هرچقدر هم که فاصلهات تا کنج میدان صبحگاه زیاد باشد و هر چقدر هم که با چادرهای مشکیشان در آن گرگ و میش هوا استتار کرده باشند، ندیدنشان غیرممکن است؛ غیرممکن است 117 صورت زنانه و 234 دستکش یک دست سفیدشان را حتی از آن فاصله و از میان هزاران نیروی یگان ویژه و مرزبانی مستقر در میدان، تشخیص ندهی؛ دخترانی که در 13 ردیف و 9 ستون در گوشهای از میدان به صف شدهاند؛ منظم و یک دست؛ هم قد و یک اندازه؛ با صورتهایی که در مقنعههای سبز و چادرهای مشکی، قاب گرفته شده و چشمهایی که بدون توجه به آنچه در اطرافشان میگذرد به نقطهای در بینهایت خیره شدهاند؛ دخترانی که خشک و بیاحساس، با مشتهای گره کرده و گردنهای کشیده، با هر دستور فرمانده میدان، به حرکت در میآیند و با فرمان بعدی در جای خود میخکوب میشوند؛ میگویند این دختران، یگان نمونهاند؛ یگان نمونه پلیسهای زن ...
بر خلاف تصور خیلیها که نام زنهای پلیس، در ذهنشان تداعی کننده زنان گشت ارشاد است، این دختران، پلیسهایی هستند که سالها آموزش دیدهاند؛ آموزش دیدهاند تا در مواقع لزوم، هر آنچه لازم است برای امنیت کشور انجام دهند؛ از پیگیری پروندههای پلیس آگاهی که حضور زنان پلیس در آن الزامی است تا بازجویی و پیگیری متهمان زن در پلیس اطلاعات و امنیت، ارائه مشاوره در کلانتریها تا ... همه اینها بخشی از آن چیزی است که یک پلیس زن در مجتمع آموزشی زنان پلیس کوثر در دانشگاه علوم انتظامی امین فرا میگیرد؛ دانشکدهای که نزدیک به دو دهه از آغاز فعالیت آن میگذرد و علیرغم انتظارات بیشتر از این مجتمع، به نظر میرسد عملکرد نسبتاً قابل قبولی در تربیت زنان پلیس داشته و این پلیس توانسته در طول این مدت، جای خود را در ماموریتهای پلیس تا اندازهای باز کند و امروز 4 درصد از جمعیت پلیس کشور را این زنان تشکیل دهند.
دکتر فریبا شایگان فرمانده مجتمع آموزشی زنان پلیس کوثر است که سالها است وظیفه آموزش تمام رستههای پلیس زنان کشور را عهدهدار بوده و شاید بیش از هر کس دیگری از زیر و بم زنان پلیس و آموزشهای آنها بداند. فرماندهای که علی رغم غیر نظامی بودنش در جایگاه سرتیپی قرار دارد و مسئولیت مجتمع کوثر به وی سپرده شده است.
مجتمع کوثر از چه سالی فعالیت خود را آغاز کرد؟
شایگان: مجتمع آموزشی زنان پلیس کوثر از سال 1378 (تیمسار لطفیان) راهاندازی شد و امروز در مقاطع مختلف تحصیلی از کاردانی تا کارشناسی ارشد، جذب دانشجو دارد و آموزشهای درجهداری، دانش آموختگی و تخصصی را برای رستههای مختلف نیروی انتظامی ارائه میدهد.
یعنی تمام پرسنل زن پلیس در این مجتمع آموزش میبینند؟
شایگان: در حال حاضر مجتمع عالی زنان پلیس وظیفه آموزش کلیه زنانی که در نیروی انتظامی و در قالب پرسنل پلیس خدمت میکنند اعم از کارمندی، افسری و درجهداری را عهدهدار است و همه آموزشهای زنان پلیس در این دانشکده ارائه میشود.
تسنیم: این مجتمع تا چه اندازه آمادگی ارائه آموزشهای مدرن و به روز را دارد؟
شایگان: مجتمع آموزشی زنان پلیس کوثر علیرغم اینکه در دانشگاه علوم انتظامی جانمایی شده است، در محیطی مجزا و با کادر آموزشی کاملاً زنانه، آموزش زنان پلیس را عهده دار است و در این مرکز تمام امکانات به روز آموزشی، خوابگاهی به صورت مدرن فراهم شده تا با بهترین و به روزترین متد آموزشی، زنان پلیس آموزشهای لازم را فراگیرند.
تسنیم: خیلی از دختران علاقمندند که به عنوان پلیس جذب نیروی انتظامی شوند؛ جذب دختران و زنان در این مجتمع چگونه است؟
شایگان: جذب دانشجو در این مجتمع توسط نیروی انتظامی انجام میشود که مهمترین شیوه جذب دانشجویان، جذب از طریق کنکور سراسری است و به صورت نیمه متمرکز جذب میشوند یعنی بعد از جذب اولیه و گذراندن دورهای موقت، در آزمونهای دیگری شرکت میکنند که پس از موفقیت در این آزمونها، جذب این مجتمع و نیروی انتظامی خواهند شد. از طرف دیگر برای دورههای درجهداری نیز از طریق گزینشهای خاص که توسط نیروی انتظامی انجام میشود، این افراد جذب میشوند و پس از جذب برای آموزشهای تخصصی، در اختیار این مجتمع قرار میگیرند.
دختران و زنان پلیس در این مجتمع چه آموزشهایی میبینند؟
شایگان: چارت آموزشی طراحی شده در این مجتمع به شکلی است که زنان و دختران پلیس متناسب با رستههای خود، هر آنچه برای انجام ماموریتهای رسته انتخابی لازم باشد را فرا میگیرند؛ این در حالی است که علاوه بر این آموزشها و مهارتها، واحدهای عمومی، مهارتهای جسمانی و آموزشهای فراگیر نیز به دانشجویان این مجتمع آموزش داده میشود.
مثلاً چه مهارتها و آموزشهایی؟
شایگان: برنامهریزیهای انجام شده برای مجتمع زنان پلیس کوثر به این شکل است که زنان پلیس هم در بعد مهارتی آموزشهای کامل را ببینند و هم در بعد علمی در جایگاه قابل قبولی قرار داشته باشند این بدان معنا است که زنان پلیسی که از این مجتمع فارغالتحصیل میشوند باید حتماً در یکی از ورزشهای سه گانه رزمی شامل تکواندو، جودو یا کاراته، کمربند مشکی را کسب کنند؛ علاوه بر این در زمان فارغالتحصیلی، پلیسهای زن حتماً از آمادگی بدنی بالا و قابل قبولی برخوردارند و همزمان مهارت بسیار خوبی در زمینه تیراندازی و رانندگی دارند.
خب تفاوتی بین آموزشهای زنان و مردان هست؟
شایگان: به هیچ وجه تفاوتی بین سطح توانمندی مردان پلیس و زنان پلیس وجود ندارد و تنها مردان در مواردی که زنان در آن رستهها مشغول به کار نمیشوند آموزشهای بیشتری میبینند. مثل مرزبانی که مرزبانان برای تکمیل آموزشهای تخصصی خود مهارت در استفاده از سلاحهای سنگین را هم کسب میکنند ولی چون قرار نیست زنان پلیس در این رسته مشغول فعالیت شوند طبعاً چنین آموزشهایی در برنامه آموزشی آنها قرار ندارد. خب به هر حال زنان پلیس قرار است در رستهها و مجموعههایی فعالیت کنند که حضورشان به دلیل مواجهه با زنان دیگر لازم است.
منظور از رستههای تخصصی چیست؟
شایگان: زنان پلیس در این مجتمع در رستههای پلیس اطلاعات، پلیس آگاهی و انتظامی آموزش میبینند.
نحوه انتخاب این رستهها چگونه است؟
نحوه جذب در این رستهها نیز به شکلی است که پس از ورود به این مجتمع و پس از گذراندن واحدهای درسی مشخصی، با توجه به توانایی و استعدادشان جذب یکی از رستههای زنان پلیس میشوند و پس از جذب نیز با توجه به رسته مشخص شده برای آنها، آموزشهای تکمیلی و تخصصیتر مرتبط با آن رسته را فرا میگیرند.
آیا بین زنان و مردان پلیس، تفاوتی در مرحله اخذ درجههای نظامی وجود دارد؟
شایگان: در مجموع هیچ سقفی برای اخذ درجه نظامی برای زنان وجود نداشته است ولی تا امروز سرهنگ دومی، بالاترین درجهای است که زنان پلیس موفق به اخذ آن شدهاند.
شما چطور؟
من عضو هیئت علمی دانشگاه هستم و درجه نظامی ندارم ولی جایگاه فعلی من، سرتیپی است.
مدتی پیش گزارشهایی منتشر شد از آموزش زنان نینجا پلیس، آیا چنین آموزشهایی در این مجتمع به دختران و زنان پلیس ارائه میشود؟
شایگان: این گزارش و اخبار منتشر شده پیرامون آن صحت نداشت و پلیس به هیچ وجه چنین آموزشهایی را برای پرسنل خود نداشته و ندارد و این زنان، تحت آموزش یک مجموعه خصوصی بودند که به اشتباه به عنوان زنان پلیس معرفی شدند.