رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور گفت: اگر با این روند پیش برویم در سالهای آینده با مسأله زنان سالمند مجرد روبهرو خواهیم شد.
فرید براتیسده، رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور در گفتوگو با خبرنگار مهرخانه، در مورد چالش زنان مجرد سالمند در سالهای آینده اظهار کرد: این یک واقعیت است. در حال حاضر نزدیک به 11 میلیون زن در سن ازدواج مجرد داریم. سن این افراد در سالهای آینده بالا میرود. با توجه به کاهش نرخ ازدواج در کشور و با فرض ثابت ماندن این وضعیت و عدم کاهش بیشتر، اگر ازدواج نکنند، حجم زیادی از این زنان، مجرد میمانند و زن مجرد سالمند میشوند. بحران خواندن آن وضعیت، جای بررسی دارد. میتواند مسأله باشد زیرا یکی از مشکلات زنان سالمند در حال حاضر بحث تنهایی آنهاست. متأسفانه تعداد زنان سالمند تنها نسبت به مردان سالمند تنها بیشتر شده و این آمار در سالهای آینده بیشتر خواهد شد.
باید برای ازدواج سالمندان فرهنگسازی شود
او مهمترین اقدام را فرهنگسازی برای ازدواج سالمندان دانست و افزود: باید با برنامهریزی و سیاستگذاری فرهنگسازی کنیم که زن مجرد سالمند، مجرد نماند و ازدواج در سنین سالمندی نیز مانند سنین دیگر مطرح شود. زیرا در حال حاضر در جامعه نگاههایی منفی برای ازدواج سالمندان وجود دارد. این باور خطا را باید اصلاح کنیم و بعد هم سیستم مراقبتی خوبی برای آنها در نظر بگیریم. اگر این کارها را بکنیم دیگر به وضعیت بحران نمیرسیم اما اگر با همین روند ادامه پیدا کند، به دلیل آماده نبودن زیرساختها، با جمعیت زیادی زن سالمند تنها مواجه شده و مشکل ایجاد میشود. وزیر تعاون در این زمینه رسیدن به چالش را بهدرستی پیشبینی کرده زیرا نگاهش این است که از حالا برنامهریزی شود و زیرساختها را فراهم کنیم که به بحران نرسیم.
مشکلات ویژه زنان مجرد سالمند
براتیسده درباره مشکلات ویژه زنان مجرد سالمند تصریح کرد: زنان معمولاً از نظر سلامتی، اجتماعی و روانی شکنندگی بالاتری دارند و آسیبپذیرتر هستند. با توجه به وضعیت اجتماعی، اینطور به نظر میآید که با زن سالمند تنها ممکن است در زمینه مراقبت و امنیت مشکل داشته باشیم. بنابراین همه اینها نشان میدهند که به لحاظ تأمین نیازهای زنان سالمند برنامهریزیهای جدی و بیشتری باید صورت گیرد. در کنار این موارد باید دانست که زن سالمند مجرد تنهای تنهاست و مشکلات بیشتری خواهد داشت.
به ازای هر یک مرد سالمند تنها تقریباً 3 زن سالمند تنها وجود دارد
رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور زنان سالمند را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: زنان سالمند بهطور کلی مشکلاتی دارند. از سویی زنان سالمند تنها و زنان سالمند ناتوان نیز هر کدام مشکلات ویژه خود را دارند. این موارد در مورد مردان ممکن است به شکل دیگری باشد و حتی اگر همین طبقهبندی صورت بگیرد، کمیت متفاوت است. در حال حاضر به ازای هر یک مرد سالمند تنها، تقریباً 3 زن سالمند تنها داریم که در نگهداری و مراقبتهایشان با توجه به ویژگیها و شرایط جنسیتی تفاوتهایی وجود دارد.
برای خدماترسانی همه دستگاهها باید بهطور جدی وارد عمل شوند
او با تأکید بر لزوم همکاری همه دستگاهها در ساماندهی سالمندان ادامه داد: ما در مورد همه سالمندان کشور صحبت میکنیم نه فقط سالمندان نیازمند که از سازمان بهزیستی خدمت میگیرند. بهزیستی تا امروز با توجه به نوع خدمات مورد نیاز سالمندان، آن خدمات را ارائه میدهد اما بحث ما گستردهتر از سالمندان نیازمند خدمات توانبخشی و اجتماعی است و همه سالمندان را در بر میگیرد که قرار نیست یک سازمان و وزارتخانه بار آن را بر دوش بکشد و اساساً هم در توان یک سازمان و وزارتخانه نیست. به همین دلیل در آیین نامهای که در 1382 برای ساماندهی شرایط سالمندان در کشور در هیأت دولت تصویب شد، شورای ملی سالمندان تشکیل شد که حدود 10 وزارتخانه و چندین مرکز و سازمان دولتی مانند بازنشستگی و بیمه درگیر هستند. همه دستگاهها باید جلو بیایند. مثلاً در حوزه سلامت جسمی سالمندان، سازمان بهزیستی چه کار میتواند بکند؟ این بحث مربوط به وزارت بهداشت است. برای فرهنگسازی در کنار همه دستگاهها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما باید کار کنند. در زمینه تأمین بودجه سازمان مدیریت و برنامهریزی باید اقدام کند. در زمینه قوانین مجلس باید وارد شود. بنابراین تمام دستگاهها بهعنوان حاکمیت، وظایفی برعهده دارند. سازمان بهزیستی هم بیشتر دبیرخانه سالمندان است. هیچ دستگاهی در کشور غیر از سازمان بهزیستی این تشکیلات مصوب را ندارد. در بهزیستی علاوه بر معاونت توانبخشی که دارای تشکیلات مشخص است، تشکیلاتی دیگر بهعنوان دبیرخانه شورای ملی سالمندان داریم که نیرو و پست مصوب دارد. بنابراین امور دبیرخانهای را بهزیستی خوب انجام میدهد اما برای خدماترسانی همه دستگاههای کشور باید بهطور جدی وارد عمل شوند.
در سالهای آینده وضعیت بهتر خواهد شد
براتیسده افزود: خوشبختانه در مورد سالمندان همگرایی ایجاد شده است. همانطور که رییس سازمان بهزیستی گفت، به نظر میرسد تغییر الگو، حرکت و جنبشی در بحث سالمندان دیده میشود که در چند سال اخیر ایجاد شده است. نه اینکه قبلاً هیچ دستگاهی کار نمیکرده اما به این صورت که الان مطرح میشود، مورد توجه سیاستگذاران و سیاستمداران قرار گرفته و در مجلس و دستگاههای برنامهریزی در مورد آن صحبت میشود، نشان میدهد در سالهای آینده وضعیت بهتر خواهد شد.