به رشد غیر طبیعی سلول‌ها در کولون یا رکتوم (قسمتی از روده بزرگ)، سرطان روده بزرگ (Colorectal cancer) یا سرطان کولون و همچنین سرطان رکتوم گفته می‌شود. این بیماری می‌تواند به بافت‌های دیگر بدن حمله کرده و در آنها تکثیر یابد. در تمام دنیا، سرطان روده بزرگ سومین نوع معمول سرطان است و ده درصد تمامی موارد سرطان را در بر می‌گیرد. شیوع این بیماری در زنان کمتر از مردان است.
مختصری از آناتومی روده بزرگ
روده بزرگ یا کولون اندامی عضلانی و لوله‌ای شکل می‌باشد که از انتهای روده کوچک تا مقعد امتداد دارد و طول تقریبی آن یک متر و بیست و دو سانتیمتر است. در حالت طبیعی بخش نخست یا راست روده بزرگ، موسوم به کولون صعودی یا بالارو، از بخش تحتانی راست شکم بالا می‌رود. بخش بعدی، کولون عرضی، از سمت راست به چپ قسمت فوقانی شکم در حرکت است. پس از آن، بخش سوم یا کولون نزولی از قسمت چپ شکم رو به پایین می‌رود. سپس بخش S شکل کولون یا سیگموئید، بقیه‌ی روده بزرگ را به راست روده (رکتوم) قرار گرفته در انتهای مقعد وصل می‌کند. روده بزرگ سه کارکرد اصلی دارد:
هضم و جذب مواد مغذی از غذا
تغلیظ مواد مدفوعی با جذب مایعات و الکترولیت‌های آن
انباشتن مواد مدفوعی و کنترل تخلیه آن
علائم سرطان روده بزرگ چیست؟
علائم این بیماری ممکن است شبیه به علائم سایر عفونت‌ها، تب، بواسیر و بیماری‌های التهابی روده باشد. بنابراین مراجعه به پزشک به منظور ارزیابی بهتر، لازم و ضروری می‌باشد؛ چراکه در مراحل اولیه، این بیماری قابل درمان است. سایر علائم این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
استفراغ
خون در مدفوع (چه قابل روئیت باشد و چه در آزمایش دیده شود.)
تغییر در حرکت‌های روده
وجود هرگونه تغییر در عادات دفعی روده نظیر اسهال، یبوست یا کاهش قطر مدفوع از علائم سرطان روده بزرگ است. (در صورتی که بیش از یک روز طول بکشد و علت آن نامعلوم باشد.)
دردهای قولنجی معده
یرقان و زردی پوست یا سفیدی چشم
کاهش وزن و خستگی همیشگی
گاز معده و نفخ
از دیگر علائم سرطان روده بزرگ، انسداد روده است که نتیجه بزرگ شدن بیش از اندازه تومور سرطانی در روده می‌باشد. علائم انسداد روده شامل باد کردن شکم، درد شکم، تغییر اجابت مزاج و احساس تخیله مدفوع به شکل غیر کامل است.
در بعضی از موارد ممکن است فرد مبتلا به سرطان باشد اما هیچ‌گونه علامتی نداشته باشد. بنابراین غربالگری در افراد پرخطر، مثل افراد بالای ۵۰ سال ضروری می‌باشد. (غربالگری یعنی جست‌وجوی سرطان در یک فرد سالم
علت بروز سرطان روده چیست؟
سبک خاص زندگی و افزایش سن مهمترین علت سرطان روده هستند و تعداد کمی از موارد به خاطر اختلالات ژنتیکی و ارثی اتفاق می‌افتد. سبک اشتباه زندگی که عوامل خطرسازی هستند شامل رژیم غذایی (استفاده بیش از حد از گوشت قرمز و فراورده‌های گوشتی)، چاقی، سیگارکشیدن، مصرف مشروبات الکلی و نداشتن فعالیت جسمانی کافی است. عامل خطرزای دیگر بیماری التهابی روده است که مواردی از قبیل بیماری کرون و کولیت زخمی را در بر می‌گیرد.
اما شرایط موروثی که این بیماری را ایجاد می‌کند و شامل پنج درصد این بیماری است، شامل پولیپ‌های آدنوماتوز خانوادگی و سرطان کولون غیرپولیپی ارثی است. این بیماری معمولاً با تومور خوش‌خیم آغاز می‌گردد که به مرور زمان تبدیل به تومور سرطانی می‌شود. لازم به ذکر است که منظور از پولیپ، توده‌های خوش خیم بر روی سطح داخلی راست روده است.
از طرف دیگر احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که قبلاً سرطان‌های روده بزرگ داشته‌اند و خانم‌هایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بوده‌اند بیشتر است.
