طبق ماده 466 قانون مدنی، اجاره عقدی است که به موجب آن مستأجر، مالک منافع عین مستأجره میشود. اجاره دهنده را «موجر»، اجاره کننده را «مستأجر»، مورد اجاره را «عین مستأجره» و اجاره بها را «مال الاجاره» گویند.
«اجرت المسمی»، اجاره بهایی است که طرفین در قرارداد یا پس از امضای قرارداد درباره میزان آن توافق کردهاند و در مقابل، «اجرت المثل» اجاره بهایی است که بدون توافق طرفین و با توجه به اجاره موارد مشابه تعیین میشود.
قوانین ناظر بر عقد اجاره و روابط موجر و مستأجر به تبع تحولات اجتماعی بارها دستخوش تغییر شده است. از جمله مهمترین آنها، قانون مدنی و قوانین روابط موجر و مستأجر مصوب سالهای 1356، 1362 و 1376 است. هر رابطه استیجاری ممکن است تحت شمول یکی از این قوانین قرار داشته باشد. بنابراین در مورد هر قرارداد اجاره، ضروری است ابتدا قانون حاکم بر آن قرارداد معلوم شود.
«تمام اماکن اعم از مسکونی، تجاری، محل کسب و پیشه، اماکن آموزشی، خوابگاههای دانشجویی و ساختمانهای دولتی و نظایر آن» که پس از مهر ماه 1376، با قرارداد رسمی یا عادی اجاره داده شود، مشمول قانون روابط موجر و مستاجر 1376 است.
قراردادی که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده و به ثبت رسیده باشد، قرارداد رسمی است. سایر قراردادها، از جمله قراردادی که در بنگاه معاملات املاک و با استفاده از فرمهای چاپی اتحادیه تنظیم میشود، قرارداد عادی است. قراردادهای عادی صرفاً در صورتی مشمول قانون سال 76 است که این شرایط را دارا باشد:
1 - مدت اجاره در آن قید شده باشد.
2 - در دو نسخه تنظیم شده باشد.
3 - به امضای موجر، مستأجر و دو نفر شاهد رسیده باشد.