میل به سرعت غیر مجاز و حرکات ماجراجویانه با وسایل نقلیه از معضلاتی به شمار میرود که اکثر مردم با شدت و ضعفهایی شاهد آن بودهاند.
هر از چند گاهی با بروز حرکات ماجراجویانه از سوی برخی جوانان با وسایل نقلیهای همچون خودرو یا موتورسیکلت در سطح شهر، آرامش خاطر از مردم و جامعه سلب میشود.
فارغ از اثرات مخرب روحی و روانی این ناهنجاری، به عقیده صاحبنظران و کارشناسان حوزه حملونقل، راهنمایی و رانندگی، عامل 80 درصد از تصادفات نیز ناشی از سرعت غیرمجاز است که در این میان برخی جوانان از بازیگران و عاملان اصلی این ناهنجاری اجتماعی به شمار میروند.
جامعه شناسان عوامل و دلایل متعددی را در ظهور و بروز این رفتارهای پرخطر و ماجراجویانه موثر می دانند.
پروانه رستم آبادی، جامعهشناس و آسیبشناس مسائل اجتماعی در تشریح دلایل و عوامل موثر در شیوع این رفتارها در میان جوانان، اظهار داشت: میل به سرعت که از آن با عنوان جنون سرعت یاد میشود، ناظر بر رفتاری است که به واقع در عقبه آن موجی از هیجان انباشت شده است.
وی افزود: به واقع علاقهمندی به سرعت و گرایش به چنین رفتارهای پرخطری از چند زاویه قابل بررسی است که برخی از آنها به سبک و نحوه زندگی افراد معطوف میشود و برخی دیگر ناشی از برخی کمبودها، کاستیها و یا نارساییهای روحی و روانی میشود که البته این اختلالات به صورت مستقیم و غیر مستقیم در سبک و شیوه زندگی افراد نیز تأثیرگذار خواهد بود.
جامعهشناس و آسیبشناس مسائل اجتماعی گفت: برخی از این حرکات ناشی از تعجیل یا محدودیت زمانی است که راننده خودرو یا راکب موتورسیکلت تلاش میکند با تسریع حرکت خود، زمان کمتری را برای سیر مسیر صرف کند که البته این توجیه به هیچ عنوان پذیرفته شده نیست زیرا ریسک آن با جان و سلامتی راننده، مسافران یا راکبان موتورسیکلتها پرداخت خواهد شد.
وی افزود: عامل موثر دیگر در بروز چنین رفتارهایی را باید در برخی کاستیهایی جستجو کرد که عموما قشر جوان جامعه را درگیر میسازد و آنها با اتکا به چنین رفتارهایی تلاش میکنند به نوعی برخی از کمبودهای درونی خود را پوشش دهند.
رستم آبادی گفت: به واقع برخی جوانان با سرعت بالا و حرکات ماجراجویانه تلاش میکنند با خودنمایی، چهرهای متفاوت و متمایزی در مقایسه با دیگر افراد جامعه از خود به تصویر بکشند.
*لزوم تامین و پیش بینی اماکنی برای تخلیه هیجان سرعت
صدیقه نوبهار،روانشناس وکارشناس علوم رفتاری در تشریح راهکارهای موثر درکنترل، مهار و پیشگیری از بروز چنین رفتارهایی گفت: یکی از روشهایی که جوانان با مبادرت ورزیدن به آن هیجانات و انرژی درونی خود را تخلیه میکنند به حرکات ماجراجویانه و ترددِ با سرعت بالا با وسایل نقلیه معطوف میشود.
وی افزود:البته این رفتارها در میان تمامی جوانان عمومیت ندارد و به فراخور شرایط محیطی، شخصیت فردی، تجربیات شخصی فرد و علائق و سلایقی که در او مستتر یا هویدا است ظهور و بروز پیدا میکند.
نوبهار گفت:ممکن است یک فرد ورزشکار با فعالیت ورزشی یا یک هنرمند با خلق اثر هنری به آرامش مورد نظر خویش دست یابد و برخی نیز با سرعت بالا و اقدام به انجام حرکات ماجراجویانه به چنین آرامشی نائل شوند.
وی افزود: آموزش و فرهنگسازی یکی از راهکارهای موثر در کاهش، مهار و کنترل چنین رفتارهایی است و در این عرصه نقش آفرینی نهادهای آموزشی، تربیتی و فرهنگی جامعه بسیار ثمر بخش و حائز اهمیت است.
روانشناس و کارشناس علوم رفتاری در خاتمه گفت: در پایان ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که باید مدیران شهری با احداث و راهاندازی مکانهایی مشخص و ایمن، شرایطی را فراهم کنند که جوانان علاقهمند به سرعت با رعایت اصول ایمنی در چنین محدودههایی انرژی و هیجاناتِ درونی خویش را تخلیه کنند که در چنین شرایطی علاوه بر حفظ نظم و انتظام شهری از بروز بسیاری خطرات و آسیبهای احتمالی ناشی از سوانح رانندگی و سرعت غیرمجاز نیز پیشگیری خواهد شد.