سفر نوروزی به عتبات چند سالی است که مورد استقبال ایرانیها قرار گرفته است. در حالی که امنیت و بیمه برای تعدادی از زائران از اهمیت بیشتری برخوردار است و میکوشند با کاروانهای شرکت شمسا (تحت نظر سازمان حج و زیارت) به عتبات سفر کنند اما عدهای دیگر به دلیل تمکن مالی ضعیفتر و برخی ها هم به دلیل سفر چند باره در طول سال به عتبات ترجیح میدهند با کاروانهای آزاد که قیمت کمتری دارند سفر کنند.
در شرایطی که حوادث ناگواری نظیر حادثه حله و حادثه سامرا که منجر به شهادت و مجروحیت تعداد بالایی از زائران ایرانی در عراق شد برخی کاروانهای آزاد با حربه قیمت کمتر نسبت به کاروانهای مجاز شرکت شمسا( تحت نظر سازمان حج و زیارت) سعی میکنند تا زائران را به سوی ثبت نام در کاروانهای آزاد تشویق کنند.
آیا وقتی انفجار حلّه و سامرا رخ داد، کسی به عدم بیمه زائران شهید و مجروح شده این حادثه فکر کرده بود؟ آیا میتوان کاروانهای آزاد را ملزم به انعقاد قرارداد امنیتی، بیمه و هیأت پزشکی برای ارائه خدمات بیشتر به زائر کرد؟
محسن نظافتی مدیر کل عتبات سازمان حج و زیارت با بیان اینکه بر اساس برنامهریزی صورت گرفته در سازمان حج و زیارت اعزام نووزی زائران به عتبات از 24 اسفندماه شروع و تا 15 فروردین سال 96 ادامه داشت گفت: 120 هزار نفر در این ایام به سفر زیارتی عتبات اعزام شدهاند.
وی افزود: این تعداد زائر ایرانی با حدود 3 هزار کاروان زیارتی شرکت شمسا(تحت نظر سازمان حج و زیارت) در عراق حضور پیدا کرده بودند که 45 درصد آنها، هوایی و مابقی کاروانها به صورت زمینی به عراق سفر کرده بودند.
این در حالی است که تفاوت فاحشی در آمار سفر زائران عتبات در ایام نوروز بین کاروانهای مجاز و آزاد وجود دارد.
در همین راستا میرمسعود حسینیان سرکنسول ایران در کربلا گفت: 120 هزار زائر از طریق شرکت شمسا (تحت نظر سازمان حج و زیارت) به عراق آمدهاند اما در همین مدت به همین مقدار و کمی بیشتر هم در قالب کاروانهای آزاد و به عبارتی خارج از نظارت سازمان حج و زیارت به عراق سفر کردهاند.
وی اظهار داشت: در مجموع میتوان گفت که آمار کاروانهای آزاد به همان مقدار یا اندکی بیش از سفر زائران در قالب کاروانهای در چارچوب شرکت شمسا (تحت نظر سازمان حج و زیارت) است.
سرکنسول ایران در کربلا در پاسخ به سوالی در خصوص دلیل گرایش زائران به کاروانهای آزاد و احتمال بروز مشکلاتی برای آنان در عراق افزود: سازمان حج و زیارت امکاناتی در اختیار دارد که بهتر است زائران بدانند که برخی کاروانهای آزاد آنرا در اختیار ندارند.
وی تصریح کرد: هرچه اعزامهای صورت گرفته به عتبات عالیات قانونمندتر باشد قطعا رفاه زوار و امنیت آنان بیشتر و طبعا مشکلات کمتری برای زائران و دستگاههای دیپلماسی و سازمانها بوجود خواهد آورد.
حال با توجه به اظهارات صریح ناصر خدرنژاد مدیرعامل شرکت شمسا مبنی بر سفر 700 هزار زائر ایرانی در طول سال به عتبات عالیات آن هم با کاروان مجاز تحت نظر سازمان حج و زیارت سفر میکنند انتظار افکار عمومی از سازمان حج و زیارت به عنوان متولی اصلی تعیین قیمت سفر به عتبات عالیات کاهش قیمتهای کاروانهای شمساست.
به نظر میرسد که حربه قیمت کمتر در کاروانهای آزاد و تشویق زائران به ثبت نام در این کاروانها نکته با اهمیتی است که متولیان امر باید آنرا مورد توجه قرار داده و جهت بروز مشکلات جدی برای کشور آنرا حل و فصل کنند.
مدیرعامل شرکت شمسا با اشاره به خدمات ضعیف کاروانهای آزاد خاطرنشان کرد: زائر باید بداند که در بحث پخت غذا این کاروانها از چه موادی استفاده میکنند و تفاوت آن با کاروانهای تحت نظارت سازمان حج و زیارت در خصوص نحوۀ پخت، مکان پخت و کیفیت آن چیست؟ همچنین کاروانهای آزاد خارج از چارچوب شمسا در خصوص محل اسکان زائرین معمولاً آنچه بیان میکنند با آنچه که زائرین در آن اسکان می یابند، متفاوت است ضمن اینکه اکثر زائران عتبات، به دنبال سفر و اسکان در اماکن لوکس در عتبات نیستند، بلکه میخواهند سفر زیارتی آنها سریع انجام شده و تا حد امکان هزینۀ کمتری پرداخت کنند.
وی تصریح کرد: کاروانهای آزاد بعضا علاوه بر هزینۀ کلی سفر عتبات، در حین سفر، هزینههای متفاوت و جداگانهای را از زائرین دریافت میکنند.
حال با توجه به این مسائل به نظر می رسد که مسئولان سازمان حج و زیارت میتوانند با کاهش قیمت کاروان مجاز شرکت شمسا (تحت نظر سازمان حج و زیارت) تنها حربه در اختیار کاروانهای آزاد خارج از چارچوب شمسا را از دست آنان خارج و زائران را قبل از سرگردان شدن در هنگام بروز مشکل و حادثه در عراق نجات دهند.