مجید شفیع پور رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه 44 کشور با احتساب میزبانی ایران در این کنفرانس بین المللی حضور دارند، گفت: بیانیه سیاسی وزیران که شب گذشته و در پایان سه نشست وزیران با اجماع کامل بر روی مفاد به تصویب رسید از اولین اسناد برون برد نخستین کنفرانس بین المللی مقابله با طوفان های شن و گرد و غبار است که طی روز گذشته رسما افتتاح شد.
شفیع پور اشاره ای به اهمیت بیانیه سیاسی وزرا در تهران داشت و افزود: اهمیت این بیانیه به آن است که بیش از 90 درصد شرکت کنندگان در این اجلاس(Tehran Ministerial Declaration) که به نوعی با پدیده گرد و غبار در پنج قاره مواجه هستند خواستار آن هستند که این بیانیه به دستور کار وزیران و سران کشورهای شرکت کننده در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که اواخر شهریور سالجاری در سطح سران برگزار می شود، برسد تا تمهیدات مناسبی در مقیاس سازمان ملل برای مقابله با این پدیده پیش بینی شود.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در ابتدای بیانیه سیاسی وزرای حاضر در اجلاس تهران، مجددا به قطعنامه های پیشن سازمان ملل متحد پیرامون ضرورت مقابله با پدیده های رو به افزایش طوفان های شن و گرد و غبار که عملا به چالشی جدی برای غالب کشورها و البته متاسفانه عمدتا کشورهای در حال توسعه آسیا و آفریقا در مسیر دستیابی به اهداف توسعه پایدار تبدیل شده است، تاکید شد.
وی افزود: همچنین در این بیانیه، اثرگذاری طوفان های شن و گرد و غبار یا به اصطلاح ریزگردها و اثرات بحرانی و تهدیداتی که می تواند بر سلامت شهروندان، کشاورزی، عرصه های سرزمینی، محیط زیست دریایی و ساحلی، زیر ساخت ها، همچنین سیستم های اقتصادی و اجتماعی کشورها داشته باشد، کاملا مورد تایید قرار گرفته و بر ضرورت پیشگیری و کنترل دلایل انسان ساخت این پدیده تاکید شده است.
شفیع پور با اشاره به اینکه برخی از دلایل وقوع این پدیده انسان ساز نیست، گفت: به طور نمونه گسترش اراضی بیابانی بر اثر خشکسالی یا پدیده گرمایش جهانی، در زمره فعالیت هایی است که انسان ساز نیست و از این رو در اولویت پیشگیری و کنترل قرار نمی گیرد.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اما مباحثی همچون مدیریت نادرست سرزمین، مدیریت نادرست حوضه آبریز و یا نزاع های مسلحانه که بر هم زننده صلح و امنیت در پاره ای از کشورها و مناطق جهان است از جمله دلایل انسان ساز است که موجب گسترش کانون های انتشار طوفان های شن و گرد و غبار شده است و باید کنترل و پیشگیری از آن ها در اولویت قرار گیرد.
وی گفت: همچنین در این بیانیه بر ضرورت مقابله و شکل گیری همکاری های گروهی به خصوص در مقیاس جهانی، منطقه ای و زیر منطقه ای به رهبری سازمان ملل متحد برای ارتقاء و ایجاد ساز و کارهای همکاری بین المللی و مشارکت بین کشورها و گروه های ذینفع، به گونه ای که بتواند واکنش ملی کشورها را برای مخاطب قرار دادن این پدیده محیط زیستی و چند بعدی اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی به همراه داشته باشد، تاکید شده است.
به اشتراک گذاشتن تجارب و تبادل فعالیت های پایش و فنی تقویت چارچوب های ساختاری و حقوقی ملی کشورها
این مقام مسئول ادامه داد: همچنین وزرا و مقامات عالی رتبه شرکت کننده در این اجلاس بین المللی تهران موافقت کردند که همکاری هایی در مقیاس بین المللی و منطقه ای برای مقابله با پدیده ریزگردها و طوفان های شن و گرد و غبار داشته باشند.
وی گفت: در بند نخست این بیانیه بر به اشتراک گذاشتن اطلاعات، تجارب و درس های موفق یا ناموفق کشورها، تبادل تجارب علمی و تخصصی، توسعه و بسط اقدامات و سیاست سازگاری و تعدیل اثرات و کانون های ریزگردها و طوفان های شن، تبادل فعالیت های پایش و فنی، همچنین مبادله اطلاعات مرتبط با مخاطرات اثرات سوء این پدیده ها و تلاش برای پیش بینی رخداد اینگونه طوفان ها تاکید شده است.
شفیع پور عنوان کرد: در بند دوم این بیانیه بر تقویت چارچوب های ساختاری و حقوقی ملی کشورها به گونه ای که بتوانند سیستم های هشدار سریع به خصوص پیش هشدار سریع را در مورد مواجهه با این طوفان های شن و گرد و غبار داشته باشند تا آگاهی مردمان و ساکنان به صورت یکپارچه در تمامی بخش های جمعیتی و فعالیتی کشورها از طریق ارائه اطلاعات به موقع افزایش یابد، تاکید شده است.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در این بند آمده است، سیستم های هشدار سریع برای مواجهه با طوفان های شن و گرد و غبار به دلیل فرامرزی بودن این پدیده باید از طریق ساختارهای همکاری در سطح بین المللی، منطقه ای و ملی تقویت شود تا اطلاعات میان کشورها به اشتراک و گردش در بیاید تا آمادگی مواجهه و پیش بینی تمهیدات لازم توسط کشورها صورت پذیرد.
وی به محتوای بند سوم هم اشاره کرد و گفت: افزایش و ارتقاء آگاهی عمومی برای برآورد اثرات و هزینه های طوفان های شن و گرد و غبار بر سلامتی انسان، تلاش های کشاورزی، امنیت غذایی، زیرساختارها، حمل و نقل و به طور کلی بخش های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی به گونه ای که مشارکت گروهی چند بعدی ایجاد کند و این مشارکت عملا بتواند تمامی گروه های ذینفع و تاثیرپذیر از پدیده های گرد و غبار و طوفان های شن را برای تقلیل و تعدیل اثرات سوء آن فراهم کند، محتوای بند سوم بیانیه است.
این مقام مسئول افزود: در بند چهارم بر تلاش گروهی برای ارتقاء همکاری و هماهنگی در مقیاس جهانی، منطقه ای و زیرمنطقه ای به گونه ای که متناسب با ابعاد هر یک از رخدادهایی که می تواند بر استفاده پایدار از آب و مدیریت سرزمین تاثیرگذار و مخاطراتی به همراه داشته باشد، تاکید شده و آمده لازم است همکاری های گروهی شکل بگیرد که بر اثر آن رشد پدیده شوم طوفان های شن و گرد و غبار کاهش یابد.
پایش موثر به گونه‌ای که تمامی این ارزیابی ها و پیش بینی‌ها منشعب از مباحث علمی معتبر و قابل اطمینان صورت بگیرد
شفیع پور گفت: در بند پنجم وزرا و مقامات عالی رتبه برای تاب آوری بهتر و ارتقاء مدیریت پایدار سرزمینشان، همچنین استفاده از آب در بخش های کشاورزی، مراتع، تالاب ها، اراضی بیابانی، محدوده های شهری و حومه ای توافق کردند تا همکاری های خود برای اجرای راهبردهای کاهش مخاطرات و رخدادهای غیرمنتظره ناشی از آن را بسط دهند.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به محتوای بند ششم این بیانیه، اظهار کرد: در بند ششم بر ضرورت تقویت تحقیقات در عرصه و پایش موثر به گونه ای که تمامی این ارزیابی ها و پیش بینی ها منشعب از مباحث علمی معتبر و قابل اطمینان صورت بگیرد و در ساز و کارهای هشدار اولیه برای مواجهه با این گونه بحران ها موثر واقع شود به گونه ای حتی در مقیاس ملی واکنش مناسبی به همراه داشته باشد، تاکید شده است.
وی ادامه داد: محتوای بند هفتم تاکید بر ارتقاء همکاری های منطقه ای و بین المللی در پیش بینی وقوع این رخدادها و تعدیل کاهش اثرات آن بر رشد و اقتصاد کشورهایی که با مشکلات مالی مواجه هستند از طریق بسیج منابع مالی مناسب سازمان ها و آژانس های سازمان ملل متحد است به گونه ای این کشورها که بتوانند اقدامات لازم برای توسعه را تحقق بخشند.
این مقام مسئول گفت: در بند هشتم مقرر شد گفتگویی سیاسی میان کشورها در خصوص مباحث مرتبط با پدیده طوفان های شن و گرد و غبار به ویژه با مشارکت سازمان های بین المللی و پیکره های سازمان ملل متحد صورت پذیرد تا یک چارچوب مناسب برای هم افزایی میان تمامی آژانس های سازمان ملل متحد به وجود آورد که این هم افزایی به صورت یکپارچه نه پراکنده، درون ساختار سازمان ملل متحد در خدمت این تلاش برای کشورهای تاثیر پذیرفته قرار گیرد.
شفیع پور افزود: در بند نهم آمده است، با توجه به اینکه نقش مرکز آسیا و اقیانوسیه مدیریت اطلاعات در مورد حوادث غیر مترقبه کشورها است، مشخصا برنامه هایی در بخش دریایی منطقه ای و همچنین سازمان جهانی هواشناسی را بتواند مورد مدیریت قرار دهد که از این طریق بتواند ظرفیت سازی مناسب برای ایجاد و شکل گیری مدیریت بر این گونه حوادث غیر مترقبه و رخدادهای گروهی صورت بگیرد.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در بند دهم از گروه مدیریت محیط زیست سازمان ملل متحد که ریاست آن بر عهده معاون دبیرکل و رئیس برنامه محیط زیست ملل متحد است، درخواست شد که تمام مجموعه سازمان ملل متحد را برای آماده سازی مشخص یک برنامه واکنش جهانی به پدیده طوفان های شن و ریزگردها متحد کند.
وی افزود: این برنامه شامل تحلیل های مناسب منطقه ای است به دلیل اینکه ویژگی های هر منطقه در خاور دور، استرالیا، غرب آسیا، جنوب اروپا، آفریقا، جنوب آمریکای لاتین و آمریکای شمالی متفاوت است. توسعه یک برنامه اقدام راهبردی توسط گروه مدیریت محیط زیست موسوم به EMG مورد انتظار است که در نتیجه این تلاش ها بتوان تمام سازمان ملل متحد را با یک رویکرد مناسب برای ایجاد چارچوب های بین آژانسی برای دوره های زمانی میان و بلند مدت، همچنین تقسیم وظایف متحد کرد.
این مقام مسئول محتوای بند یازدهم را درخواست وزرا از مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای مد نظر قرار دادن بیانیه و اقدامات مرتبط با آن، همچنین نشان دادن واکنش مثبت به بیانیه اعلام کرد.
شفیع پور گفت: در بند دوازدهم از نقش کلیدی و راهبردی دولت ج.ا.ایران، همچنین از میزبانی مقامات و مردم ایران برای برگزاری خوب این کنفرانس بین المللی تشکر شد.
