قریب 235میلیون انسان در سراسر جهان مبتلا به این بیماری هستند و طی دهه‌های گذشته با تغییر شیوه زندگی و صنعتی‌تر شدن جوامع، افزایش آمار شهرنشینی و آلودگی هوا در بعضی شهرها شیوع این بیماری رو به فزونی است. آمار رسمی ولی تقریبی که از کشورمان وجود دارد شیوع آسم را بین 5 تا 8درصد از ایرانی‌ها نشان می‌دهد.
به گفته دکتر نقشین عضو انجمن متخصصین ریه ایران در بسیاری اوقات کودک یا فرد بزرگسال مبتلا به آسم است ولی خانواده و خود بیمار از این بیماری آگاهی ندارند. وی گفت: فرد مبتلا به آسم به سختی نفس می‌کشد، به‌خصوص سرفه‌های طولانی‌مدت دارد که هنگام فعالیت بیشتر می‌شود. آسم در زمان‌هایی از سال باعث بیدار شدن بیمار حدود ساعت 4 تا 5 بامداد می‌شود. این بیماران گاهی احساس سنگینی و فشار روی قفسه سینه می‌کنند و صدای خس خس در ریه خود دارند. نکته بسیار مهم این واقعیت است که اکثر مبتلایان فقط گاهی این نشانه‌ها را به‌صورت حملات چندروزه، چند هفته‌ای یا حتی برای چند ساعت تجربه کرده‌اند و چون با یا بدون درمان این علائم برطرف می‌شود بیمار و خانواده آن را به‌حساب سرماخوردگی یا حساس بودن به سرما و آلودگی هوا می‌گذارند. در نتیجه به جای اینکه درصدد مراجعه به پزشک و انجام اقدامات تشخیصی و درمانی برآیند به مصرف ضد‌سرفه‌های مختلف، قرص‌های ضدحساسیت (آنتی‌هیستامین) و گاهی آنتی‌بیوتیک پناه می‌برند. آنها همچنین به توصیه اطرافیان، به‌صورت خودسرانه از داروهای گیاهی و روش‌های درمانی غیرعلمی استفاده می‌کنند یا آمپول‌های حاوی کورتون را به‌عنوان آمپول ضدحساسیت مصرف می‌کنند.
این روش به اعتقاد دکتر سیدمحمدجواد موسوی، فوق تخصص ریه و عضو هیأت علمی دانشگاه ایران مبنای علمی ندارد. وی در گفت‌وگو با همشهری گفت: از آنجایی که شروع برخی از آلرژی‌های منجر به آسم با مصرف برخی گیاهان است، مصرف خودسرانه گیاهان دارویی توصیه نمی‌شود. وی در مورد شیوع بیماری آسم در کودکان گفت: بیماری آسم در میان کودکان شیوع خیلی بالایی دارد و معمولا تا 13-12سالگی ادامه می‌یابد. در نوجوانی و جوانی این نوع از آسم فروکش کرده و در میانه‌های دهه ۵۰ و ۶۰ زندگی افرادی که مبتلا به آسم هستند، دوباره بروز پیدا می‌کند. شیوع آسم در فصول سرد پاییز و زمستان تغییر نمی‌کند ولی درجه شدت بیماری در افراد بیشتر می‌شود. تشدید بیماری علاوه بر اینکه باعث عقب افتادن کودکان از درس می‌شود، باعث بستری شدن آنها و تحمل هزینه‌های مالی و جانی می‌شود.
مزید‌های برعلت
استفاده از واکسن آنفلوآنزا برای کودکان مستعد و مبتلا به آسم توصیه می‌شود ولی به گفته دکتر موسوی نه به‌خاطر نزدیک شدن به فصل سرما بلکه به این دلیل که ویروس آنفلوآنزا، بیماری آسم را در کودکان تشدید می‌کند. توصیه می‌شود که اگر کودکان به تخم‌مرغ حساسیت ندارند حتما واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند. در درمان این کودکان باید دقت بیشتری کرد، داروهایی که عموما ترکیبات کورتیکو استروئید استنشاقی دادند باید در زمان مشخص مصرف شوند.
دکتر موسوی با تأکید بر اینکه نباید هوای سرد وارد ریه و بینی کودکان و افراد مبتلا به آسم شود، گفت: این افراد نباید در معرض آلاینده‌های محیطی مانند مواد شوینده شیمیایی، وسایل گرمایشی آلاینده هوا، سیگار و مواد خوش‌بوکننده هوا مانند عود قرار بگیرند. تهویه هوا برای زندگی مبتلایان به آسم بسیار ضروری است.
وی با اشاره به اینکه سرما اصلی‌ترین عامل تشدید آلرژی است، گفت: آلرژی‌های ایجاد شده بر اثر سرما هم می‌تواند آسم، رنیت آلرژیک و... باشد. در این فصل توصیه می‌شود که از ترکیباتی تغذیه شود که در آن ویتامین ب وجود داشته باشد مانند گلابی، سیب و انواع سبزیجات. همچنین تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که مصرف ماهی و یا روغن ماهی در کنترل بیماری بسیار مؤثر است و می‌تواند میزان آلرژی را در کودکان کم کند.
حذف آلرژن‌ها
دکتر بابک ترصدی پزشک عمومی، داخلی و اطفال درباره آسم در کودکان گفت: با شروع پاییز و وارونه و سرد شدن هوا گروه‌های خاص در معرض تشدید آسم قرار می‌گیرند. 20 تا 25درصد کودکانی که در این فصل به پزشک مراجعه می‌کنند، دچار یکی از انواع آلرژی هستند. درصورت درگیر شدن دستگاه تنفسی برونش‌ها و اسپاسم آنها، احتمال ابتلا به آسم نیز وجود دارد. به همین دلیل ما به والدین توصیه می‌کنیم در این فصل از مصرف آلرژن‌ها مانند گوجه، خربزه و بادمجان پرهیز کنند.
