1-- اجازه گرفتن اطفال برای ورود به اتاق خواب: در گام اوّل، قرآن کریم یکی از مهمترین راههای پیشگیری از بلوغ زودرس را، آموزش اجازه گرفتن اطفال در هنگام ورود به اتاق والدین معرفی کرده است. خداوند سه زمان را در طول روز تعیین نموده که در این اوقات، کودکانی که هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند، باید هنگام ورود به اتاق والدین اجازه بگیرند.
- (سوره نور، آیات 58- 59). ای کسانی که ایمان آورده اید، باید کسانی که برده، ملکی شمایند و کسانی از شما که به حد بلوغ نرسیده اند (هنگام ورود به مسکن شخصی شما) سه بار ( در سه وقت) اجازه بگیرند (و سرزده وارد نشوند)؛ قبل از نماز صبح و هنگام ظهر که لباسهای خود را وامی نهید و پس از نماز عشا که (این اوقات) سه وقت خلوت شماست، گذشته از این (سه وقت) بر شما و بر آنها گناهی نیست (که بدون اجازه وارد شوند زیرا) آنها پیوسته (بر حسب ضرورت معاشرت) به دور شما میچرخند (یا شما یا یکدیگر کار و رفت و آمد دارید و طلبیدن اذن مشکل است). آیات اینگونه خداوند (احکام) را برای شما بیان می کند و خداوند ذاتاً و مصلحتدان است و چون کودکان شما به حد بلوغ رسیدند پس باید (در تمام اوقات وارد شدن) اجازه بخواهند چنانکه کسانی که قبل از آنها (به سن بلوغ رسیده) بودند اجازه می خواستند.
در صورت عمل به این دستور قرآنی، بسیاری از مشکلات در تربیت جنسی کودک، قابل حل خواهد بود، ابن عباس در این باره میگوید:
آیه «اذن» از جمله آیاتی است که بیشتر مردم به آن عمل نکرده اند؛ ولی من همواره به این دخترم- کنیزی کوتاه قد بالای سرش ایستاده بود- یادآوری می کنم که از من اجازه بگیر و سپس به نزد من بیا.
کودکان زیر هفت سال را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: نوزادان، کودکان ممیّز و غیرممیّزها؛ اکثر خانوادهها در مورد کودکان ممیّز این اصل را رعایت می کنند؛ اما در مورد نوزادان و غیرممیّز آن را به فراموشی سپردهاند؛ در حالی که از حضور آنها در اتاق والدین، به هنگام همبستر شدن به شدّت نهی شده است. پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه واله وسلم) در این باره می فرمایند:
به خدا قسم، اگر مردی با همسر خود بیامیزد و در اتاق، کودک بیداری آن دو را در حال آمیزش ببیند، سخنان آنان و همچنین صدای تنفسشان را بشنود، آن طفل هرگز رستگار نخواهد شد؛ اگر دختر باشد یا پسر، سرانجام به زناکاری آلوده میشود.
در این میان، کسانی که اتاق مجزا برای کودک ندارند، به محض آنکه متوجه بیداری کودک شدند، هر دو به او نگویند که بخواب! بهتر است که یکی از والدین به کنار کودک برود و با لالایی خواندن و نوازش او را آماده خواب کند و هرگز از کودک نباید پرسید که آیا چیزی دیده است یا نه.
البته نباید از این نکته غافل بود که کودک ممیّز، ممکن است خود را به خواب بزند تا مخفیانه اعمال والدین را زیر نظر بگیرد؛ این امر در ضمیر ناخودآگاه او ، غزیزه جنسی را تحریک کرده سن بلوغ را کاهش می دهد و موجب انحرافات جنسی او در آینده می گردد.
از طرفی، کودکانی که در اتاق آمیزش خوابیده اند مستعدّ چشمچرانیاند و کجخلق و بداخلاق می شوند، گاه شب ادراری پیدا می کنند، همچنین وقتی بزرگتر شدند ممکن است به لکنت زبان، چشمکزدن، وسواس، استمناء، تکرار فعل پدر و مادر با کودکی دیگر، زیاد بیدار ماندن در خواب و ... دچار شوند.
امام باقر (علیه السلام) در این باره می فرمایند:
بپرهیزید از مواقعی که کودک ممیّزی تو را ببیند او رفتارت را آنچنان درک می کند که قادر است به خوبی برای دیگران توصیف یا شرح نماید.
بنابر آنچه آمد، عوامل بیرونی و محیطی به صورت ناهوشیار، بر غریزه جنسی کودک تأثیر گذاشته و هنگامی که صحنه نزدیکی پدر و مادر را می بیند، امکان دارد به جهت تقلید، همان کار را با همسالان خود انجام دهد یا به سبب کنجکاوی با آلت تناسلی خود بازی کند، که استمرار این عمل او را دچار انحراف جنسی می کند.
2- جدا کردن محل خواب: پس گام دوم در تربیت جنسی باید برداشته شود تا به کمک گام اوّل بیاید و آن جدا کردن محل خواب کودک از والدین است. در این مرحله، باید او را به گونهای ملایم و با تقویت احساس استقلال و عزّت نفس، آموزش دهید که محل خواب خود را جدا سازد و در مرحله بعد، محل خواب کودکان را از یکدیگر جدا کنید. روایات، سنّ مناسب را شش سالگی و بعضی هفت سالگی و یا ده سالگی بیان داشتهاند. این اختلاف احادیث، مربوط به اختلاف محیطهای گرم و سرد و تحریک پذیری بالای دختر است که شش سالگی مربوط به دختر، هفتسالگی به پسر و شش و هفت ساله مربوط به مناطق گرم و ده سالگی ویژه محیطهای سرد است.
3- مراقبت در بوسه کردن از فرزندان: اصل سوم در تربیت جنسی، بوسیدن و نوازش فرزند است؛ همانطور که در فصول قبل بیان شد، اهمیت بوسیدن فرزند به قدری است که رسول اکرم (صلی الله علیه واله وسلم) می فرمایند:
فرزندان خود را زیاد ببوسید: زیرا با هر بوسهای برای شما مقام و مرتبه ای در بهشت فراهم می شود که فاصله میان هر مقامی پانصد سال است.
در این گونه روایات، امر بوسیدن فرزند خُردسال توسط والدین مورد تأکید است؛ زیرا موجب نشاط روحی شده و خلّا عاطفی را جبران می کند. این در حالی است که باید توجه کرد تا قبل از هفت سالگی حتی می توان پسر را در آغوش گرفت؛ زیرا هنوز غریزه جنسی آغاز نشده است. اما از بوسیدن دختر توسط جنس مخالف و نامحرم و پسر، توسط زنان دیگر در احادیث مختلفی نهی شده که عمل کردن به آنها در پیشرفت تربیت جنسی اثر به سزایی خواهد داشت. امام صادق (علیه السلام) فرمود:
دختر شش ساله را پسر بچه نبوسد و زنها از بوسیدن پسر بچّه که سنش از هفت سال تجاوز کرده، خودداری کنند.
در حدیثی دیگر از امام رضا (علیهالسلام) آمده است:
وقتی دختر، شش ساله شد مرد نامحرم حق ندارد او را ببوسد و همچنین نمی تواند او را در آغوش بگیرد.
در این باره حکایتی از زندگی آن حضرت آوردهاند که:
حضرت امام رضا (علیهالسلام) در مجلسی بودند، دختری را به مجلس آوردند. مردم میبوسیدند و در دامن خود می نشاندند و چون نوبت به حضرت رسید، پرسید که چند سال دارد؟ گفتند: پنج سال، حضرت او را نبوسید و به دامن نشانید.
این عملکرد امام و روایات بیان شده در این باره چنان قاطعیت و جدیّتی دارد که حساسیت این مسئله را دو چندان می کند.
علاوه بر اصول بیان شده در مورد اجرای بهترین شیوهها در تربیت جنسی، نکته هایی قابل بررسی است که توجه به آنها، هر چند که امر ناچیزی به نظر برسد، اما می تواند تأثیر خوبی داشته باشد؛ از آنجایی که پدر و مادر در بحث تربیت جنسی، در خط مقدّم قرار دارند، با در نظر گرفتن مسائل ذیل، صبر، مقاومت و موقعیتشناسی می توانند به موفقیت دست پیدا کنند؛
در ادامه به این نکات که از مهم ترین روشهای پیشگیری از انحراف جنسی در کودکان است اشاره میشود:
4- پاک ساختن لقمه از حرام و شبهه: با پرداختن خمس، زکات و دوری از ریا، رشوه، کم فروشی، گرانفروشی و ... .
به کار بردن نام خدا در هنگام انعقاد نطفه و پناه بردن از شرّ شیطان به پروردگار، تا شیطان در آن شریک نشود.
امام صادق (علیه السلام) برای جلوگیری از شریک شدن شیطان در نطفه انسان فرمودهاند:
هر گاه اراده جماع داشتی بگو: بسم الله و پناه ببرید به خدا از شرّ شیطان.
ایجاد محیطی آرام با پخش به موقع قرآن و اذان در فضای خانه، نمایش فیلمهایی مربوط به امور دینی و اخلاقی و بیان آثار حیا و عفتورزی در قالب فیلم، شعر و داستان.
5- آموزش و قرائت سوره نور: امام صادق (علیه السلام) در این باره می فرمایند:
با تلاوت سوره نور، اموال خود را از تلف و دامان خود را از ننگ بی عفتی حفظ کنید و زنانتان را در پرتو دستورهایش از انحرافات مصون نگه دارید که هر کس قرائت این سوره را در هر شبانه روز ادامه دهد، هیچ یک از خانواده او هرگز تا پایان عمر گرفتار عمل منافی عفت نخواهد شد.
6- رفتن به سفرهای زیارتی و آشناسازی کودک با محیطهای معنوی.
7- تفریح سالم با خانوادههای سالم و عدم رفت و آمد با اشخاص بیمبالات.
8- استفاده نکردن از ابزاری مثل ماهواره یا قفل کردن شبکههای ناسالم آن.
علاوه بر این از وجود سیدیهای مبتذل در خانه مطمئن شوید و فیلمها و کارتونهای کودک را کنترل کنید؛ زیرا گاه او به خاطر دیدن آنها، با روابط عاشقانه، فرار از خانه و گرایش به پوشش مخالف و ... آشنا میشود.
از عکسهای نیمه برهنه برای تزیین خانه استفاده نکنید و به جای گوش دادن به آهنگهای مبتذل، از موسیقیهای سنتی و مداحیها در مناسبتهای ولادت یا شهادت ائمه اطهار (علیهماالسلام) بهره بگیرید.
9- بازی نکردن با آلت جنسی فرزند کوچکتر در حضور فرزند بزرگتر.
10- دستمالی کردن سینه دختر یا ران و کپل هر دو جنس، چه به شوخی و چه جدّی.
11- دوری از حرفهای سکسی حتی به اشاره.
12- پدر در مقابل دختر هفت سالهاش و مادر در برابر پسرانش نباید عریان یا نیمه عریان حاضر شود یا لباسهای بدن نما و تنگ بپوشد، زیرا فرزندان، تحریک شده و غریزه جنسی آنها قبل از بلوغ بیدار میشود که با استمناء یا همجنس بازی خود را ارضا خواهند کرد.
هدایت کودک به دستشویی قبل از خواب، عادت دادن او برای خوابیدن به پشت و پهلو و جلوگیری از بیدار ماندن و تنها و بیکار ماندنش در اتاق بسته از دیگر راههای پیشگیری از انحراف جنسی است. همچنین وقتی به اندازه کافی خوابیده و به این پهلو و آن پهلو می غلتند، او را از رخت خواب جدا کنید. البته اگر متوجه شدید هنگام خستگی، استحمام و بی حوصلگی، یا به جهت کنجکاوی با آلت تناسلی خود بازی می کند، باید دانست که اینگونه رفتارها تا حدود هشت سالگی جنبه شناختی دارد نه حسی و اخلاقی.
لذا در صورت مواجهه با این پدیده با بیانی آرام در موقعیتهای عاطفی به او بگویید که کار درستی انجام نداده و سعی نمایید نظرش را به موضوع دیگری جلب کنید و علتی را که باعث این عادت شده از بین ببرید؛ مثل لباس تنگ، حساسیت پوستی، بیکاری و ... .
همچنین می توانید با نرمی به او بگویید: «مثل این که درباره بدن خود کنجکاو شدهای، این نشانه مردبودن توست، اگر کنجکاویت تمام شده دیگر به بدن خود دست نزن»، این نهی کردن از آن جهت است که استمرار این عمل با احساس لذت همراه خواهد بود و ممکن است در آینده به خودارضایی و انحراف جنسی دچار شود؛ اگر فایده نداشت در مرحله پایانی، تذکر شما همراه با تهدید باشد؛ اما در نظر داشته باشید، برخورد خشن و توبیخ شدید کودک در این باره موجب می گردد، فرزندتان حساس شده در نتیجه این عمل را تکرار کند.
بنابراین اگر باز اصرار داشت با یک متخصص کودک در میان بگذارید.
13- برخورد مناسب در هنگام مشاهده دکتر بازی اطفال با یکدیگر: همانطور که بیان شد کودک میل به کاوش بدن دارد و یاد می گیرد که در مورد دستگاه تناسلی خویش نیز، چنین عملی را در پیش گیرد؛ با این رفتار، به مرور احساس لذت از تماس ملایم حاصل شده و کودک علاقه فرایندهای به دستگاه تناسلی دیگران، والدین، کودکان و حتی حیوانات پیدا می کند؛ لذا وقتی همبازی پیدا کرد، کنجاوی در مورد خود و دیگران، محرّکی برای عورت نمایی یا تفتیش ناحیه تناسلی می گردد.
کودک در سن چهار سالگی فقط بچه کنجکاوی است که دوست دارد درباره تفاوتهای جسمی بین پسرها و دخترها بداند؛ این در حالی است که در سن پنج سالگی برای پی بردن به شکل اندامهای جنسی مخالف یا مقایسه خود با هم جنسان، دکتر بازی میکند. والدین نباید در این مورد، واکنش افراطی نشان دهند؛ بلکه با خونسردی سعی کنند بازی را به سوی فعالیت مناسبتری سوق دهد و خیلی عادی به آنها بگویند:
«بهتر است لباسهای خود را بپوشید، مگر نمیدونید بدن هر کس برای خودش خصوصیه» وقتی به آنها کمک کردید لباسها را پوشیدند بگویید: «کنجکاوی کردن درباره بدن یکدیگر کافیه، ما اجازه نداریم به اندامهای خصوصی هم دست بزنیم» و دیگر ادامه ندهید. بعدها وقتی با فرزند خود تنها شدید، بهتر است درباره تفاوت دختر و پسر با هم صحبت کرده و تأکید نمایید که بعضی اعضای بدن عمومیاند و اشکالی ندارد دیگران آن را ببینند. برخی دیگر خصوصی اند و دیگران نباید ببینند.
برای پیشگیری از چنین اتفاقی، مهم است که هنگام حضور مهمان، در اتاق را باز نگه دارید. هر چند وقت یک بار به آنها سر بزنید و برایشان محدودیت قائل شوید؛ مثلاً «حالا وقت آن رسیده که به بازی دیگه انجام بدید؛ بازی اتل متل چطوره؟» البته، وقتی بچهها مشغول بازی قائم باشک با کولی سواریاند بیشتر حواستان به آنها باشد.
14- پاسخ مناسب و به جا در برابر سوالهای جنسی کودک؛ اگر فرزندتان نزد شما آمد و درباره تفاوت آلت دختر و پسر از شما سوال کرد. به حرفهایش نخندید یا افکارش را پی اهمیت جلوه ندهید؛ زیرا اینها بخشی از نگرانیهای او محسوب می شوند، در عوض برایش شرح دهید که دخترها و پسرها از نظر جسمی با یکدیگر تفاوت دارند.
شیوههای پاسخ دادن به سوالهای جنسی کودکان
به طور کلی در مورد شیوه پاسخدهی به سوالهای گوناگون مربوط به بحث، چند شیوه وجود دارد:
1- پاسخ ندادن: در این صورت کودک متوجه فرار ما میشود.
2- با تندی برخورد کردن: نتیجه آن سرکوب و تحقیر اوست.
3- توجیه کامل طفل: این اندیشه دنیای غرب است.
4- پاسخ دادن با توجه به سن عقلی او، همراه با رعایت حجب و حیا، به گونهای که در کودک شرم و حیای جنسی ایجاد شود و برای سوالهای جنسی بعدی احتیاط و ادب را رعایت کند.
در این صورت با کمال یافتن کودک، پرسشها عمقیتر و پاسخها جدّیتر خواهد شد. لذا از لغزشها جلوگیری می شود.
البته در ابتدا باید به او اعتماد و اطمینان داد و تشویقش کرد که اینگونه سوالها را از والدینش می پرسد. بعد او را تخلیه اطلاعاتی کرده، یعنی با زبان کودکی بررسی کنیم چقدر اطلاعات داشته، چه اندازه از اطلاعاتش ویروسی شده چقدر از اینها مناسب سنش می باشد، از کجا اینها را بهدست آورده و الان دنبال جواب کدام سوال است. بعد از آن متناسب با سوال و اطلاعاتش جوابی مناسب به او داده شود، مواظب باشید آگاهی بیشتر از نیاز، به کودک منتقل نشود.
سعی کنید جواب کودک را قانع کند، با شوخی، دروغ و خرافات همراه نگردد و متناسب با فرهنگ جامعه ایرانی باشد؛ البته لازم نیست که همه جزییات را بیان کنید.
- آموزش نحوه برخورد با غریبه: به کودک یادآوری کنید که هرگز با غریبهای صحبت نکند و از او شکلات یا هر چیز دیگر نگیرد مگر شما اجازه دهید.
بیشتر سوءاستفادههای جنسی توسط افرادی انجام می گیرد که کودک به او اعتماد دارد یا وابسته است؛ لذا برای فرزندتان شرح دهید که اندام او به خودش تعلق دارد و هیچکس جز پدر و مادر یا دکتر نباید به قسمتهای خصوصی بدنش دست بزند. اگر کسی چنین کاری کرد، فوراً به شما اطلاع دهد؛ حتی اگر آن فرد تهدید کند که نباید به شما چیزی بگوید. به وسیله بازی و نمایش این نکته را با او تمرین کنید که مثلاً، چه کاری می کردی اگر در پارک بودی و کسی یک اسباب بازی قشنگ به تو هدیه داد؟