در این بازار، هدف جلب رضایت مشتری است حتی به قیمت به زحمت افتادن ساقیها، رفتنشان به در خانه مردم و 24 ساعته آنلاین بودنشان. حالا که دنیایی از اطلاعات و امکانات فقط با یک گوشی همراه و یک کلیک در دسترس است موادفروشی هم آسانتر از قبل شده.
حالا دیگر ساقی لزوما آن فرد علاف توی پارکها، خرابهها یا پاتوقها نیست که یواشکی پولی بگیرد و جنسی کف دستی بگذارد. موادفروش حالا دیگر حتما آن پیرزن گوژپشت با ظاهری غلطانداز نیست که تا چشم رهگذران را دور دید بستهای کوچک را به دست مشتری بدهد و قلنبهای پول را توی کیف دستیاش بچپاند.
موادفروش امروز دیگر لزوما حتی کسی نیست که گلولهای تریاک یا مشتی هروئین را لای شمشادهای حاشیه خیابان و جاخالیهای کیوسکهای تلفن جاساز کند، چون مشتری قرن بیست و یکمی لابد ساقی قرن بیست و یکمی هم میخواهد!
شگردهایی برای آسان شدن اعتیاد
پسر توی زیرزمین خانه زندانی بود، میخواستند دستش به مواد نرسد و ترک کند. پسر اما به حبس خانگیاش اعتراض نداشت، اصلا سرخوش و شاد بود. پدر ردش را که زد فهمید در زیرزمینِ قفل زده مشغول دود کردن مواد است، پیگیرتر که شد رسید به گوشی تلفن همراه، به بسته اینترنتی پسرش که کمک کرد با ساقی ارتباط بگیرد، پول مواد را برایش کارت به کارت کند و مواد را پشت پنجره زیرزمین تحویل بگیرد.
دکتر محمد عبدخدا، کارشناس و محقق حوزه اعتیاد وقتی در حال مرور شگردهای جدید خردهفروشان مواد بود به این سرگذشت واقعی اشاره کرد.
او میگوید حالا که همهچیز دیجیتال و آنلاین شده، کارهایی مثل ایستادن در چهارراهها و فروش تابلو و علنی مواد هم در حال از مد افتادن است و هرچه سطح اجتماعی مشتریها بالاتر میرود و نوع مواد مصرفی گرانتر میشود، معامله چهره به چهره میان مشتری و ساقی نیز کمتر و کمتر میشود. دکتر سیامک دانیالی، کارشناس اعتیاد نیز از موادفروشانی اسم میبرد که بیمحابا تا در خانه مردم میآیند و همچون یک پیک رستوران، مواد را دست مشتری میدهند، انگار که یک پیتزا، مرغ سوخاری یا ساندویچ سفارش داده است.
فضای مجازی پاک شده؟
سایتهای اینترنتی متخلف از یک سو فیلتر میشوند و از سوی دیگر خلق میشوند؛ همین است که سایتهای فروشنده مواد هنوز فعالاند. البته این رصدهای دائمی و فیلترشدنهای همیشگی، این سایتها را محتاطتر از قبل کرده و خلاقیت گردانندگانش را در فروشِ رمزی مواد بالا برده، آنقدر که فقط باید حرفهای باشی تا پستهای مخصوص فروش مواد در این سایتها را بفهمی.
در سایت «د» نوشتهاند «30 گاری فضایی»، بعد هم اضافه کردهاند «شکستنی»؛ دو اصطلاح گنگ که بعد از تماس معلوم شد اولی مربوط به فروش حشیش است و دومی مربوط به شیشه.
مافیای موادمخدر در جهان همیشه چند قدم از دولتها و نهادهای مقابلهای جلوتر است و این قاعده جهانی شامل حال کشورمان نیز میشود. چرخه فروش مواد و گردش مالی میلیارد دلاری این بازار به همین علت است که هیچگاه متوقف نمیشود و خرده فروشان مواد که پیشانی این مافیا هستند هرگز قلع و قمع نمیشوند.
با این حال طبق اعلام وزیر کشور و دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر برای چند صدمین بار در سالهای اخیر قرار است از20 اسفند طرح جمعآوری معتادان متجاهر و خردهفروشان در 12 استان کشور اجرا شود؛ طرحی که میزان ثمربخشیاش را از هماکنون میتوان ناچیز ارزیابی کرد.
دکتر سیامک دانیالی به عنوان کارشناس این حوزه نیز معتقد است طرح جمعآوری خردهفروشان در واقع مبارزه با تقاضاست که روش کارآمدی نیست و هدف اصلی که به حداقل رساندن دسترسی به مواد است را محقق نمیکند. دکتر محمد عبدخدا نیز میگوید این طرحهای مقابلهای فقط باعث گران شدن مقطعی مواد میشود و نتیجه موثری ندارد.
مافیای موادمخدر، قاچاقچیان دانهدرشت و بعد هم خردهفروشان مواد که بر سر یک آخور تغذیه میشوند هرگز اجازه نمیدهند بازار از دستشان خارج شود بنابراین اگر طرحهای ضربتی حتی طرحهای چندماهه جمعآوری اجرا شود، خردهفروشان به اتکای قوه خلاقهشان راهی برای نگهداشتن بازار پیدا میکنند و شاید حتی تعداد بیشتری از آنها از پاتوقهای سنتی موادفروشی به سایتهای اینترنتی و شبکههای اجتماعی کوچ کنند.