صبح امروزخیابان‌های سراسر کشور میزبان هیاهوی کودکان ایران زمین خواهند بود، باز هم مهر آمد و سال تحصیلی 13.5 میلیون دانش‌آموز و بهار تعلیم و تربیت از راه رسید تا بار دیگر معلمان و دانشآموزان دست در دست یکدیگر برای دستیابی به ایرانی پیشرفته تلاش و کوشش کنند.
سال تحصیلی 95-96 به صورت رسمی از امروز شنبه سوم مهر آغاز می‌شود و 13.5 میلیون دانش‌آموز ایرانی در سراسر کشور به مدارس وارد می‌شوند همچنین 107 هزار واحد آموزشی میزبان دانشآموزان کشور هستند.
** روند ثبت‌نام دانشآموزان در مدارس/210 هزار دانش‌آموز هنوز ثبت‌نام نکرده‌اند
طبق اعلام علی زرافشان رئیس ستاد پروژه مهر وزارت آموزش‌وپرورش تا روز پنجشنبه اول مهر ماه سال 95، 7 میلیون و 451 هزار و 142 دانش آموز در دوره ابتدایی ثبت‌نام کردند که این تعداد در مقایسه با سال گذشته حدود 30 هزار نفر افزایش داشته است.
در دوره متوسطه اول سه میلیون و 20 هزار و 476 دانش‌آموز ثبت‌نام کردهند که در مقایسه با سال گذشته 34 هزار دانش‌آموز کمتر است، دوره متوسطه دوم تا روز 29 شهریور یک میلیون و 987 هزار 437 دانش‌آموز ثبت‌نام کردند و با توجه به ورودی‌های پایه دهم این جمعیت به بیش از دو میلیون و 50 هزار دانش آموز افزایش یافته است که در مقایسه با سال گذشته هنوز 180 هزار دانش‌آموز ثبت نام نشده‌اند و امیدواریم طی هفته‌های آینده این تعداد به میزان سال‌های قبل برسد.
** کتاب‌های درسی اول مهر توزیع می‌شود
امسال 134 میلیون جلد کتاب درسی تولید و در استان‌های کشور توزیع شده است و برای پایه دهم که امسال اولین سال بازگشایی این پایه است بالغ بر 140 عنوان کتاب جدید تألیف تهیه شده است. دانشآموزان دوره ابتدایی و هنرستانی، کتاب‌های درسی خود را در روز اول مهر از مدارس دریافت می‌کنند و سایر دانشآموزان نیز کتاب‌های درسی خود را از کتاب فروشی‌ها تهیه کرده‌اند.
** ورود 26 هزار معلم جدید به مدارس
947 هزار معلم در سطح مدارس کشور آماده استقبال از دانشآموزان هستند و امسال 26 هزار معلم جدید به مدارس کشور وارد می‌شوند که 22 هزار نفر از میان دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان و حدود 4 هزار نفر از میان پذیرفته شدگان آزمون استخدامی وزارت آموزش و پرورش هستند از این تعداد 13 هزار معلم به دوره ابتدایی وارد می‌شوند.
** مدارس روستایی و داستان محرومیت‌ها
ماجرای تحصیل دانشآموزان روستایی،عشایری و کودکان کار قصه پرغصه خود را دارد. دانشآموزان مناطق روستایی و عشایری باید با به جان خریدن محرومیت‌ها و تحمل سختی‌ها به تحصیل بپردازند، طی کیلومتر‌ها مسیر برای رسیدن به مدرسه، کمبود امکانات آموزشی در مدرسه، تحصیل در مدارس فرسوده و کپری و اقامت در مدارس شبانه روزی تنها بخشی از سختی‌های تحصیل در مناطق محروم کشور است.
سختی دوران تحصیل، شرایط فرهنگی حاکم و وضعیت اقتصادی خانوارها منجر به ترک تحصیل دانشآموزان روستایی پس از پایان دوره ابتدایی یا متوسطه اول می‌شود و این وضعیت در میان دختران دانش‌آموز بیشتر محسوس است، شرایطی که علی اصغر فانی وزیر آموزش وپرورش در رابطه با آن عنوان می‌کند: خانواده‌ها نسبت به تحصیل دانشآموزان به ویژه دختران ویژه در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته توجه داشته باشند و تلاش آموزش و پرورش براین است که هیچ دانش‌آموزی به دلیل نبود امکانات از تحصیل بازنماند.
از سوی دیگر برخی مدارس روستایی قدمت بسیار بالایی دارند و هر لحظه امکان فرو ریختن ساختمان مدرسه وجود دارد. طبق اعلام مسئولان آموزش و پرورش یک سوم مدارس کشور تخریبی هستند و بیشترین مدارس تخریبی در استان سیستان و بلوچستان قرار دارند به گونه‌ای که حدود 18 هزار کلاس درس در این استان وجود ارد که 6 هزار کلاس درس تخریبی است.
** کودکان کار را دریابید
کودکان کار نیز که عمدتاً در مناطق شهری ساکن هستند، طعم محرومیت در تحصیل را به خوبی چشیده‌اند. شرایط اقتصادی حاکم بر برخی خانواده‌ها منجر به بازماندن دانشآموزان از تحصیل و پیوستن آنها به گروه کوکان کار می‌شود.
با آمدن مهر و هیاهوی دانشآموزان در مسیر مدرسه،کودکانی هستند که در خیابان‌های شهر بساط کار و کاسبی خود را پهن کرده‌اند و حتی آمدن مهر نیز باعث نمی‌شود تا دغدغه نان و معیشت آنها اندکی کمرنگ شود.اول مهر برای این کودکان با کیف و کفش نو، کتاب و دفتر جدید و شوق رفتن به پایه تحصیلی بالاتر همراه نیست.
اگر چه طبق قوانین کشور تحصیل تا پایان دوره عمومی (متوسطه اول یا همان راهنمایی سابق) اجباری است اما بسیاری از دانشآموزان برای کمک به خانواده و کاستن از بار هزینه‌ها از همان دوره ابتدایی ترک تحصیل می‌کنند.
طبق اعلام یکی از دانشجویان فعال در جمعیت خیریه امام علی که در بحث آموزش کودکان کار فعالیت می‌کنند: کودکان کار تحت پوشش که در محلات خاک سفید،دروازه غار و فرحزاد ساکن هستند در حال استثمار هستند. 70 تا 80 درصد این کودکان در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که پدر و مادر 11 فرزند دارند و آنها را برای کارکردن به خیابان‌ها می‌فرستند و نگاه پدر به این صورت است که فرزند حتی سه تا 4 ساله باید برود و خودش نان خودش را در بیاورد و اگر باندی هم وجود دارد پدر خانواده رئیس باند است.
مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و وزارت آموزش و پرورش طی سال‌های گذشته از همکاری با یکدیگر برای حمایت اقتصادی از کودکان کار خبر دادند اما سرنوشت این حمایت‌ها مشخص نشد.طبق تفاهم‌نامه میان وزارت آموزش و پرورش و وزارت کار قرار بود از خانواده‌هایی که به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی مانع از ادامه تحصیل فرزندانشان می‌شوند، حمایت‌هایی صورت بگیرد.
البته در بحث حمایت از تحصیل کودکان کار شاهد افتتاح نخستین مدرسه کودکان کار با نام رویش با مشارکت شهرداری تهران در منطقه دروازه غار تهران بودین که حدود 170 کودک کار در این مدرسه مشغول به تحصیل هستند.
و در آخر نباید نسبت به این سخنان علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی بی‌تفاوت باشیم: با تمام تلاش‌ها و پیشرفت‌های حاصل شده واقعیت این است که هنوز هم تعدادی از کودکان بخصوص کودکانی که در شرایط سخت زندگی می‌کنند به دلایل مختلف موفق به اخذ شناسنامه و اوراق هویتی نشده و وضعیت آموزش آنها معلوم نیست. تعدادی از کودکان لازم‌التعلیم وارد مدارس نشده و یا قبل از پایان دوره ابتدایی از چرخه آموزش خارج می‌شوند و همه اینها به آمار بی‌سوادان اضافه می‌شوند.
