آموزش و پرورش در سال‌های اخیر برای جبران کسری نیروی انسانی سیاست‌های مختلفی را اتخاذ کرده است و به‌اذعان برخی معلمان یکی از این سیاست‌ها افزایش تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌های درس است.
این در حالی است که تراکم بالای دانش‌آموزان در کلاس درس همواره از سوی معلمان به‌عنوان یکی از عوامل کاهش کیفیت در آموزش اعلام می‌شود، آنها معتقدند «با حضور حدود 40 دانش‌آموز در کلاس درس، بخش عمده‌ای از انرژی و زمان معلم صرف کنترل دانش‌آموزان می‌شود».
علی‌اصغر فانی وزیر اسبق آموزش و پرورش معتقد بود که نسبت معلم به دانش‌آموز در ایران استاندارد نیست و آموزش و پرورش می‌تواند با یک روند کاهشی تعداد نیروهای خود را به 750 هزار نفر برساند، او در این رابطه می‌گفت: «در بخش دولتی به‌ازای هر 15 دانش‌آموز یک نیرو داریم، در حقیقت نیاز واقعی آموزش و پرورش وجود 750 هزار نیروی انسانی است اما هم‌اکنون 970 هزار نیروی انسانی داریم. این موضوع یک پیام دارد و این است که نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش اصولی توزیع نشده است».
در حالی که معلمان از افزایش تعداد دانش‌آموزان در کلاس‌های درس رضایت نداشته و آن را عاملی در کاهش کیفیت آموزش در مدارس می‌دانند، این بار از موضوعی مشابه در هنرستان‌ها خبر می‌دهند.
* صرفه‌جویی در هزینه‌های آموزش و پرورش بدون در نظر گرفتن تبعات آن
محمد حبیبی معلم یکی از هنرستان‌های شهرستان‌های استان تهران اظهار کرد: سیاستی که در 4 سال نخست دولت آقای روحانی شاهد آن بودیم و همچنان ادامه دارد صرفه‌جویی در هزینه‌های آموزش و پرورش بدون در نظر گرفتن تبعات آن برای کشور و کاهش کیفیت آموزش است.
وی افزود: در سال‌های اخیر با تجمیع کلاس‌ها، افزایش تعداد دانش‌آموزان در کلاس درس و کاهش نیروی انسانی به‌دنبال کم کردن از ساعات حق التدریس و صرفه‌جویی بودند. از سوی دیگر سرانه مدارس قطع شده است و این مسئله مشکلات بسیاری را ایجاد کرده به‌گونه‌ای که مدارس با کمبود امکانات مواجه شده‌اند.
* تجمیع کلاس‌های درس با هدف صرفه‌جویی
این معلم ادامه داد: به‌عنوان مثال در دروس عمومی دانش‌آموزان هنرستانی کلاس‌ها 25نفره بود اما از سال گذشته کلاس‌ها را تجمیع کردند به‌عنوان مثال کلاس دروس عمومی رشته‌های جوشکاری و پرس را تجمیع کرده و یک معلم به آن اختصاص داده‌اند و معلم دیگری را که آزاد شده است برای تدریس به بخش دیگری برده‌اند همچنین تلاش می‌کنند با استفاده از این روش‌ها در پرداخت حق‌التدریس‌ها صرفه‌جویی کنند.
حبیبی بیان کرد: با این روش‌ها کلاسی را که باید 25نفره باشد به 50 نفر رسانده‌اند و یک معلم به آن اختصاص داده‌اند نتیجه چنین تصمیماتی کاهش کیفیت آموزشی است.
* حذف سرپرست کارگاه‌ها و تهدید سلامت جانی دانش‌آموزان
وی با اشاره به اتفاق دیگری در هنرستان‌ها گفت: در هنرستان رشته‌هایی وجود دارد که عدم‌نظارت کافی منجر به مرگ می‌شود به‌عنوان مثال در رشته تراشکاری و صنایع فلزی نظارت دائمی نسبت به دانش‌آموز نیاز است تا مسائل ایمنی رعایت شود به‌عنوان مثال در کارگاه هنرستان‌ها به‌ازای 25 دانش‌آموز یک سرپرست بخش بر مسائل نظارت می‌کرد اما هم‌اکنون در شهرستان‌های تهران سرپرست بخش کارگاه را حذف کرده‌اند.
این معلم ادامه داد: هم‌اکنون یک سرپرست بخش باید به تمام کارگاه‌ها در هنرستان نظارت کند و شاهدیم که با هدف صرفه‌جویی، بحث ایمنی دانش‌آموزان را فدا کرده‌اند؛ طبق بخشنامه‌های وزارتی هر 36 ساعت کارگاه دو هنرآموز و یک سرپرست بخش نیاز دارد اما هم‌اکنون انباردار، استادکار و سرپرست بخش را حذف می‌کنند و هنرآموز باید اغلب وظایف را انجام دهد و توجه ندارند که با این تصمیم کیفیت آموزش را کاهش داده و ممکن است خطر جانی نیز داشته باشد.
* فقط در سخنرانی‌ها می‌گویند مدرسه و دانش‌آموز در اولویت است
حبیبی تأکید کرد: در شرایطی که سرانه‌ای به مدارس تزریق نمی‌شود، دستگاه‌ها و تجهیزات هنرستان‌ها فرسوده است، متأسفانه مسئولان در صحبت‌های خود می‌گویند که دانش‌آموز و مدرسه در اولویت است اما سرانه‌ای را به مدارس اختصاص نمی‌دهند؛ تدریس مدیران و معاونان به‌مدت 6 ساعت در هفته اجبار بود که اخیراً لغو و به‌صورت اختیاری شده است ولی همچنان تأکید دارند مدیران و معاونان باید تدریس داشته باشند چرا که کمبود نیرو دارند.
در همین رابطه میررضا شفیع‌پور معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران در رابطه با چرایی این تصمیم به تسنیم گفت: این موضوع را بخش نیروی انسانی ابلاغ کرده است و آنها کم‌و‌کیف کار را در جریان هستند اما سعی شده است برای رشته‌های خطرآفرین سرپرست بخش باقی ماند و در دستورالعمل جدید آمده است برای رشته‌هایی که خطرآفرین نیستند سرپرست بخش حذف شود.
وی افزود: برای رشته‌هایی مانند حسابداری و کامپیوتر سرپرست حذف شده است و برای رشته‌های خطرآفرین اجازه نداریم سرپرست بخش را حذف کنیم.
معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش شهرستان‌های استان تهران گفت: برخی رشته‌هایی که معمولاً خطرآفرین نبودند ساماندهی شدند و این‌گونه نیست که به‌طور کلی سرپرست را حذف کرده باشیم، قبلاً بخشنامه این بود که به هر بخش یک سرپرست بدهیم اما در دستورالعمل جدید مقرر شد تا تجمیع انجام شود و برای چندین بخش سرپرست بگذاریم اما برای رشته‌هایی که خطرآفرین بودند تأکید کردیم که سرپرست باقی بماند.
شفیع‌پور در پاسخ به این پرسش که آیا این تصمیم به‌خاطر کمبود معلم بوده یا کاهش هزینه‌ها، گفت: بخشی از این تصمیم به‌خاطر کمبود نیرو است و بخشی با هدف ساماندهی صحیح نیروی انسانی است که نهایتاً به بهره‌وری می‌رسد.
وی در پایان تأکید کرد: اگر فردی معترض است پاسخگو هستیم و می‌توانند به مناطق آموزش و پرورش مراجعه کنند و اگر بررسی کنیم و مشخص شود اعتراضات به‌حق است و نباید سرپرست حذف می‌شد حتماً به آنجا نیرو اختصاص می‌دهیم.
