از جمله خصوصیات فطری انسان ها تمایل به زیبایی و نظافت و تمیزی است که هر انسانی را برای حفظ نظافت بدن خود و رفع عوامل نازیبا به تلاش وا می دارد. اجتماعی بودن انسان نیز او را بر آن می دارد که در حفظ ظاهر خود کوشا باشد و عواملی که او را از دید جامعه طرد می کند از خود دور سازد. شریعت مقدس اسلام نیز نظافت را جزیی از ایمان برشمرده، بر حفظ و حراست از آن تاکید دارد.
تعریق، مکانیسم طبیعی بدن جهت حفظ تعادل دما و آب و دفع سموم و مواد زاید می باشد و توسط غدد عرق که در تام سطح بدن و با تراکم بیشتر در نواحی کف دست و پا و پیشانی و زیر بغل قرار دارند، انجام می گیرد. گرما، رطوبت، تنش های عصبی، عملکرد اعضای داخلی بدن همچون قلب، کلیه و دستگاه عصبی و مصرف بعضی داروها مثل داروهای قلبی و داروهای روانپزشکی و مصرف غذاهای تند و گرم در تشدید تعریق موثرند.
1. چون بوی بدن ناشی از فعالیت باکتری ها روی عرق می باشد، با شستن بدن با آب و صابون، خصوصا آب سرد و به ویژه در نقاطی که بیشتر بو می گیرد مثل زیر بغل و کشاله ران می توان بوی عرق را کنترل کرد. تعداد دفعات شستشوی بدن بستگی به شدت فعالیت غدد عرق و میزان بدبویی آن دارد.
2. استفاده از لباس های نخی و کتانی و تعویض به موقع البسه زیر، در رفع بوی بد بدن موثر است.
3. غذاهای پروتئینی، چرب و ادویه ها مثل ماهی، ادویه کاری، کله پاچه، ... از جمله مواردی هستند که در تشدید بوی بد بدن موثرند. اجتناب از این موارد توصیه می شود.
4. ازاله موهای زیربغل و ناحیه ران خصوصا با استفاده از داروهای سنتی موبر، مانع ماندن طولانی مدت عرق و بدبویی این نواحی می شود.
5. استحمام درون وان حمام که یک فنجان آب گوجه فرنگی داخل آ« ریخته شده، از دیگر روش های رفع بوی نامطبوع عرق بدن است.
6. به کسانی که از بوی پاهای خود در عذابند توصیه می شود پاهای شان را مرتبا با آب گرم و صابون بشویند و پس از شستن، کاملا خشک نموده از پودر مخصوص پا یا نشاسته ذرت یا پودر بچه داخل کفش ها استفاده نمایند.
7. استفاده از کفش های روباز و صندل خصوصا در فصل تابستان، مانع تشدید تعریق پا و بدبویی آن می شود و برعکس پوشیدن کفش های لاستیکی و پلاستیکی از تنفس مطبوع پاها جلوگیری کرده، بدبویی آن را تشدید می نماید.
8. قرار دادن پاها در محلولی مرکب از نصف فنجان نمک و یک لیتر آب، در کنترل تولید عرق موثر است. همچنین می توان مقداری چای را در لیگ لیتر آب دقایقی جوشاند و پاها را به مدت نیم ساعت داخل آن قرار داد و پس از خشک کردن پاها، از پودر بوگیر ضد عرق استفاده کرد تا به مرور بوی بدپاها رفع شود.
9. استفاده از پودر گیاهان معطر داخل کفش و استعمال بوگیرهای حاوی پودر زغال جهت کاهش تعریف پاها و مهار بوی بد آنها موثر است.
10. تعادل در مصرف غذاهای تند و پر ادویه مثل پیاز، موسیر، فلفل، پیازچه، سیر و تره فرنگی از راه های دفع بوی بد پا می باشد. بهتر است غذاها بو و طعم تند نداشته باشند.
11. در مواردی که تنش های عصبی و ناراحتی های روحی عامل تعریق زیاد بدن شده اند، توصیه به مصرف داروهای آرامبخش و پرهیز از اضطراب و استرس می شود.
گیاهان دارویی که در کنترل تعریق بدن و رفع بدبویی ناشی از عرق زیاد پوست و رشد باکتری ها روی آن موثر می باشد و علاوه بر خاصیت کاهش تعریق و اثر ضدعفونی کنندگی دارای بوی خوش و مطبوع نیز بوده و نه تنها بدبویی بدن را رفع می کنند بلکه به خوشبویی آن نیز کمک می نمایند، معرفی می شوند.
1. برگ مورد
پاشیدن پودر برگ تازه خشک شده گیاه مورد یا شستشوی پوست با آب دم کرده غلیظ برگ مورد به علت دارا بودن تانن فراوان و خاصیت قابض غدد عرق، تعریق زیاد پوست را کنترل کرده و اسانس معطر آن باعث خوشبویی بدن می شود.
2. برگ شیرین بیان
دم کرده غلیظ برگ تازه شیرین بیان (حدود 50 گرم در یک لیتر آب جوش که به مدت 15 دقیقه دم کشیده باشد) را جهت شستشوی موضع عرق روزی 3-2 بار استفاده نمایید تا از بوی بد عرق رهایی یابید.
3. برگ حنا
پودر برگ حنا به تنهایی یا همراه با پودر برگ سدر یا جوش شیرین، با اثر خنک کنندگی پوست و کم کردن فعالیت غدد عرق به رفع بدبویی پوست کمک می کند. می توان حنا را با جوشانده سماق یا سرکه خمیر کرده به موضع عرق مالیده و نیم ساعت بعد با آبغوره یا سرکه رقیق شده موضع را شستشو داد.
4. مریم گلی
از این گیاه می توان به صورت جوشانده و همراه با گل ختمی و زوفا، شربت خوراکی تهیه کرد و روزی 2 مرتبه میل نمود تا در کاهش تعریق بدن اثر گذارد. همچنین پاشیدن پودر آن زیر بغل یا داخل کفش یا شستشوی موضع عرق با دم کرده غلیظ آن در رفع بدبویی و خوشبو نمودن پوست موثر است.
5. مازو
تانن فراوان این گیاه، آن را جزو قابض های قوی قرار داده که استفاده از پودر یا دم کرده غلیظش به کسانی که از زیادی ترشح غدد عرق پوست شاکی اند توصیه می شود.
6. پوست و برگ گردو
برگ گردو دارای خاصیت ضد میکروبی قوی می باشد و شستشوی موضع با خیسانده یا دم کرده غلیظ برگ تازه گردو در رفع بدبویی پوست موثر است. پوست سبز گردو نیز به علت دارا بودن تانن فراوان و قابض بودن در کنترل ترشح عرق بسیار مفید است.
7. نعناع
استفاده خوراکی از برگ تازه نعناع یا عرق آن در رفع بدبویی دهان بسیار موثر است. همچنین استفاده از محلول دم کرده نعناع جهت شستشوی پوست بدن علاوه بر رفع بدبویی و کم کردن ترشح غدد عرق باعث خوشبو شدن بدن نیز می شود.
استفاده از دم کرده برگ تازه درخت، سیب به عنوان محلول شستشوی بدن در کاهش بوی بد عرق نقش موثری دارد. خصوصا اگر این دم کرده همراه کمی سرکه استفاده شود.
9. گل سرخ
گذاشتن گلبرگ های تازه گل سرخ روی موضع عرق یا شستشوی بدن با گلاب یا پاشیدن پودر گل سرخ زیر بغل و داخل کفش از دیگر روش های سنتی درمان تعریق محسوب می شود.
10. رزماری
این گیاه که به اکلیل کوهی نیز شهرت دارد، در کاهش تعریق بدن اثر بسزایی دارد. می توان ترکیبی از 50 گرم پودر برگ رزماری و 200 گرم پودر بچه (تالک) تهیه نمود و روزی 3-2 بار به محل عرق پاشید. علاوه بر گیاهان دارویی مذکور، استفاده از جوش شیرین، گل ارمنی و زاج سفید نیز که در واقع جزو مواد معدنی دارویی هستند در درمان تعریق و بوی بدن آن موثر است.
گل ارمنی یا همان خاک ارژیل، نوعی گل رس خالص ورز داده شده است که در التیام زخم و ضد عفونی کردن پوست و رفع بوی بدن موثر است. طرز استفاده از این ماده معدنی به این صورت است که می توان آن را به صورت خشک به تنهایی یا ترکیب با پودر نعناع و گل سرخ روی موضع عرق پاشید یا به صورت محلول با مقداری آب و سرکه به صورت گل شل در آورده، روزی نیم ساعت روی موضع عرق گذاشت. به طور کلی ذرات رس قدرت جذب بالایی دارند. پاشیدن پودر شیرین بیان به داخل کفش یا روی مواضع عرق در کاهش ترشحات و رفع بوی بد آن موثر است.
بدن انسان یک سیستم دینامیک است که دائما در حال تولید مواد زائد و فضولات است. افرادی که دفع مدفوع بهتری دارند و پس از هر بار اجابت مزاج احساس تخلیه کامل رودها را دارند، پوست و چهره زیباتری دارند.
خیلی از افراد از بوی عرق بدن خود شکایت دارند و این بوی بد به دلیل عفونت اختلاط در بدن است ولی دفع بهتر مواد زائد می تواند به رفع بوی بد عرق کمک کند.
دفع فضولات بدن از سیستم گوارش به وسیله مصرف داروهای مسهل، مصرف ملینات و حقنه درمانی، البته با تجویز پزشک طب سنتی ضرورت می پذیرد. همچنین دفع مواد زائد از طر یق کلیه ها توسط مصرف مواد ادرارآور که به اصطلاح مدرات گفته می شود با تجهیز پزشک صورت می پذیرد.
