آویشن درختچه ای کوتاه و پر شاخه است. شاخه های علفی آن پوشیده از برگ هایی در قسمت فوقانی ساقه است. گل های سفید ریز آن به طور چتری و منفرد می رویند. میوه آن فندق چهار قسمتی است. گیاه آویشن گیاهی است علفی با ساقه های کرکدار و سفید از خانواده نعناع (Lamiasceae) که سرشاخه های گل دار و برگ، آن قابل استفاده می باشد.
ترکیبات مهم
مهم ترین ترکیب گیاه، اسانس آن است که به میزان ۵/۲- ۱ درصد در برگ های آن وجود دارد. مهم ترین اجسام اسانس شامل تیمول و کارواکرول که به ترتیب از ۷۰ – ۳۰ درصد اسانس و ۳۰ – ۱۵ درصد اسانس را تشکیل می دهند.
ترکیبات دیگر شامل لینالول، سیمن، تیمن و آلفا پی نن هستند. این ترکیبات و درصد آن ها به شرایط محل کشت، زمان برداشت و سایر شرایط جغرافیایی، بستگی دارد.
خواص آویشن
آثار فارماکولوژیک اثر ضد سرفه و خلط آور و ضد اسپاسم این گیاه در مطالعات بر روی حیوانات از عمده ترین آثار آن بوده اند. ضد عفونی کننده، هاضم غذا، ضد سرفه، ضدبو، ضد تشنج، غذا.جوشانده این گیاه در درمان پیچش روده و اسهال موثر است.
درمان سرفه
روغن آویشن که از برگ‌های آن گرفته می‌شود اغلب به عنوان داروی طبیعی برای سرفه کاربرد دارد. در یک مطالعه مشخص شد ترکیب آویشن با برگ‌های گیاه «پاپیتال» به تسکین سرفه و دیگر علائم برونشیت کمک می‌کند
افزایش ایمنی بدن
تأمین تمامی ویتامین‌های مورد نیاز بدن در روز از طریق خوردن موادغذایی تاحدودی سخت است. اما این گیاه منبع غنی از ویتامین C و A است. همچنین از دیگر فوائد آویشن وجود مس، فیبر، منگنز و آهن در آن است.
خاصیت آویشن در گندزدایی کردن
گرد و خاک یکی از خطرناک‌ترین آلاینده‌های هوا در فضای خانه است که می‌توان برای از بین بردن آن از روغن آویشن استفاده کرد. روغن این گیاه دارای خواص ضدقارچی است.
خلاصی از آفات
آویشن یکی از عناصر تشکیل دهنده بسیاری از حشره‌کش‌ها به حساب می‌آید و برای از بین بردن ویروس، باکتری‌ها، موش‌ها و دیگر جانوران موذی استفاده می‌شود. برای ساخت یک آفت‌کش خانگی چهار قطره از روغن آویشن را با روغن زیتون ترکیب کنید.
آویشن بهبوددهنده خلق و خو
روغن این گیاه اغلب برای معطر کردن استفاده می‌شود چرا که حاوی ماده فعالی به نام «کارواکرول» است. در مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۳ مشخص شد کارواکرول با تأثیر روی فعالیت اعصاب موجب تقویت احساس سرحالی و شاد بودن در فرد می‌شود.
آویشن برای تصفیه خون
آویشن عامل تصفیه کننده خوبی بوده و در درمان بی خوابی و امراض جهاز هاضمه مفید است. اگر ۵ تا ۱۰ گرم اویشن را در یک لیتر آبجوش دم کرده و با کمی عسل به بیماران مبتلا به تنگی نفس و کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک موثر واقع خواهد شد. این گیاه ضد تشنج و ضد صرع و ضد نفخ هم است و برای تقویت بینایی و معده مفید است.
آویشن برای پوست و مو
آویشن دارای اثرات ضدقارچی و ضدباکتریایی قوی است و این خاصیت به دلیل وجود تیمول و کارواکرول در اسانس این گیاه است برای درمان و کاهش ریزش مو کافیست موی سر را با محلول رقیق اسانس آویشن شستشو دهید تا سبب افزایش جریان خون در پوست سر و قوی شود و از ریزش مو جلوگیری کند.
تهیه چای آویشن
بر روی ۲ گرم از پودر برگ آویشن، یک لیوان آب جوش ریخته و پس از ۱۵- ۱۰ دقیقه صاف کرده و می‌نوشیم.
داروهایی گیاهی تهیه شده از این گیاه، اکثراً به شکل مایع و شربت می‌باشند که با استفاده از راهنمای همراه دارو، باید مصرف شود. هم چنین به صورت تی‌بگ‌های مختلف، که اکثراً حاوی ۲ گرم پودر و یا خرد شده‌ی برگ آویشن است، در دسترس قرار می‌گیرد.
عوارض جانبی
تاکنون در مورد عارضه ی جانبی ناشی از مصرف مقادیر خوراکی آویشن یا فرآورده های وابسته، گزارشی داده نشده است؛ ولی ممکن است در موارد معدودی، دردهای شکمیرا ایجاد نماید و یا باعث گرفتگی موقتی گردد. نکته ی دیگر آن که استفاده ی داخلی از تیمول با وجود کولیت، نارسایی قلبی و در زمان حاملگی، توصیه نمی گردد.
مقدار مصرف عادی آن برای افراد بالای یک سال، ۶- ۳ گرم برگ خشک، در یک نوبت و روزی ۳- ۱ مرتبه تکرار این مقدار می باشد. افراد کم تر از یک سال، ۱- ۵/۰ گرم از گیاه یا معادل آن از فراورده های آویشن را روزی چند مرتبه می توانند مصرف کنند. هم چنین، میزان مصرف تنتور آن، ۴۰ قطره تا سه بار در روز از این مقدار برای بزرگ سالان و تا یک ششم این مقدار، برای افراد زیر یک سال، مناسب است.
منع مصرف
منع مصرف و عوارض جانبی از مصرف روغن فرار آویشن به صورت خوراکی باید خود داری کرد و فقط به صورت استعمال خارجی کاربرد دارد و علایم مسمومیت با این گیاه و با روغن فرار آن تهوع، استفراغ، درد معده، سرگیجی و در نهایت تشنج، اغما و کلاپس قلبی تنفسی است.
در بعضی منابع اشاره شده است که مصرف زیاد این گیاه یا عصاره آن در دوران بارداری می تواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد. بنابراین توصیه شده است که خانمهای حامله بهتر است از مصرف این گیاه خودداری کنند.
