گروه اجتماعی- خودوریی که نام تاکسی بر آن گذاشته شده، یکی از وسیله حمل و نقل عمومی است که برای حمل یک یا تعداد اندکی مسافر به کار می‌رود. تاکسی معمولاً یک خودروی دارای مجوز برای حمل و نقل افراد است که با با رنگ متمایز یا یک نشان بر بالای آن مشخص می‌شود. تاکسی از وسایل نقلیه کرایه‌ای به حساب می‌آید که بیشتر برای مسافرتهای کوتاه و درون شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گزارش افکارنیوز، سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی تهران یکی از شرکت های وابسته به شهرداری است که در خرداد 1359 شروع به فعالیت کرد. جالب است بدانیم که بنیانگذار سیستم تاکسیرانی در تهران، اشرف الملوک ملقب به فخرالدوله دخترمظفرالدین شاه قاجار است. او پسرخاله محمد مصدق نیز بود. یکی دیگر از یادگارهای این زن خلاق، آسایشگاه سالمندان کهریزک است.
آنچه قالیباف برای تاکسی های تهران به ارمغان آورد
در پایان دوران مدیریت قالیباف، ناوگان تاکسیرانی شهر تهران با بیش از 100 هزار تاکسیران و حدود 80 هزار تاکسی، 4.5 میلیون مسافر را روزانه جابجا می کرد که سهم 22 درصدی از سفرهای حمل و نقل درون شهری را در 22 منطقه تاکسیرانی به خود اختصاص داد بود که با توجه به امکانات موجود رقم قابل توجهی است. این ترکیب بدون تغییر در دوره کنونی باقی مانده است.
برای سال ها، پیکان بخش اعظم تاکسی های تهران را به خود اختصاص داده بود ولی در سال های پایانی دهه 70 و آغازین دهه 80 شمسی، برندهای پژو، رنو و هیوندا نیز به این ناوگان وارد شدند. از سال 1384 به بعد پژوهای آردی و روا سهم بیشتری از ناوگان را به خود اختصاص دادند و امور تاکسیرانی میان 22 منطقه تهران تقسیم شد. پیکان ها تا سال 95 مهمان خیابان های تهران بودند و از 6900 پیکان فرسوده دیگر خبری نیست. 17 هزار تاکسی فرسوده تا سال 94 در تهران تردد می کردند که از این تعداد در سال های بعد با خودروهای جدید جایگزین شدند. در سال جاری خودروهای مدرن تویوتا کمری هیبرید، تویوتا پریوس هیبرید، هیوندا سوناتا هیبرید، تویوتا کمری GL، تویوتا کرولا، رنو فلوئنس، هیوندای اکسنت با استاندارد آلایندگی یورو 5 به ناوگان تاکسیرانی درون شهری تهران وارد شدند.
توسعه و نوسازی ناوگان تاکسیرانی تهران در سال 2010 باعث شد تا در نمایشگاه تخصصی TRAFEX 2010 رتبه برتر را کسب کند. بر اساس قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مصوب اول دیماه 1386، دولت موظف بود تا با ارئه تسهیلات و ایجاد زیرساخت های لازم، سهم حمل و نقل عمومی درون شهری را به 75 درصد حداکثر از ابتدا سال 1391 برساند. در تهران سهم تاکسیرانی معادل 20 درصد پیش بینی شده بود که براسا س آمارهای ارائه شده در حال حاضر 22 درصد است. هرچند مهدی اسماعیل‌بیگی معاون وقت نظارت و امور مناطق سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران این سهم را در دیماه 1395، حدود 20 درصد اعلام کرده که به گفته وی این درصد هفت برابر استاندارد جهانی است و به نظر بیگی، تاکسی در استانداردهای جهانی، جزو حمل و نقل عمومی حساب نمی‌شود. از این سو راهبرد شهرداری تهران برعدم افزایش تعداد تاکسی ها قرار گرفته بود.
هیبریدی های تهران
در سال 1394 برای ارتقاء سطح کیفی تاکسی های تهران، ورود خودروهای هیبریدی توسط شهرداری تهران در دستور کار قرار گرفت. در بهمن 1394 بود که تویوتا (هیبرید – جی ال)، و رنو فلوئنس (یورو ۵) مجهز به سیستم پرداخت الکترونیک، سنسورهای تشخیص تعداد مسافر و کنترل ورود و خروج، در مراسمی وارد ناوگان تاکسیرانی تهران شدند. خودروهایی با عنوان تاکسی با سوخت پاک شناخته می شدند. قرار بود در طی برنامه ای تا پایان سال 96، به مرور ده هزار خودرو هیبریدی در بخش تاکسیرانی تهران مشغول به کار شوند که این هدف به نظر می رسد با سنگ اندازی های جدید از سوی گمرک و دولت به طور کامل محقق نشد.
دولت معتقد است که این خودروها باعث کاهش مصرف سوخت نمی شوند و تاثیری بر آلودگی هوا ندارند. این در حالیست که این مدل خودرو در سرعت های پایین به صورت سوخت ترکیبی کار می کنند و برای ترافیک ها و خیابان های شهر تهران گزینه بسیار مناسبی هستند. به عنوان نمونه خودرو هیبریدی تویوتا پریوس با مصرف سوخت ترکیبی ٣.٦ لیتر برای ١٠٠ کیلومتر کم مصرف ترین خودرو کشور محسوب می شود.
رئیس جمهور ایران در گفتگویی تلویزیونی با اذعان به اینکه در گزارشی به وی اعلام شده این خودروها تاثیری در کاهش آلودگی و مصرف سوخت ندارند، تعرفه ها برای ورود این خودروها تا 1000 درصد رشد داشته است! در حالیکه قبل از ورود این خودروها شهرداری در زمان قالیباف با مطالعات فراوان نسبت به تاثیر آنها بر کاهش آلودگی هوا بر ورود آنها به سیستم تاکسیرانی تاکید داشت.
از تولید اولین خودرو با تکنولوژی هیبرید تا به امروز حدود 20 سال می گذرد و بحران کاهش منابع سوخت فسیلی و هزینه بالای سوخت از یک طرف و از طرفی دیگر پررنگ شدن مسائل زیست محیطی و افزایش آلودگی هوا و خطرات حاصل از آن، سبب گشته تا شاهد گسترش و توسعه روزافزون تولیدات خودروهایی با این تکنولوژی باشیم. به طور کل می‌توان این خودرو ها را به عنوان خودرویی دوگانه با قدرت ترکیبی بین یک موتور بنزینی و یک موتور الکتریکی معرفی کرد که تنها با سوخت گیری موتور بنزینی، باطری موتور الکتریکی هم توسط انرژی حرکتی موتور شارژ شده و با حرکت هر دو با هم یا تنها موتور الکتریکی، باعث صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش گازهای آلاینده محیط زیست می‌شوند. در یک مطالعات مشخص شد خودروهای هیبرید تویوتا از زمان تولید تا به حال از انتشار نزدیک به 40 میلیون تن گاز دی اکسید کربن در دنیا و 31 میلیون تن گاز CO2 در آمریکا جلوگیری کرده اند.
به همین دلیل شهردار سابق تهران در اسفند ماه سال گذشته در برنامه ای مدون و در یکی از اقدامات صورت گرفته ورود 2000 هزار تاکسی هیبریدی به ناوگان تاکسیرانی را اعلام کرد: « اسقاط و جایگزینی بیش از هزار مینی‌بوس و ورود ۲ هزار تاکسی هیبریدی را از مهمترین اقدامات مدیریت شهری در راستای نوسازی ناوگان حمل ونقل عمومی پایتخت بود.»
به نظر می رسد، رویکرد و دیدگاه پولی شدن و افزایش عوارض و تعرفه ها در دولت و مدیریت جدید شهری باعث شده تا سنگ های بزرگی در مسیر ارتقاء سطح کیفی خودروهای تاکسی در سطح تهران ایجاد شود و باید بار دیگر شاهد تنگ نظری ها و اقدامات بی فایده به بهانه «کاهش آلودگی هوا» در تهران باشیم؛ مانند طرح جدید ترافیک که شهرداری تهران به دنبال کسب عوارض بیشتر از خودروها و وسایل نقلیه در تهران است.
