برخی از مسوولان و کارشناسان سه بحران کمبود آب، نشست زمین و زلزله را مهمترین آنها می دانند و برخی دیگر ۳۸ بحران را برای تهرانی ها برشمردند. سیل اخیر و طوفان سال گذشته نشان داد که نه مسوولان و نه شهروندان در مقابل بحران های طبیعی آمادگی لازم را ندارند زیرا طبق آمارهای به دست آمده تنها ۸درصد تهرانی ها آمادگی مقابله با بحران را دارند که این رقم به هیچ عنوان عدد خوبی نیست.
زلزله یکی از مخاطراتی است که تهران را تهدید می کند. به گفته کارشناسان در صورت وقوع زلزله در شهر تهران بیش از ۵ میلیون نفر جان خود را از دست خواهند داد و بر اساس پیش بینی ها میزان شدت آن بین ۷ تا ۸ دهم ریشتر خواهد بود. زمان بازگشت زلزله در تهران هر ۱۷۳ سال است. از آخرین زمان بازگشت وقوع زلزله ۱۵ تا ۲۰ سال می گذرد و ما باید هر لحظه آماده وقوع آن باشیم.
در گزارشی که اخیر شهرداری تهران منتشر کرده است ۱۴ چالش اصلی شهر تهران در برابر زلزله احصا شده است، ضعف آموزش های همگانی شهروندان تهرانی؛ عدم اجرایی شدن سامانه هشدار زود هنگام در خصوص بروز زلزله؛ عدم نوسازی و یا بهسازی بافت های فرسوده؛ کمبود فضای مناسب جهت اسکان اضطراری شهروندان؛ نا ایمن بودن شریان های حیاتی در سطح شهر تهران؛ فقدان ظرفیت های لازم جهت امدادرسانی هوایی؛ فقدان بستری هوشمند جهت هدایت شهروندان بلافاصله پس از وقوع حوادث؛ فقدان شبکه ارتباطی یکپارچه مدیریت بحران؛ کمبود منابع کافی برای جستجو و نجات؛ توان محدود بیمارستان ها و مراکز درمانی و امکان اختلال در ارائه خدمات به مردم؛ امکانات محدود آتش نشانی در مقایسه با آمار حریق های ناشی از زلزله های بزرگ؛ افزایش نا امنی و هرج و مرج پس از وقوع زلزله؛ فقدان شبکه اختصاصی امداد و نجات در سطح شهر تهران و عدم اجرایی شدن مصوبات .
شهردار تهران در توضیح این چالش های و راهکارهای حل آنها توضیح می دهد : در تهران سیستم هوشمند اعلام خطر وجود ندارد، در این خصوص باید حتما اپلیکیشن های خاصی برای بحران تهران طراحی کنیم و بدین منظور به سازمان فناوری دستور داده شده تا روی این مسئله کار کنند تا روی موبایل شهروندان حتما اپلیکیشن خاص بحران تهران داشته باشیم که همشهریان ما وقتی چنین اتفاقاتی می افتد، اگر از رادیو و تلویزیون فاصله می گیرند، از طریق موبایل بتوانند با این اپلیکیشن ها تصمیم گیری کنند و راهنمایی شوند.
وی با اشاره به شبکه ارتباطی یکپارچه مدیریت بحران تاکید کرد: سال ها است با وزارت ارتباطات بحث می کنیم و قرار بود در دوره قبلی و فعلی مدیریت شهری شهرداری تهران سیستم بی سیم مستقل داشته باشد. تجربه زلزله اخیر ثابت کرد، حرف ما درست است نیاز به یک سیستم مستقل بی سیم برای شهرداری تهران وجود دارد که متاسفانه تاکنون این مسئله را تائید نکردند.
نجفی به کمبود منابع برای جستجو و نجات، کمبود منابع بیمارستانی و محدودیت های موجود در این زمینه اشاره کرد و گفت: وزیر بهداشت در یک برنامه تلویزیونی از ایمن بودن بیمارستان های تهران ابراز نگرانی می کرد.
شهردار تهران با بیان اینکه ۱۵۰ ایستگاه آتش نشانی در شهر تهران داریم اما در یک شرایط بحران پاسخگو نیست، خاطرنشان کرد: همچنین مسئله امنیت و بروز ناایمنی در وقوع زلزله وجود دارد که نیروی انتظامی باید طرح خود را در این زمینه بیاورد. همچنین شبکه اختصاصی امداد و نجات در شهر تهران اشاره کرد باید یکسری معابر را اختصاص دهیم که وقتی بحران به وقوع می پیوندد این شبکه ها کامل آزاد باشند هیچ اتومبیلی اجازه ورود به این شبکه ها را نداشته باشد.
وی به مصوبات معطل مانده اشاره کرد و گفت: در مصوبه سال ۸۹ دولت برای همه دستگاه هایی که با بحران و زلزله ارتباط دارند، دو وظیفه مشخصی معین کرده است، البته خود مصوبه اشکالاتی دارد و به نظرم مصوبه غیر اجرایی است. به عنوان مثال گفته است آتش نشانی باید امکان اطفای حریق در ۵۰ هزار نقطه تهران در فاصله زمانی کوتاه را داشته باشد. معلوم است با ۱۵۰ پایگاه یعنی در لحظه ۳۰۰ نقطه می توانیم، پوشش دهیم و برای رسیدن به این عدد باید حداقل ۵ هزار پایگاه داشته باشیم. مصوبه بسیار دسته بالا گرفته و نقطه اوج انتخاب کرده است. این در حالی است که تقریبا هیچ کاری درباره این مصوبه انجام نشده است و دولت بودجه اختصاص نداده و دستگاه ها نیز پیگیری نکردند.
شهردار تهران از پیشنهاد ۱۴ مورد راهکار کوتاه مدت و ۲۰ راهکارهای بلندمدت توسط شهرداری خبر داد و گفت: یکی از مهم ترین موارد اسکان موقت است که در محلات، پارک ها، مساجد، مدارس و پایگاه های مدیریت بحران و سالن های ورزشی صورت می گیرد.
با وجود دو زلزله اطراف تهران که بسیاری از شهروندان تهرانی نیز آن را حس و سبب سرگردانی آنها در خیابان ها شد به نظر می آید راهکارهای حل چالش های اصلی شهر تهران در برابر زلزله باید در اولویت مدیریت شهری قرار گرفته و بازتاب این دغدغه در لایحه بودجه ۹۷ شهرتهران مشاهد شود. از طرفی با توجه به اینکه راهکارهای ارائه شده نیازمند صرف زمان و هزینه نسبتا زیادی است با توجه به احتمال وقوع زلزله در هر لحظه، ضمن توجه به اجرای راهکارهای درازمدت، باید راهکارهایی کوتاه مدت برای مقابله با بحران پس از زلزله در نظر گرفته شود.
