بررسی کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای

میترا دانشور رئیس گروه تفکر دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری آموزش و پرورش با اشاره به کتاب «تفکر و سواد رسانه‌ای» که در پایه دهم تدریس می‌شود، اظهار داشت: باید انواع تفکر در بین دانش‌آموزان پرورش و رشد داده شود تا شهامت، انصاف و شرافت فکری رشد پیدا کند.

وی افزود: این کتاب از جهتی استمرار سه کتاب تفکر پایه‌های ششم تا هشتم است اما از سوی دیگر کتاب پایه دهم قید سواد رسانه‌ای دارد.

دانشور با بیان اینکه قرار نیست کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای به صورت مجزا به «تفکر» و «سواد رسانه‌ای» بپردازد، خاطرنشان کرد: دانش‌آموزان با مطالعه این کتاب هم‌زمان با موضوع تفکر و سواد رسانه‌ای آشنا خواهند شد زیرا باید مدلی را ارائه می‌کردیم که با هر دو مدل هم‌خوانی داشته باشد.


کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای پایه دهم

وی با اشاره به اینکه 3 مسأله در تهیه و تدوین این کتاب مورد اهمیت است، گفت: همخوانی با اسناد بالادستی، انتخاب محتوای مسأله محور باشد و سازماندهی محتوا هم باید مسأله محور دنبال شود تا موضوع کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای برای دانش‌آموزان جا افتاده باشد.

رئیس گروه تفکر دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری آموزش و پرورش، سواد رسانه‌ای را خیلی وسیع عنوان و تصریح کرد: در هفته 2 ساعت برای تدریس تفکر و سواد رسانه‌ای پیش بینی شده است؛ ضمن اینکه مطابق مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش تدریس یکسال تحصیلی 34 هفته دارد اما محتوای این کتاب به گونه‌ای تعریف شده که اگر تعطیلات را در آن لحاظ کنیم بتوانیم 24 هفته در طول سال تدریس این کتاب را داشته باشیم.

وی افزود: از 4 سطحی که برای موضوع تفکر پیش بینی شده است، 2 سطح «تحلیل» و «تفکر نقادانه» در این کتاب پیش بینی شده است و دو موضوع «دسترسی» و «تولید» در کتاب کار و فناوری و در دوره‌ آموزش رسمی حرفه‌ای به آنها پرداخته شده است.

دانشور با بیان اینکه کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای باید به سوالات پنج گانه سواد رسانه‌ای پاسخ دهد، عنوان کرد: «از چه فنونی برای جلب توجه مخاطب استفاده شده است»، «چطور افراد مختلف این پیام را تولید کرده‌اند»، «چه کسی این پیام را تولید کرده است و چرا این پیام فرستاده شده است» و «چه سبک زندگی، ارزش‌ها و نظراتی در این پیام ارائه یا حذف شده است» به عنوان سوالات مطرح شده در موضوع سواد رسانه‌ای است.

وی با اشاره به دلایل استفاده از کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای در پایه دهم، اظهار کرد: ضرورت و نیاز موضوع سواد رسانه‌ای در پایه دهم احساس شد تا توانایی نقد و بهره‌برداری در بچه‌ها آموزش‌ داده شود.

وی افزود: در ابتدا بر اساس اسناد بالادستی، مصاحبه با بیش از 10 صاحب نظر، بررسی برنامه درسی برخی کشورها مانند کانادا، امریکا و ترکیه، مطالعه مقالات کشورهای انگلستان و ژاپن، خوداظهاری و نظرسنجی از 368 دانش‌آموز در شهر تهران، شهرستان‌های استان تهران، البرز، آذربایجان شرقی، اصفهان و هرمزگان، انجام مکاتباتی با صدا و سیما، معاونت جوانان وزارت ورزش، پلیس فتا، مرکز پژوهش‌های سنجش افکار و دانشگاه مطالعات جهان به عنوان سیر بررسی و تهیه محتوای کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای است.

رئیس گروه تفکر دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری آموزش و پرورش ادامه داد: این کتاب برای سال آینده مطمئناً تغییرات و اصلاحاتی خواهد داشت، ضمن اینکه 3 مرحله آموزش تأمین مدرسان کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای هم در تابستان برگزار شد.