رباط ها نوارهای بافتی بسیار محکمی هستند که دو سر آنها به استخوان های دو طرف مفصل متصل میشود و وظیفه آنها اینست که از یک طرف دو استخوان تشکیل دهنده مفصل را در کنار هم نگه داشته و احازه نمیدهد که ار هم دور شوند و از طرف دیگر به استخوان های تشکیل دهند مفصل اجازه میدهد تا فقط در جهات خاصی روی هم حرکت کنند و اجازه حرکت در هر جهتی را نمیدهد.
انواع رباط زانو را بشناسید
رباط های دو طرف زانو و داخل زانو
رباط جانبی داخلی یا لیگامان کلترال مدیالMedial collateral ligament :
این رباط به صورت یک نوار پهن از بالا به سطح داخلی کندیل داخلی استخوان ران متصل شده و در پایین به زیر پلاتوی داخلی استخوان تیبیا میچسبد. وظیفه این رباط اینست که اجازه نمیدهد تا ساق به طرف بیرون کج شده و زاویه پیدا کند و در واقع مانع از انحراف زانو و ساق به سمت خارج میشود
رباط جانبی خارجی یا لیگامان کلترال لترالLateral collateral ligament :
این رباط از بالا به سطح خارجی کندیل خارجی استخوان ران متصل شده و در پایین به سر استخوان فیبولا میچسبد. وظیفه این رباط اینست که اجازه نمیدهد تا ساق به طرف داخل کج شده و زاویه پیدا کند و در واقع مانع از انحراف زانو و ساق به سمت داخل میشود
در داخل زانو هم دو رباط یا لیگامان دیگر قرار دارند که به آنها رباط های صلیبی یا متقاطع میگویند. این رباط ها عبارتند از
رباط صلیبی قدامی یا جلویی(ACL):
این رباط در مرکز زانو واقع شده است و چرخش و حرکت استخوان ساق پا به جلو را کنترل می‌کند.
رباط صلیبی خلفی یا پشتی (PCL):
این رباط در پشت زانو قرار واقع شده است و حرکت استخوان ساق پا به جلو را کنترل می‌کند.
علت کشیدگی و پارگی رباط:
علت کشیدگی و پارگی رباط صلیبی زانو یکی از موارد زیر می تواند باشد:
پیچ خوردگی زانو در حین قرار داشتن پا روی زمین
وارد شدن صدمه یا ضربه به زانو
کشیدگی بیش از حد زانو
پرش و فرود آمدن با زانوی خمیده
توقف ناگهانی در حین دو
تغییر ناگهانی وزن از یک پا بر روی پای دیگر
آسیب دیدگی رباط زانو چیست؟
به خاطر اینکه ثبات مفصل زانو فقط بر رباط ها و عضلات اطراف زانو متکی است، این مفصل می تواند به سادگی دچار آسیب دیدگی شود. در این حالت یک ضربه مستقیم به زانو یا انقباض بیش از حد عضله (در شرایطی مثل تغییر ناگهانی جهت در زمان دویدن) می تواند به مفصل زانو آسیب وارد کند.در ادامه برای درمان پارگی رباط صلیبی زانو بهتر است با انواع این آسیب دیدگی آشنا شویم
آسیب دیدگی رباط صلیبی زانو در اصطلاح پیچ خوردگی و پارگی نامیده می شود و بر اساس شدت به گروه های زیر قابل تفکیک است:
آسیب دیدگی نوع 1:
در این حالت رباط بطور خفیف دچار آسیب می شود. به این ترتیب رباط کمی دچار کشیدگی می شود، اما با این وجود می تواند به حفظ ثبات مفصل زانو کمک کند.
آسیب دیدگی نوع 2:
در این حالت رباط آسیب دیده به خاطر شدت آسیب وارد شده در محل سست می شود. به این مشکل اغلب پارگی ناقص رباط گفته می گویند.
آسیب دیدگی نوع 3:
این نوع از آسیب دیدگی در اکثر مواقع اشاره به پارگی کامل رباط دارد. به این ترتیب رباط به دو قسمت کاملاً مجاز تفکیک می شود و به خاطر این شرایط مفصل زانو بی ثبات می گردد.
رباط های طرفی داخلی یا میانی (MCL) بیشتر از رباط های طرفی خارجی (LCL) دچار آسیب دیدگی می شوند. به خاطر ساختار آناتومی پیچیده تر خارج از مفصل زانو، در صورتی که رباط های طرفی خارجی دچار آسیب شوند، معمولاً سایر ساختارهای مفصل نیز آسیب می بینند.
علائم و نشانه های تشخیص کشیدگی و پارگی رباط زانو
در ادامه علائم پارگی رباط صلیبی مهم پارگی رباط زانوبیان شده است:
دردی است که هنگام ضربه شدید حس می شود اما در ادامه کاهش می یابد. این درد در زمانی ظاهر می شود که مفصل حرکت داده شده یا تحت فشار قرار گیرد. روی رباط جانبی آسیب دیده اغلب حساسیت موضعی وجود دارد. هنگامی که در زانو تجمع مایع وجود دارد مفصل متورم است، این موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است، به ویژه در مواقع آسیب داخل مفصل تا معلوم شود آیا تجمع مایع ناشی از خونریزی است یا خیر؟ این کار با بیرون کشیدن مقداری از مایع داخل مفصل در شرایط استریل انجام می شود. ناپایداری مفصل زانو یک علامت مهم است که فرد آسیب دیده به ندرت در مرحله حاد صدمه به آن اشاره می کند. ناپایداری مفصل زانو اغلب در مراحل بعد به ویژه زمانی که مفصل متحمل فشار است ظاهر می شود.
ممکن است به هنگام آسیب رباط صلیبی قدامی نوعی صدای "ترکیدن" بشنوید و احساس کنید زانویتان از حرکت ایستاده است.
درد همراه با تورم. زانو ظرف ۲۴ ساعت ورم خواهد کرد. اگر توجه نکنیم ممکن است مشکل درد و تورم به خودی خود حل شود. با این وجود، اگر در تلاش هستید که به ورزش بازگردید احتمالا زانو بی ثبات خواهد بود و خطر آسیب بیشتر به غضروف مانع اصطکاک (منیسک) زانو وجود خواهد داشت.
فقدان دامنه حرکتی کامل
حساسیت به درد در امتداد خط مفصلی
احساس ناراحتی در هنگام راه رفتن
درمان غیرتهاجمی پارگی رباط‌های زانو
استفاده از داروهای مناسب باعث کاهش درد و تورم زانو میشود. استراحت کردن و داروهای ضد درد می‌توانند به کاهش علائم بیماری کمک کنند. امکان دارد در ابتدای درمان برای محدود کردن درد به استفاده از بریس بلند و عصای زیر بغل رجوع شود.
معمولاً پارگی‌های PCL که خیلی شدید نباشند را با یک برنامه توان‌بخشی پیش‌رونده می‌توان درمان نمود. بیمارانی که تمایل به بازگشت به فعالیت‌های روزمره دارند ممکن است قبل از بازگشت به فعالیت‌های مذکور نیاز به یک بریس عملکردی زانو داشته باشند. این بریس ها در زمانی که PCL به‌درستی عمل نمی‌کند جایگزین ثبات زانو شده و به جلوگیری از توقف زانو از حرکت در طول فعالیت آرام کمک می‌نماید.
بیشتر بیماران بعد از آسیب PCL درمان‌های غیر جراحی استفاده می‌کنند. پزشکان توان‌بخشی می‌توانند درد و تورم را با استفاده از یخ، تحریک الکتریکی استفاده از طب سوزنی، حرکت‌درمانی و دوره‌های استراحت درمان می‌کنند.
پزشکان توان‌بخشی از تمرینات ورزشی و نیز برای بهبود قدرت عضلات چهار سر در جلوی ران برای کمک به بازآوری حرکات نرمال مفاصل و عضلات استفاده می‌نمایند.
پزشک متخصص اقدام به تجویز بریس های زانو برای شرایط به وجود آمده می‌نمایند.
