سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش در برنامه گفتگوی ویژه خبری اظهار کرد: آموزش‌وپرورش شرایط منحصر به فرد دارد و سند تحول بنیادین برخلاف برخی از اسناد بالادستی کاملا عملیاتی است و مسیر تحول در آموزش و پرورش را ترسیم کرده است.
وی افزود: چشم‌انداز فعالیت‌ها در سند تحول بنیادین مشخص است وهر فردی در مسند وزارت آموزش و پرورش باشد با استفاده از این سند می‌تواند برنامه‌های خود را تنظیم کند و بنده نیز برنامه‌های خود را مطابق سند تحول بنیادین طراحی کردم که ناظر ناظر بر دوبخش است. بخش اول باعث تحول در متن و محتوای آموزشی و پرورشی می‌شود، آنچه در مدارس آموزش می‌دهیم با خواسته ما فاصله دارد و تکیه بر محفوظات و حافظه محوری است.
* دانش‌آموزان از حل کوچکترین مسائل زندگی ناتوان هستند
بطحایی گفت: دانش‌آموزان با رتبه‌های بالا از نظر نمره فارغ التحصیل می‌شوند اما گاه در زندگی از حل کوچکترین مسائل ناتوان هستند بنابراین بخشی از برنامه‌های آموزش و پرورش مبتنی بر سند تحول بنیادین و برنامه درس ملی است همچنین بخش دوم برنامه‌ها مربوط به روش اداره و مدیریت آموزش و پرورش است که باید تغییر کند.
* تکیه بر حافظه محوری باید کاهش یابد
وی بیان کرد: زیرنظام برنامه درسی در سند تحول بنیادین، جزو اولین زیر نظام‌هایی بود که تهیه شد. برنامه درس ملی چارچوب روشنی برای برنامه‌های درسی مبتنی بر سند تحول طراحی کرده است و لوازم مورد نیاز برای اجرا نیز در این زیرنظام آمده است. بخشی از برنامه درس ملی را اجرا کرده‌ایم و امسال هم کتاب‌های درسی پایه یازدهم آماده و شهریور عرضه خواهد شد، اما همه مختصات درس ملی پیاده نشده است. تحول در محتوا و متن برنامه درسی و کاهش تکیه بر محفوظات را طبق برنامه درس ملی باید پیگیری و اجرا کنیم.
وزیر آموزش‌وپرورش تصریح کرد: چهار مقطع سه ساله در برنامه درس ملی تصویب شده است و نظام دوری از راهکارهای برنامه درس ملی بود که کات تربیتی را مورد توجه قرار داد و براساس آن دانش‌آموز سه سال نخست دوره ابتدایی را با یک معلم می‌گذراند این روش در برخی مدارس اجرا شد اما در برخی دیگر به دلیل نبود امکانات اجرا نشده است.
* رتبه بندی معلمان سال آینده اجرا می‌شود
بطحایی با اشاره به نظام مالی و منابع انسانی سند تحول بنیادین گفت: برنامه ششم توسعه بر رتبه بندی معلمان تاکید دارد و تکلیفی بر دوش دولت و وزارتخانه نهاده است. زیربنای رتبه بندی نظام سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای است و باید ابتدا آن را تعریف و مستقر کنیم که پیش نیازهایی لازم دارد.آقای دانش آشتیانی پیش نویس مربوط را تهیه و مقدمات را انجام دادند و امیدوارم با توجه به تأکیدات قانون و پیگیری نمایندگان مجلس در ماه‌های آینده پیش نویس را نهایی و در قالب لایحه به مجلس ارسال کنیم. امیدوارم این لایحه بتواند التزام میان صلاحیت‌های حرفه‌ای و نظام پرداخت را ایجاد کند و اگر این التزام نباشد نیروی انسانی انگیزه لازم را نخواهد داشت.
وی ادامه داد: امیدوارم با ارائه لایحه نظام سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای و تصویب آن یک بار برای همیشه دغدغه‌ها را برطرف کنیم و نظام علمی و سازماندهی شده در آموزش‌وپرورش داشته باشیم. تصور نمی‌کنم از حیث منابع مالی دچار مشکل شویم چرا که دولت به شدت بر آن تاکید دارد و اگر در موعد مقرر پیش نویس را آماده کنیم شاید از سال آینده بتوانیم رتبه بندی را به تدریج مستقر کنیم.
* نظام تضمین کیفیت مدارس دولتی طراحی می‌شود
وزیر آموزش‌وپرورش درباره دلایل بی‌علاقگی دانش‌آموزان به مدرسه بیان کرد: مدرسه زمانی مطلوب است که تجهیرات استاندارد و نیروی انسانی با انگیزه داشته باشد و دانش آموزان و اولیا، مخاطبان آموزش‌وپرورش هستند که در برخی مواقع از کیفیت کار ما راضی نیستند و در زمان ثبت‌نام مدارس هم انتقادهایی دارند، جمع این دو مولفه، نظام تضمین کیفیت است که از برنامه‌های ما در چهار سال آینده است. اگر مدارس دولتی دارای نظام تضمین کیفیت شوند باید بتوانند در قبال امکانات ارائه شده پاسخگو باشند. اگر این نظام طراحی و مستقر شود می‌تواند نقاط قوت و ضعف را مشخص کند.
بطحایی با اشاره به عدالت آموزشی عنوان کرد: فرصت دسترسی برابر یکی از شاخص‌های نظام آموزشی است این شاخص در برنامه‌ریزی آموزشی نشانگری است که می‌گوید فاصله میان دانش‌آموزی که در مناطق مرفه تحصیل می‌کند با دانش‌آموز مناطق محروم چگونه است؟ اگر این فاصله در آموزش عمومی زیاد شود زنگ خطر جدی است و باید ریشه‌های توسعه نیافتگی را جست و جو کرد.
* نیاز شدید به هنرآموز در هنرستان‌ها
وی با اشاره به مسئله توزیع نیروی انسانی آموزش وپرورش گفت: امسال و سال آینده با مشکلی برای پذیرش نیرو و تعادل جنسیتی مواجه نخواهیم شد. اما از سال بعد باید پذیرش‌ها متناسب با نیاز باشد. سال آینده دوره فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش سه ساله می‌شود براین اساس نیاز ما به هنرآموز به شدت افزایش می‌یابد و مذاکرات با سازمان اداری و استخدامی در حال انجام است.
وزیر آموزش و پرورش با اشاره به روش‌های تربیتی در مدارس بیان کرد: اگر برای تربیت بخواهیم از روش‌هایی که در دهه 60 و 70 استفاده می‌شد، استفاده کنیم حتما ناکارآمدی را شاهد خواهیم بود.مدرسه‌ای موفق است که شرایط جدید را درک و مطابق با آن عمل کند. امروز دانش‌آموزان نیاز دارند فرابگیرند چگونه خود را در برابر تهدیداتی که بخش عمده آن ناشی از فضای مجازی است، حفاظت کنند.
* برای انتخاب رشته تحصیلی نمیتوان دست به اجبار زد
بطحایی درباره هدایت تحصیلی گفت: مدیریت تمایل به سمت رشته‌ها از دست ما خارج است چرا که خانواده‌ها وضعیت اشتغال را در نظر می‌گیرند بنابراین آمایش حرف و مشاغل ضروری است. به عنوان یک معلم نمی‌توانم دانش آموز را مجبور کنم حتما به رشته خاصی برود، ولی می‌توانم زمینه رغبت را در او ایجاد کنم. نقش آموزش‌وپرورش هدایت و راهنمایی است و نمیتوان اجبار کرد حتی اگر در برنامه ششم توسعه برای ما شاخص تعریف کرده باشند. اگر نتوانیم رغبت ایجاد کنیم به اجبار هم نمیتوان دانش‌آموز را به رشته‌ای خاص هدایت کرد بنابراین باید در فوق‌برنامه‌ها و برنامه‌های درسی زمینه گرایش به سمت رشته‌های فنی را ایجاد کنیم.
وزیر آموزش‌وپرورش درباره ارتقای معیشت معلمان شاغل و بازنشستگان عنوان کرد: بنده به عنوان نماینده معلمین در هیئت دولت تکلیف دارم تلاش کنم شان معلمان را بهبود دهم و امیدوارم اولین مجرای آن طرح رتبه بندی باشد.
