همایش ایران فرهنگی در جهان امروز شب گذشته (10 اسفند) با حضور صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایوبی رییس سازمان سینمایی، مهدی شفیعی مدیرکل اداره هنرهای نمایشی، و جمع زیادی از اصحاب فرهنگ و هنر کشور در تالار وحدت برگزار شد.
*انگ‌زنی و شایعه در جامعه بدون گفت‌وگو تقویت میشود
در ابتدای این مراسم صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تشکر از حضور اصحاب فرهنگ و هنر در این مراسم گفت: اصولا اصحاب فرهنگ و هنر با فضیلت و دارای طبیعتی انسانی هستند. این گفت وگو را من در ابتدای حضورم در وزارتخانه و در ابتدای دولت شعار دادیم که بنای ما گفت وگو ، مدارا، درک هم و کاهش عصبیت و افزایش اشتراکات است.
صالحی امیری گفت: چهار کانون هر جامعه که می‌توانند منبع هم گرایی باشند ابتدا نخبگان اصحاب فرهنگ، هنر و دانش و علم و اگاهی هستند. کانون دوم رسانه ها هستند که بستر انتقال نگاه نخبگان به متن اجتماعی و حلقه واسط قدرت و مردم هستند. کانون سوم حاکمیت و دولت که در واقع اصل تحولات هستند و کانون بزرگ که به مثابه اقیانوس جوشان هست جامعه و مردم هستند.
وی درباره ایجاد رابطه منطقی و عقلانی بین این کانون‌ها گفت: همه تجربیات جهانی نشان میدهد برای اینکه جامعه منسجم، پاک و دوراندیش و کل نگر داشته باشیم لازمه تعامل حاکمیت، رسانه، مردم و نخبگان هستند. به تعبیر من این تاکید در نشست امشب نمادی از ملت ایران هستند که می‌توانند زبان گویای انتقال صدای مردم و انتقال به دولتمردان و برعکس و رسانها منتقل کننده ان هستند. ما بجای اینکه در شرایط غیراخلاقی باهم سخن بگوییم و پیامهای نامربوط بفرستیم بهترین مسیر تداوم حیات فرهنگی جامعه گفت و گو مستقیم است که به افزایش اشتراکات و کاهش عصبیت و فضای نقد و شکوفایی و پویایی و جهش می شود.
وی اظهار داشت: جامعه ای که گفت وگو ندارد خشونت و ناامنی و تخریب و انگ زنی و شایعه تقویت میشود اما برعکس ان هم حاکم است. فلسفه آغاز این گفت وگوها شما با دولتمردان و در مرحله بعد اصحاب فرهنگ و موسیقی و هنر باهم است و این فرایند ادامه یابد و تخریب و انگ زنی کم و برادری و هم دلی و هم نوایی زیاد میشود گفت وگو فضیلت دائمی است که باید ادامه یابد.
پس از سخنان وزیر ارشاد هم اندیشی اصحاب فرهنگ و دولت آغاز شد.
*شاهسواری: بیش از هزار شهر فاقد سالن سینما/نیلی: مقصر عدم پیوند اقتصاد و هنر ما بودیم/ علی نقی: چاپ در سراشیبی رکود و مرگ است
میزگرد نخست با حضور مسعود نیلی مشاور اقتصادی رییس جمهور، شاهسواری مدیر خانه سینما و علی نقی مدیر انجمن چاپخانه داران برگزار شد.
منوچهر شاهسواری مدیر عامل خانه سینما در ابتدای صحبت خود با تبریک برگزیده شدن اصغر فرهادی در اسکار و تشویق حضار گفت: آنچه در شب گذشته اسکار اتفاق افتاد نشان تعظیم جهان به فرهنگ و ادب و هنر ایرانی است و این بزرگترین دستاوردی است که می توان بدان اشاره کرد.
* چاپ در سراشیبی مرگ
ایرج علی نقی در صحبت خود گفت: چاپ در سراشیبی رکود و مرگ قرار دارد یکی از عوامل مهم 14 هزار میلیارد تومن ورود کالای چاپی به کشور بود سوال این است که دولت چه سیاستی برای این امر پیش بینی کرده آیا صنایع چاپ باید رشد یابد، توان ملی زیاد شود یا نگاه به کالاهای وارداتی تغییر کند بازهم تأکید میکنم که رکود صنعت چاپ در حال نابودی است؟
* اقتصاد آنقدر هم خشک و بی روح نیست
نیلی نیز ابتدای صحبت خود گفت: ما اهالی اقتصادی آدم های نامرغوبی هستیم چون بیشتر مشکلات را ما درست میکنیم الان هم با بحث رکود صحبت اینجا شروع شد اما اهالی هنر درست برعکس ما هرکدام جدا در عرصه سینما و تئاتر و موسیقی و ... همه چهره های محبوب هستند و مردم آنها را دوست دارند. من به عنوان یک فرد دانشگاهی همیشه دوست داشتم اقتصاد را با هنر پیوند دهم چون احساس میکنم این کوتاهی از سوی ما صورت گرفته و هیچ گاه ننشستیم راجع به عواملی که اهالی هنر دردهای اجتماعی را مشاهده می کنند خیلی ها منشأ اقتصادی دارد و ما کمتر بدان توجه کردیم.
وی در ادامه افزود: وقتی ارتباط بین اقتصاد و فرهنگ برقرار نمی شود این ضعف ما است که ناچاریم با عدد و رقم و نمودار فقط با مردم ارتباط برقرار کنیم و صحبت ما منتقل نمی شود. شاید بتوان داستان هایی را از اقتصاد ایران ذکر کرد که اهالی هنر متوجه شوند اقتصاد آنقدر هم خشک و بی روح نیست که ممکن است به نظر برسد من وقتی از این جلسه باخبر شدم خیلی خوشحال شدم البته جلسه مدنظر من یک مقدار جمع و جور تر بود اما امروز و امشب را بیشتر به عنوان اعلام آمادگی برای برگزاری آن جلسه عرض میکنم.
نیلی اظهار داشت: یک روزی در کشور ما انفجار جمعیتی رخ داد و در یک زمانی 9 میلیون نوزاد به دنیا آمدند این اتفاق کم نظیر بود و وقتی سرشماری 1365 انجام شد یک مرتبه همه متوجه شدند کودکان زیادی هستند. در آن زمان دیگر نه تغذیه و نه مدرسه و مسائل دیگر آماده بود و این بچه ها در خانواده هایی بودند که والدینشان با کاهش سطح درآمد مواجه بودند، این بچه ها در شرایط دشوار جنگی بزرگ شدند. آن زمان تعداد دانش آموزان 20 میلیون نفر بود و همین ها که بزرگ شدند مشکل کار و ازدواج پیدا کردند.
* درآمد حاصل از صادرات نفت خام ما دی ماه سال پیش کمتر از یک میلیارد دلار بود؛ این مسئله را هیچوقت نگفته بودیم
وی در ادامه افزود: امروز ما انبوهی از ناهنجاری های اجتماعی را مشاهده میکنیم که مثالی از یک نمونه مشکلات کشور ما است بنابراین مثال امروز خود را طوری نشان میدهد که د رهر سال حدود 1میلیون و 200 هزار نفر وارد بازار کار می شوند و این میزان در دهه گذشته 60 هزار نفر بود. امروز سالانه 500 هزار نفر به میزان بیکاران ما اضافه می شود.
نیلی اظهار داشت: در زمینه رکود هم شرایط ما در این سال های گذشته بهتر است درآمد حاصل از صادرات نفت خام ما دی ماه سال پیش کمتر از یک میلیارد دلار بود این را هیچوقت قبلا نگفته بودیم البته سال گذشته کل درآمد حاصل از صادرات نفت ما در مجموعه 24 میلیارد دلار شد بنابراین سال گذشته بدترین سال نفتی ما بود. الان ما در یک تعدادی از صنایع رکود عمیق داریم اما در مقایسه با دیگر کشورهای نفتی وضعیتمان به طور نسبی بهتر است. ما در دوره رکود شبیه ونزوئلا اداره شدیم.
وی با اشاره به اینکه وقتی سطح درآمد یک کشور کاهش می یابد اولین جایی که خرجش کم می شود حوزه هنر است ، افزود: یعنی مردم وقتی سطح درآمدشان کاهش می یابد به طور طبیعی به سمت نیازهای اولیه شان گرایش می یابند. بنابراین باید کمک کنیم تا سطح درآمد مردم زیاد شود و مردم با حضور در عرصه هنر کمکی به تغذیه عرصه هنر و فرهنگ کنند.
* در زمینه کنسرت سال پیش 250 میلیارد گردش مالی داشتیم
شاهسواری به طنز با اشاره به اینکه یکی از مشکلات صحبت با آقای نیلی احتمال ناامیدی است گفت: یک اشکال اساسی در جهان بینی ما به موضوع است یعنی اصالت دادن گاهی به مسائل اقتصادی به عنوان حل کننده همه مشکلات ما را وارد این می کند که جز با پول و بانک نمی توان کار دیگری انجام داد. جهان امروز جهان کسب و کار خورد است و این کسب و کار بزرگترین محلش عرصه هنر و فرهنگ است مزیت های ما در این حوزه مزیت های تامه است ما فقط در این عرصه فرهنگ و هنر است که از ایده، نیروی انسانی، خلاقیت،تجهیزات و سرمایه کامل به اقتصاد درون زای خود متکی هستیم. من آمار دکتر نیلی را رد نمیکنم اما امارهای ما مقداری با امارهای آنها متفاوت است.
وی اظهار داشت: ما در همه این سال ها عامل تزیین هستیم من واقعا احساس میکنم هم بخش تئاتر، موسیقی، ادبیات و هنرهای تجسمی همه دارای این مشکل هستند ما سال 92 ، 31 میلیارد فروش سینمایی داشتیم در سال 93 این میزان به 55 میلیارد رسید در سال 94 به عدد 75 میلیارد رسید و در این لحظه از 160 میلیارد در سال 95 عبور کردیم. همین لحظه تعداد سالن های تئاتری که در حال اجرا است حتما بالای 100 تا است در زمینه کنسرت ما سال پیش 250 میلیارد گردش مالی داشتیم. این پول ها توسعه اشتغالش به شدت وسیع است.
شاهسواری اظهار داشت: همین لحظه که ما اینجا هستیم بیش از هزار شهر ما فاقد سالن سینما است سالن تئاتر و کنسرت را که فراموش کنید چرا نظام مدیریتی کشور نمی تواند راجع به یک امر درون زا بهره برداری اقتصادی کند و دائم به این فکر است که کجا کارخانه بزند یا کارهای اقتصادی کند البته من این چیزها را رد نمیکنم اما عدم توجه به برخی اولویت ها ما را دچار اشکال میکند.
وی خطاب به دکتر نیلی گفت: اگر ما کمی رویکردهایمان را تغییر دهیم و به جهان دگرگون نگاه کنیم و همین گروه های خانواده که امکان بهره برداری از کالای فرهنگی ندارند را من میپذیرم اما چگونه است که من جرات بیان اعداد کالای قاچاق فرهنگی را ندارم مردم ما نیازمند رویکرد کیفی به زیستشان هستند فقط به فکر کف زمین نباشیم به تابلوی روی دیوار و عکس و فیلم را هم توجه کنیم اینها جامعه را علاقه مند و امیدوار میکنند و حس ماندگاری به آنها می دهند این حوزه به اقتصاد و سیاست کمک میکند.
* نیاز به 15 درصد سرمایه گذاری داریم
شاهسواری گفت: دوستان من در تئاتر و موسیقی به من این موقعیت را میدهند که اولین فرصت یک گفت وگو به قصد مفاهمه داشته باشیم البته برخی از این برنامه های رسانه ای به قصد نزاع است اما ما به قصد مفاهمه و کسب افتخارات ملی در همه حوزه ها شبیه اصغر فرهادی داشته باشیم و آرزو کنیم قدر آنها را بدانیم و همه زیادشان کنیم چرا که زیاد هستند.
علی نقی نیز در پایان گفت: آیا 14 هزار میلیارد تومان که 280 میلیارد تومان آن میتواند صنعت چاپ را نجات دهد چرا جلوی ورودش را نمیگیریم؟ ما نیاز به 15 درصد سرمایه گذاری داریم قبول میکنیم که تلاشمان را بیشتر کنیم و این تلاش را افزوده کنیم و از وزیر ارشاد هم میخواهیم دستور بدهند ورود کالاهای چاپی جلوگیری شود و امکانات بیشتری به تسهیلات چاپی داده شود.
نیلی نیز اظهار داشت که آشنایی با صنعت چاپ به طور تخصصی ندارد گفت: با اطمینان میتوانم بگویم که اگر این میزان شما می‌گویید خیلی بد است من بررسی خواهم کرد و براساس علاقه شخصی خودم دنبال میکنم که کسب و کار در هنر یک مزیت خوب ما است و رشد خیلی خوبی هم داشته است.
*سوال اهالی نشر از رئیس سازمان انرژی اتمی/صالحی: افق آتی، فرهیختگی فرهنگی را به همراه دارد
دومین هم اندیشی بین اصحاب فرهنگ و دولت با حضور علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و معاون رییس جمهور، آموزگار رییس اتحادیه ناشران و بهروز غریب‌پور عضو مجمع تئاتر عروسکی یونیمو برگزار شد.
* ماندن در قلب اهل هنر سخت است
در ابتدای این نشست غریب‌پور با اشاره به اینکه پنل قبلی نشان داد چقدر دل ما پر است و چقدر فضای مفاهمه کم است، افزود: سال 77 وقتی به ایتالیا رفتم یک برنامه تلویزیونی دیدم که تصور کردم یک سولیست پیانو می زند بعد دیدم قطعه به پایان رسید و شخصی که پیانو می زد به سمت دوربین برگشت و گفت به خاطر مشغله کاری وزارت آموزش و پرورش مدتی است تمرین پیانو نکردم.
وی در ادامه افزود: من نمیدانم چه کسی در کابینه دکتر روحانی آواز می خواند میترسم بگویم چه کسی ساز می زند و میترسم بگویم کدام کتاب جدید را خوانده‌اید و تئاترهای جدید را دیدید و چه زمانی با خانواده به سینما رفتید و به این همه گالری در تهران بدون دعوت سر می زنید، چون بقای کابینه ها خیلی زیاد باشد 8 سال است اما ماندن در قلب اهل هنر سخت است به طور مثال همین حجت الاسلام دعایی که در قلب ما است بدون دعوت ما را سرافراز میکنند.
* سوال اهالی نشر از رئیس سازمان انرژی اتمی: واقعا چقدر روی ماجرای برجام برنامه ریزی شده بود؟
محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز در ادامه افزود: من از دکتر صالحی سوال میکنم که واقعا چقدر روی ماجرای برجام برنامه ریزی شده بود چون در پنل قبلی هم اشاراتی شد. دولت چقدر برای تأکید بر گفت وگو و مسائلی که در عرصه اجتماع نیاز به کار دارد کار کرده است.
* آنقدر درباره برجام و هسته ای صحبت شده که تقریبا همه به نحوی متخصص آن شده‌اند
سپس صالحی با خواندن دعایی برای خروج انسان از وهم و خیالات و رسیدن به نور فهم گفت: ما در خیلی مواقع چه در ظرفیت شخصی و چه اجتماعی دچار اوهام می شویم و همین سبب مشکلات می شود. نکته دوم بحث امید به عنوان محرک جامعه است اگر امید نباشد انسان و جامعه از حرکت باز می ایستد.
وی با طرح داستانی از زمان حضرت رسول و زنی که خواب آشفته ای می بیند درباره امید و خوش باوری گفت: الان دولت در جایگاهی هست که ملت مدام از او سوال می کند البته درست هم هست اما این باید دو طرفه باشد و زمانی هم برسد که ملت به کمک دولت بیایند. به نظر من هنر میتواند در جامعه کاری کند که زمینه چرخش همه امور به صورت نرم و آسان صورت گیرد اگر درست هنر تفهیم و درک شود و درست نشر یابد.
وی افزود: دیگر آنقدر راجع به برجام و مسائل هسته ای صحبت شده که تقریبا همه به نحوی متخصص آن شده اند یعنی همه میدانند غنی سازی و سانتریفیوژ و آب سنگین چیست، یادم می آید در گذشته کسی این چیزها را نمی‌دانست. ما بعد از انقلاب بستر و جهت درستی را داشتیم هرچند نابلدی ها و موانعی داشتیم تدبیر یک امر ضروری برای هر انسانی است اما ما در مقابل تدبیر، تقدیر هم داریم انقلابمان را اگر بخواهیم ارزیابی کنیم تقدیر و تدبیر را باید توام ارزیابی کنیم.
* ما ملت پرتحرک اما خیلی عجولیم
صالحی با اشاره به اینکه 37 سال در تاریخ یک ملت که بیش از 3 هزار سال تاریخ مکتوب دارد زمان کمی برای بالندگی است، اظهار داشت: کمتر ملتی را در دنیا میتوان پیدا کرد که چند هزار سال به عنوان یک ملت امتحان زمان را پس داده و موجودیت خود را حفظ کرده باشند با این حال انتظارات فراوان است و ما راه یادی را درپیش داریم البته ما ملت پرتحرکی هستیم اما خیلی هم عجولیم.
وی همچنین گفت: دوران فرهیختگی را آرام آرام طی میکنیم و روزی خواهد رسید که به شرایطی می‌رسیم که آرزوی آن را داریم چون افق روشن است.
* صالحی: سفیر کانادا همیشه به من می گفت فیلم ایرانی برایش ببرم
وی گفت: با توجه به اینکه ایران در عرصه بین المللی حضور دارد و خیلی از کشورها ندارند بخاطر همین جلوی ما می ایستند و علتش هم شیوه حکمرانی و انقلاب اسلامی با ایدئولوژی خاص آن است. برای آنها مهار کامل به مهار محدود تبدیل شد به این امید که مسئله هسته ای را حل میکنند و آرام با ایران حرکت میکنند و در مدار سیاسی خود قرار می دهند. خوشبختانه این مذاکره به سرانجام نمی رسید اگر بخش تقدیر هم به آن اضافه نمی شد.
* خیلی تلاش شد برجام را نافرجام نشان دهند/ انتظارات و توقعات زیاد است
وی در ادامه افزود: خوشبختانه فرهنگ ما به جایی رسیده که بین این میزان کشور ، ایران است که جایزه اسکار را می گیرد. یک مقاله خواندم که نوشته بود با پولی که صرف ساعت استراحت و قهوه خود میکنیم ایرانیان با این پول فیلم هایی می سازند که خواستار بین المللی دارد؛ سفیر کانادا همیشه به من می گفت فیلم ایرانی برایش ببرم. من با این مذاکرات افتخار کردم که چطور به نتیجه رسیدیم الان خیلی تلاش شده برجام را نافرجام نشان دهند اما من بارها گفته ام که این بی انصافی و بی عدالتی است. میگویند، برجام چه کار کرد؟ الان فراورده های نفتی ما به 3.5 میلیون رسیده، نفت به صورت عادی به فروش می رود. انتظارات از ما زیاد است در عین حال توقعات هم زیاد است.
* قدرت بازیگری دکتر ظریف را در شب اختتامیه فیلم فجر شاهد بودم
غریب پور افزود: در آیین مذاکرات بازیگری خیلی مهم است و من چند شب پیش قدرت بازیگری دکتر ظریف را در شب اختتامیه فیلم فجر شاهد بودم که چنان ایشان با تبحر گفتند که این جایزه می رسد به ... که من فکر کردم ایشان قبلا مجری یا تئاتری بوده است! یکی از کارهای هنری تبدیل ناممکن به ممکن است ما در آموزش و پرورش تصور میکنیم اگر درس هنر را وارد کنیم حتما باید فرد خواننده یا نوازنده شود درحالیکه درس هنر به ما میگوید که چیزی را بیافرینیم حال در عرصه سیاست هم چنین چیزی وجود دارد.
وی در پایان گفت: همین بر روی صحنه رفتن پروفسور نادری و خانم انصاری و نرفتن اصغر فرهادی یعنی ما هم دیپلماسی را بلدیم و اگر دانشمندان و هنرمندان ما در یک سمت باشند بسیار هوشمندانه رفتار میکنند. من یاد عباس کیارستمی را گرامی میدارم و به کیهان کلهر درود میفرستم که ما در زمینه های مختلف هنرمند داریم.
*توحیدی: تناقضات بین هیئت وزیران و سازمان محیط زیست زیاد است/ گلایه اصغر همت از ریزگردهایی که بلای آسمانی شده است/ابتکار تعارضات را پذیرفت
سومین و آخرین هم اندیشی همایش ایران فرهنگی در جهان امروز در حوزه فرهنگ و محیط زیست با حضور معصومه ابتکار، معاون رییس جمهور و رییس سازمان محیط زیست، فرهاد توحیدی از فیلمنامه نویسان برجسته کشور و اصغر همت مدیرعامل خانه تئاتر با حضور اصحاب فرهنگ و هنر در تالار وحدت برگزار شد.
در ابتدای هم اندیشی فرهاد توحیدی با اشاره به اینکه دکتر نیلی سالن را ترک کردند و اجازه ندادند که ما درباره مشکلات جمعیتی دهه شصت صحبت کنیم، افزود: دکتر روحانی سال گذشته در سازمان ملل دولت خود را دولت محیط زیست هم نامیدند چطور میشود که با این همه مسائل و حرف‌های رهبری منابع کمی به این سمت تخصیص می‌یابد. دوم هیئت وزیران مسئولیت مشترک در این رابطه برای رفع ریزگردها در خوزستان داشته ما نه منبع مالی برای مهار بحران‌ها داریم و در تعارض مدیریتی هم هستیم آیا شما چنین مفاهمه‌ای را در هیئت وزیران دارید و اگر دارید این تناقضات از کجا می آید.
* پیامکی درباره پیشنهاد به خانم ابتکار / همت: رئیس سازمان محیط زیست پاسخ مرا ندید
سپس اصغر همت عنوان کرد: سال گذشته برای من یک پیام آمد که شما چه پیشنهادی برای خانم ابتکار دارید من چه پاسخی می‌توانستم بدهم؟ خانم ابتکار میدانند اما نمی‌توانند. من فکر میکنم اصلا پاسخ من را ندیدند، من گفتم چرا طرح و ترافیک شهرداری را تایید میکنند؟ اما باز هم اجازه میدهند که طرح را بفروشند. بهرحال ریزگردها هم بلایای آسمانی است و هیچ کاری هم نمی‌توان در این رابطه انجام داد.
در ادامه ابتکار با تشکر از صالحی امیری برای چنین نشست‌هایی و همینطور توجه به موضوع محیط زیست گفت: بهرحال ما با یک سری تعارضات درگیریم توسعه با طبیعت معارضه دارد، یک مقدار از دولت و مسئولیت های حکومت ها و یک مقدار هم عموم جامعه که از خیلی باورها و شالوده های تمدنی فاصله گرفته است. این را در الگوی مصرف آب با شرایط خشکسالی، مصرف انرژی چند برابر دنیا و همینطور بحث غذا که دقیقا با فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی ما معارض است. 27.5 میلیارد آب ما از مزرعه تا سر سفره هدر می دهیم و اینها بحث های فرهنگی است که باید کانون توجه جهانی شود.
* سخت‌ترین شرایط محیط زیست را تجربه کردیم
وی در ادامه با طنز عنوان کرد که میخواهد از ابزار هنر برای کار استفاده کند به سراغ پاورپوینت خود رفت و افزود: بهرحال تعارضاتی که مطرح شد درست است حقیقتا در این سال ها ما سخت ترین شرایط محیط زیست را داشتیم توسعه اگر میخواهد اتفاق بیافتد باید حتما قبل از اجرای برنامه های توسعه مطالعات زیست محیطی صورت گیرد این کار درحال راه افتادن در کشور ما است.
ابتکار اظهار داشت: بحث محیط زیست در همه جلسات دولت مهم بوده و تصمیمات مهمی هم گرفته شده است. فشار ما به اکولوژی خیلی بیش از ظرفیت آن است در دنیا هم همینطور است میزان مصرف و فشار به عرصه سرزمین بیش از ظرفیت است پس باید الگوهای مصرف و بهره برداری را اصلاح کنیم یکی از مسائل مهم ما الودگی هوا است ، اصلاح کیفیت سوخت، حذف بنزین پتروشیمی و ... باید قبل تر انجام میشد که الان درحال انجام است.
وی اظهار داشت: آخرین آمار از آلودگی هوای ما سال 92 در روز نهم اسفند ماه 194 روز سالم و پاک داشتیم، سال 95 با اجرای این برنامه‌ها تا الان 259 روز سالم و پاک داریم و این روند را در بسیاری شهرها میبینیم. دلیل اصلی آلودگی زیاد اهواز تجمع نفتی و ریزگردها است که کمتر در این زمینه پیشرفت داشتیم.
