معصومه ابتکار؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست این روزها در حالی مدعی آبگیری تالابهای بینالمللی هامون شده است که به گواه کارشناسان فقط بخشهای محدودی از آن و بهسبب بارشهای باران و سیلاب آبگیری شده و هنوز نتایج ملموسی برای مردم بومی به همراه نداشته است.
اما صحبتهای اخیر ابتکار درباره تالابهای بینالمللی هامون که در فضای مجازی منتشر شده به طور کامل به وضعیت این تالاب اشارهای نداشته و با اظهارات صحبتهای مدیرکل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان، تناقض دارد.
رئیس سازمان حفاظت محبط زیست گفت: در دولت یازدهم، با برداشته شدن بخشی از دایکهای مرزی و لایروبی رودخانهها تلاش شده تا میزان و نفوذ آب ورودی از افغانستان به ایران بیشتر شود. این اقدامات البته غیر از اختصاص آب از چاه نیمهها و رایزنی و فعالیت دو جانبه و بینالمللی مانند رایزنی با مقامات افغانستان یا ثبت تالاب هامون به عنوان ذخیره گاه زیستکره در یونسکو است.
اما ادعاهای مطرح شده از سوی ابتکار با صحبتهای نیره پورملایی؛ مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان تا حدود زیادی متفاوت است چرا که وی نیز به آبگیری بخشهایی از تالاب هامون اشاره کرد و گفت: طبق گزارشات محلی و بررسی تصاویر ماهوارهای هامون پوزک افغانستان آبدار شده اما هنوز آبی وارد پوزک ایران نشده که بنا به گزارشات محلی در خارج مرز ایران موانعی از جمله دایک برای جلوگیری ازپیشروی آب توسط کشور افغانستان احداث شده که البته باید بررسی برون مرزی شود، در نتیجه هنوز از دایک مرزی در محل پوزک هیچ آبی به کشور وارد نشده است.
در حالی که این روزها بنابر شواهد و قرائن بسیاری از تالابهای کشور همچون هامون، جازموریان، هورالعظیم، شادگان و .... تا حدود زیادی دچار خشکسالی شده و آب فقط به صورت مقطعی و بر اثر بارندگی و سیلاب وارد آن میشود، مسئولان سازمان محیط زیست بهدنبال ربط این دستاورد به برنامههای خود هستند.
این روزها نه تنها هامون یا هورالعظیم پر آب نشده بلکه جوامع محلی نزدیک این مناطق از مشکلات ناشی از خشک شدن تالابها رنج میبرند و معیشت و سلامت و مردم بهطور جد در خطر است.
گشت و گذاری در نزدیکی روستاهای اطراف تالاب هامون نشان میدهد ساکنان این روستاها که هنوز خانه و کاشانه خود را ترک نکردهاند از وضعیت بسیار نامناسب معیشتی و سلامتی رنج میبرند و عمده دلیل مشکلات پیش آمده را بیکاری و خشک شدن تالاب هامون عنوان میکنند.
ساکنان روستاهایی همچون آزادی و دیوانه که روزگاری نهچندان دور به ماهیگیری، کشاورزی و دامداری میپرداختند در حال حاضر در منازل خود گوشه عزلت گزیده اند و روزگار تلخ خود را صرفا از محل پول یارانهها میگذرانند.
شواهد و نظرات کارشناسان و مسئولان، گویای آن است که سازمان حفاظت محیط زیست نه تنها در چهار سال دولت یازدهم به دستاوردی در حوزه تالابها دست نیافته و با خشک شدن این تالابها، زندگی، سلامت و معیشت مردم این مناطق با نهایت سختی و فقر همراه شده است.
به قول ساکنان روستاهای اطراف هامون تاکنون هیچ یک از مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست یا دولتیها به محل سکونت آنها که در نزدیکی تالاب خشک شده هامون قرار دارد، پا نگذاشتهاند و از درد و رنج ساکنان این مناطق خبر ندارند.
به طور قطع محیط زیست در دوره معصومه ابتکار نه تنها آب را به تالابها نرساند بلکه نان را هم از مردم اطراف هامون دریغ کرد.
هامون، هورالعظیم و تمامی تالابهای ایران با تبلیغ و شعار آبگیری نمیشوند و این تالابها نیازمند عزم ملی و اجرای برنامههای کارشناسی هستند.