البته منابع گیاهی ویتامین آ نظیر هویج، کدو حلوایی، سبزیجات سبز و زرد و نیز در میوه هایی مانند طالبی و زرد آلو پیدا میشود که به شکل بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامین آ) است و در بدن به این ویتامین تبدیل میشود. در این بخش به معرفی مهمترین خواص ویتامین آ برای سلامتی و علائم کمبود این ویتامین در بدن پرداخته‌ایم.
خواص ویتامین آ
این ویتامین جزو گروه ویتامین‌های محلول در چربی است و مهمترین خواص ویتامین آ شامل موارد زیر میشود:
پیشگیری از چین و چروک و پیری پوست: دریافت مقادیر کافی ویتامین آ. به سلامت پوست کمک میکند و پیری را به تعویق می‌اندازد. به طور کلی مصرف ویتامین ا و استعمال موضعی آن بر روی پوست، باعث حفظ رطوبت و پیشگیری از خشکی و چروک پوست میشود. این ویتامین به ساخت کلاژن پوست کمک میکند و از این رو سبب استحکام پوست شده و افتادگی و چین و چروک را به تعویق می‌اندازد. از منابع این ویتامین امروزه در ساخت انواع کرم‌های آرایشی استفاده میشود.
درمان جوش صورت: مصرف ویتامین آ به صورت خوراکی و یا پماد ویتامین آ و استعمال آن به طور موضعی، از داروهای معمول برای درمان جوش صورت است.
تقویت سیستم ایمنی بدن: ویتامین آ همانند سایر ویتامین‌ها نوعی آنتی اکسیدان محسوب میشود و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند و قدرت مقابله بدن در برابر بیماری و عفونت را افزایش می‌دهد.
خواص ویتامین آ برای چشم: ویتامین A برای تقویت بینایی بسیار موثر است. پیشگیری از شب کوری، حفظ سلامت چشم‌ها و رفع خشکی چشم از خواص این ویتامین برای چشم است.
سلامت استخوانها: مصرف ویتامین آ به سلامت استخوانها و دندان‌ها کمک میکند. دریافت مقادیر کافی از این ویتامین در کودکی، باعث رشد بهتر، بهبود نحوه استخوان بندی و همچنین تشکیل عروق و بافت‌های مختلف در کودکان میشود.
پیشگیری از سرطان: مصرف ویتامین آ، از پیشرفت سلول‌های سرطانی جلوگیری کرده و در نتیجه در مبارزه با سرطان‌ها مؤثر است. مطالعات نشان می‌دهند مصرف مقادیر کافی و به اندازه این ویتامین، از بروز سرطان ریه، سرطان پروستات، سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان مثانه، دهان و پوست تا حد زیادی می‌کاهد.
کمک به فعالیت هورمونهای بدن
بسیاری از هورمونهای بدن که ساختار آنها از کلسترول و چربی ها است با کمک ویتامین آ ساخته می شوند، این هورمون های شامل هومونهای ترشح شونده توسط غدد فوق کلیوی ، تستسترون، آندروسترون، آدرنالین است که وظایف بسیار مهمی از قبیل تولید انرژی، افزایش قند خون، تنظیم سیستم جنسی و ... را ایفا می‌کنند و ویتامین آ به طور غیر مستقیم در عملکرد صحیح آنها نقش دارد.
علائم کمبود ویتامین آ
کمبود شدید این ویتامین اولین تاثیر خود را بر روی قدرت بینایی افراد می‌گذارد و باعث ضخیم‌شدن قرنیه و نابینایی میشود. شب‌کوری و خشکی شدید چشم از عوارض جانبی کبود ویتامین آ است و در نتیجه عدم درمان و تامین ویتامین مورد نیاز، احتمال بروز عفونت، پارگی یا تخریب بافت قرنیه افزایش می‌یابد و نتیجه این اتفاقات، نابینایی فرد خواهد بود.
آسیبهای پوستی از دیگر علائم کمبود ویتامین آ است. در اثر این کمبود خشکی شدید پوست و پوسته پوسته شدن رخ می‌دهد و در مواقع کمبود بحرانی و شدید، در غشای مخاطی دستگاه تنفسی، دستگاه گوارشی و مجاری ادراری نیز ممکن است رخ بدهد که مشکلات عدیده‌ای را به همراه خواهد داشت. همچنین کمبود ویتامین آ باعث افزایش جوش و آکنه بر روی پوست می‌گردد.
کمبود ویتامین آ در کنار سایر مواد مغذی باعث بروز شوره سر و خشکی موها می شود.
همانطور که گفته شد، سیستم ایمنی بدن در اثر کمبود ویتامین آ ضعیف میشود و درنتیجه احتمال بروز عفونت‌های تنفسی افزایش می‌یابد. تأخیر در رشد و عفونت‌های ناشی از کمبود شدید این ویتامین در کودکان رایج‌تر است. به طور کلی کمبود این ویتامین، باعث ابتلای مکرر به بیماری‌ها و عفونت‌ها خواهد شد.
در پایان لازم به ذکر است برخی از بیماری‌ها مثل اختلالات جذب و اسهال چرب باعث می‌شوند، کبد نتواند میزان کافی از این ویتامین را جذب کرده و فرد با وجود مصرف منابع غذایی حاوی آن ویتامین، همچنان علائمی از کمبود ویتامین آ را نشان خواهد داد.
