عدم رعایت ضوابط و استاندارد چند روز قبل حادثه ای را در استان گلستان رقم زد که منجر به فوت بیش از ۲۵ معدنکار شد و موجب شد این بزرگترین فاجعه معدنی در کشور و یکی از بزرگترین حوادث معدن در دنیا نام بگیرد.
جهانبخش سنجابی شیرازی، معاون ارزیابی کیفیت سازمان ملی استاندارد ایران در خصوص مسئول اصلی عدم رعایت استاندارد ایمنی و کار در معدن آزادشهر گفت: ابتا باید توضیح دهم ما در هر محیط کاری در یک طرف کارفرما را داریم و در طرف دیگر کارمند یا کارگر. در اصل حفظ امنیت کارمندان و کارگران و رعایت استانداردهای موجود به طور کامل با کارفرما که در معادن بهره بردار یا صاحب امتیاز است می باشد.
وی در مورد نوع استانداردهای محیط کار گفت: یک سری استانداردهای بین المللی در دنیا بر فعالیت معادن حاکم است به نام HSE که این استانداردها در کشور ما هم جاری است. HSE ازسه کلمه بهداشت (Health) ایمنی(Safety) و سازو برگ وتجهیزات (Equipment) تشکیل شده است.
وی تاکید کرد: وظیفه ذاتی سازمان استاندارد، تدوین استاندارد در موضوعات مختلف بسته به پیشنهادات و درخواست های واصله است. ضمن اینکه اگر شورای عالی استاندارد اجرای استانداردی را در کشور اجباری اعلام کند سازمان ملی استاندارد مکلف بر نظارت بر اجرای آن است.
وی با اشاره به عدم اجبار رعایت استاندارد در معادن گفت: در حوزه محیط کار به طور عام هیچگونه استانداردی در سطح کشور تا به این لحظه اجباری اعلام نشده است.
وی درادامه تصریح کرد: بنابر این منظور از اینکه سازمان ملی استاندارد وظیفه ای برای نظارت بر اجرای آن ندارد این است که این اختیار و وظیفه باید صرفا از طریق شورای عالی استاندارد تصویب و به این سازمان ابلاغ گردد تا با ظرفیت ها و امکانات تخصصی این سازمان به صورت کاملا تخصصی نظارت بر اجرای آن در محیط کار و بالاخص معادن انجام و در صورت عدم رعایت از سازوکار و اهرم های بازدارنده استفاده گردد.
پای سه وزارتخانه در میان است
این مقام مسئول گفت: نکته مهم در مورد معدن آزادشهر و سایر معادن کشور این است که در همه جای دنیا مسئولیت تام و کامل اجرای استانداردهای HSE جزء مسئولیتهای تام و خاص بهره بردار است. اگر زمانی محرز شود که بهره بردار استانداردهای سه گانه سلامتی، ایمنی و تجهیزات را رعایت نمی کند،مرجع رسیدگی به بخش سلامتی، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است که می تواند با بازرسی دقیق اعلام کند در حوزه سلامتی چه استانداردهایی رعایت نشده و کدام بخش ناقص اجرا شده است.
وی ادامه داد: در حوزه ایمنی مرجع اصلی برای نظارت، وزارت کار است که آیین نامه های متنوعی را تدوین و تبیین کرده است. اما مرجعی که می تواند نهایتا رای به رعایت یا عدم رعایت استانداردهای حوزه ایمنی را صادر کند وزارت کار است. بنابر این مسئول اصلی و نخست بهره‌بردار معدن است و وظیفه نظارت بر اجرای صحیح استانداردها در هز بخشی دستگاه مرتبط با آن است. در حوزه تجهیزات هم مسئولیت رعایت استانداردها با وزرات صنعت بوده و وظیفه نظارت بر اجرای استانداردها را دارد.
سنجابی تاکید کرد: بنابراین باز هم تاکید می کنم مسئول اصلی اجرای استانداردها صاحب و مالک معدن است، اما دستگاه هایی که می توانند اجرای استاندارد را نظارت و از بهره بردار مطالبه کنند این سه وزارتخانه در حوزه های مرتبط و تخصصی خودشان هستند.
