دکتر محمد رئیس زاده - عضو شورای راهبردی ترومای کشور و فوق تخصص جراحی عروق به مناسبت روز جهانی تروما به مقوله تروما مشکلات و معضلات مربوط به آن در کشور پرداخت و گفت: به هر نوع آسیبی که فراتر از تاب آوری بدن باشد و منجر به ضایعات در بدن شود تروما گفته می‌شود که تصادفات، حوادث، سقوط از ارتفاع و حتی اخیراً آسیبهای روحی و شیمیایی که به بدن وارد می‌شود در قالب تروما گنجانده شده است.
وی در ادامه افزود: اگر بدن را یک ساختمان تصور کنیم هر عاملی از بیرون به آن آسیب وارد کند تروما است و هر عاملی که از درون آسیب بزند بیماری محسوب می‌شود.
عضو شورای راهبردی ترومای کشور با اشاره به اینکه مردم ما واژه سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی را خوب می‌شناسند اما با واژه تروما و بار اقتصادی، اجتماعی ناشی از آن آشنا نیستند، بیان کرد: 18 اکتبر روز جهانی تروما است در حالی که تروما آرام، خزنده و بیش از بیماریهای قلبی، عروقی و سرطانها سلامتی مردم ما را به خطر می‌اندازد.
سومین عامل مرگ و میر در کشور تروما است
وی در ادامه تاکید کرد: به سه دلیل توجه به تروما اهمیت دارد؛ در ابتدا اینکه تقریبا سومین عامل مرگ و میر در کشور ما است، همچنین تروما و سوانح بیشترین عمر مفید را از جامعه ما می‌گیرد به این دلیل که تصادفات معمولا در میان افراد 20 تا 45 سال رخ می‌دهد و اکثر افراد در جاده‌ها در این گروه سنی هستند.
رئیس زاده، در ادامه افزود: وقتی فرد 20 سال در جاده بر اثر تروما از دست می‌رود، اگر سن امید به زندگی را 72 سال در نظر بگیریم، یعنی نزدیک به 52 سال عمر وی از بین رفته است، در حالی که در بیماریهای قلبی، عروقی و سرطانها عمدتاً سن‌های بالا درگیر هستند.
وی با بیان اینکه میزان عمر از دست رفته در تروما یک و نیم برابر مجموع عمر از دست رفته بر اثر سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی است، افزود: نکته دیگر اینکه می‌توانیم در موضوع تروما از سوانح و حوادث موثرتر جلوگیری کنیم در حالیکه در موضوع بیماریهای قلبی، عروقی و سرطانها اینگونه نیست.
حفظ جان افراد ترومایی به شکل صددرصد وجود دارد
این فوق تخصص جراحی عروق ادامه داد: ممکن است پیشگیری‌ها و درمان‌های ما در این دو نوع بیماری خیلی موثر واقع نشود اما در موضوع تروما به شکل صد درصد می‌توان افراد را نجات داد به این دلیل که در تروما و تصادفات نیروی مفید جامعه از دست می‌رود و افراد مولد موثر و جوان جامعه دچار آسیب می‌شوند نکته دیگر اینکه درمان و پیشگیری از آن قطعی‌تر و درمان یافته‌تر از بیماریهای سرطان و قلبی عروقی است.
وی تصریح کرد که شاید پرداختن به موضوع تروما به لحاظ بار اقتصادی سلامت و بار بیماری‌ها برای ما پرنفع‌تر باشد.
میانگین تلفات جاده‌ای در سالهای 80 تا 93 تعداد 22 هزار و 500 نفر بوده است
عضو شورای راهبردی ترومای کشور در پاسخ به اینکه چرا مقوله تروما تاکنون پیگیری نشده است، گفت: در طول 8 سال دفاع مقدس سالانه نزدیک به 19 هزار و 500 نفر شهید در خطوط درگیری داشتیم در حالی که میانگین تلفات جاده‌ای ما در میان سالهای 80 تا 93 به میزان 22 هزار و 500 نفر بوده است.
رئیس زاده، ادامه داد: البته تمامی مقوله تروما حوادث جاده‌ای نیست بلکه نزاع، سقوط از ارتفاء و سوانح ساختمانی را نیز شامل می‌شود اما به دلیل اینکه سوانح جاده‌ای از لحاظ آمار بیشتر قابل احصاء است بیشتر ملاک قرار می‌گیرد.
هر ساله در کشور بر اثر تروما یک زلزله بم رخ می‌دهد
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) ضمن اشاره به اینکه در جنگ مستقیم تحمیلی آمار شهدا از آمار تروما در کشور کمتر است، عنوان کرد: در طول 14 سال، 315 هزار نفر تلفات جاده‌ای داشته‌ایم در حالی که در طول جنگ تحمیلی شهدای مستقیم ما در صحنه نبرد 155هزار نفر بوده، یا در زلزله بم در مجموع نزدیک به 30 هزار نفر کشته وجود داشته است و در واقع می‌شود اینگونه تعبیر کرد که ما هر ساله در کشور یک زلزله بم داریم.
سالانه 12 هزار میلیارد تومان ضرر اقتصادی ناشی از حوادث جاده‌ای در کشور است
این مقام مسئول در ادامه با تاکید بر اینکه به تناسب اهمیت، ضرر و زیان تروما به این مقوله در کشور پرداخته نشده است، بیان کرد: آمار تقریبی موجود این است که سالانه نزدیک به 12 هزار میلیارد تومان ضرر اقتصادی ناشی از حوادث جاده‌ای در کشور وجود دارد البته کاهش قابل توجهی در این باره داشته‌ایم و از سال 80 توانسته‌ایم آمار مرگ و میر را حدود 11 هزار نفر در سال کاهش دهیم.
کاهش قابل توجه میزان تلفات حوادث جاده‌ای از سال 84 تا به امروز
وی در ادامه افزود: از سال 84 که تقریبا 27 هزار نفر تلفات جاده‌ای داشته‌ایم و هم اکنون این آمار در سال 94 به 16 هزار و 700 رسیده است یعنی کاهش قابل توجهی را با برنامه ریزی انجام شده داشته‌ایم اما همچنان عدد بالا است و در دنیا تقریبا مقام پنجم را به نسبت جمعیت داریم و پس از عراق قرار گرفته‌ایم.
رئیس زاده، به موضوع نقش رسانه‌ها در فرهنگ سازی و اقدامات جدی زیرساختی اشاره کرد و گفت: اصلا زیبنده کشور ما نیست که سالانه حداقل 16 هزار نفر از هموطنان خود را از دست دهیم، بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان ضرر اقتصادی تحمل کنیم و اگر سایر آسیبهای اجتماعی و معلولیت‌ها را حساب کنیم خسارات مالی تا حدود 50 هزار میلیارد در سال ذکر شده است.
وی در بیان راهکار به منظور پیشگیری از وقوع تروما در کشور تصریح کرد: برخی کشورهای دنیا میزان تروما را با برنامه ریزی بسیار کاهش دادند و میزان آن را به زیر 2 یا 3 هزار نفر در سال رساندند که در این باره آموزش موضوع بسیار مهمی است.
مردم هنگام عبور از خیابان‌ها به ویژه در شبها و اوایل صبح دیده شوند
عضو شورای راهبردی ترومای کشور ادامه داد: در تصادفات جاده‌ای 70 درصد خطای انسانی ذکر می‌شود که اگر ما بتوانیم بر روی این مقوله کار کنیم بسیار مفید خواهد بود؛ موضوعاتی مانند فرهنگ عمومی، استفاده از کلاه و کمربند ایمنی بسیار مهم است اینکه به مردم آموزش دهیم در عبور از خیابان‌ها به ویژه در شبها و اوایل صبح دیده شوند و ببینند.
باید برای استفاده از کمربند ایمنی سرنشینان عقب فرهنگ‌سازی شود
وی خاطرنشان کرد: فرهنگ کمربند ایمنی در سرنشینان جلو در کشور خوب جا افتاده است اما درباره سرنشینان عقب هنوز فراگیر نشده که رسانه‌ها باید کمک کنند تا این موضوع فرهنگ شود سپس تبعیت از قانون است که باید مورد توجه باشد به این دلیل که می‌تواند خطاهای انسانی را کاهش دهد.
نیازمند یک سازمان ملی تروما در کشور هستیم
این فوق تخصص جراحی عروق با انتقاد از اینکه ما هنوز یک ارگان ملی نافذ متولی موضوع تروما در کشور نداریم، عنوان کرد: باید یک سازمان هدایت کننده ملی که بتواند تلاش‌های سازمان‌های مختلف را در یک راستا هماهنگ کند وجود داشته باشد و این موضوع یک نیاز جدی است.
شماره امدادی واحد در کشور وجود ندارد
رئیس زاده، ادامه داد: در کشور شماره‌های امدادی متعددی وجود دارد در حالیکه نیازمند یک شماره واحد امدادی هستیم و اگر یک ستاد واحد در کشور تعریف شود کمکها بسیار سریعتر انجام خواهد شد.
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور در پایان اظهار کرد: آموزش ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی، تبعیت از قوانین، اصلاح راه‌ها در نقاط حادثه خیز، آموزش ایمنی و اجباری کردن ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی، رفت و آمدهای شهری و خودروسازی موضوعاتی است که باید مورد توجه باشد البته حتما زیرساخت‌هایی مانند ماشین و جاده خوب در حوزه تروما بسیار موثر هستند.
