متاسفانه میزان طلاق در ایران با توجه به تعداد طلاق نسبت به جمعیت تقریباً برابر با میزان طلاق در سه کشور اصلی اروپای غربی است.
در فرانسه که حدود ۶۶ میلیون نفر جمعیت دارد در سال ۲۰۱۲ حدود ۱۳۳ هزار طلاق انجام شده‌است و همچنین در آلمان ۸۲ میلیون نفری حدود ۱۹۰ هزار طلاق و در انگلیس ۶۰ میلیون نفری هم ۱۴۴ هزار طلاق ثبت شده‌است و در ایران ۷۷ میلیون نفری در سال ۱۳۹۱ شمسی ۱۵۰هزار طلاق نیز به وقوع پیوسته است.
میزان طلاق در ایران طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱ به طور پیوسته در حال افزایش بوده است به طوری که از ۹۴ هزار طلاق در سال ۱۳۸۵ به ۱۱۰ هزار در سال ۸۷، ۱۳۷ هزار در سال ۸۹ و ۱۵۰ هزار در سال ۹۱ رسیده‌است، همچنین در سال ۹۲ ۱۵۸ هزار و ۷۵۳ مورد طلاق رخ داده است و در ۹ ماه نخست سال ۱۳۹۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل هم میزان طلاق چهار و دو دهم درصد افزایش یافته که بیشتر طلاق ها در گروه سنی ۲۵ تا ۳۰ ثبت شده است.
خیانت، مشکلات جنسی، تورم، دخالت خانواده‌ها، عدم تحقق شروط ضمن عقد، اعتیاد و فقر مالی مهم ترین دلایل نرخ طلاق هستند.
از این روست که امان الله قرایی مقدم، با بیان اینکه نرخ طلاق در طبقه متوسط جامعه و زنان خانه دار بیشتر است، می گوید: در این چند سال اخیر دو ساختی شدن فکر و باور دختران و پسران از مهم ترین دلایل طلاق درکشور محسوب می شود.
این جامعه شناس، با اشاره به اینکه 94 درصد از پسران اعلام کردند که به هیچ عنوان با دختری که رابطه جنسی داشته اند، ازدواج نمی کنند، ادامه می دهد: بسیاری از زنان و مردانی که قبل از ازدواج رابطه جنسی داشته‌اند، در رابطه خود با همسر دچار اختلال شده‌اند، زیرا نمی‌توانند همسر فعلی را با دوست‌دختر یا پسری که قبلا داشته‌اند، مقایسه نکنند و همین شرایط است که فرد را به روابط فرازناشویی می‌کشاند.
استاد دانشگاه خوارزمی، تصریح می کند: پسران و دختران با حضور در جلسات مشاوره قبل از ازدواج هیچگونه شناخت کافی و دقیقی از یکدیگر بدست نمی آوردند.
با دکتر امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه خوارزمی درباره عوامل موثر بر طلاق و راه های پیشگیری از آن به گفتگو پرداختیم که با حصل آن بدین شرح است:
چندی پیش مدیرکل اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال گفته است که از این پس آمار طلاق در کشور را اعلام نمی‌کنیم زیرا آمار طلاق به اندازه کافی بیان شده است و ارایه آمارِ صرف دردی را دوا نمی‌کند، اعلام یا عدم اعلام آمار طلاق چه تاثیری بر روند روبه رشد نرخ طلاق می گذارد؟
سازمان اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال به منظور ثبت وقایع چهارگانه زندگی افراد یعنی ولادت، ازدواج، طلاق، مرگ و میر تشکیل شده است، بنابراین باید آمار طلاق از سوی سازمان اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال منتشر شود.سازمان ثبت احوال باید به روز باشد.چنانچه سازمان ثبت احوال وظایف خود را به درستی انجام دهد نیازی به انجام سرشماری نخواهد بود.
سرشماری یک حرکت مقطعی، ایستایی، پرهزینه و بدون دقت کافی است به طوری که در یک مدت زمان مشخص سرشماری از افراد جامعه صورت می گیرد، اما بعد از آن مدت زمان اطلاعات و آمار سرشماری به دلیل تغییر دراحوال چهارگانه جامعه دیگر قابل استفاده نخواهد بود، اما سازمان ثبت احوال پویا است به طوری که باید لحظه به لحظه آمار مربوط به ولادت، ازدواج، طلاق، مرگ و میر را اعلام کند، زیرا جامعه نیاز به آگاهی دارد،بنابراین عدم ارائه آمار از سوی سازمان ثبت احوال کوتاهی در انجام وظایف است.
آمار و اطلاعات اساس برنامه ریزی سازمان برنامه و بودجه و سایر سازمان ها در زمینه تامین آب، برق، گاز، شغل، تعلیم و آموزش و... جامعه است، بنابراین آمار و اطلاعات یک جامعه در حال توسعه باید دقیق، شفاف و پویا باشد.
به طور کلی از دیدگاه جامعه شناسی این تصمیم، تصمیم غلطی است و در واقع با این کار به جای رفع مشکلات جوانان، صورت مسئله را پاک می شود.
درحال حاضر مهم ترین دلایل طلاق درکشور چیست؟
هم اکنون 17 عامل بر روند صعودی نرخ طلاق در جامعه موثر است.در این چند سال اخیر دو ساختی شدن فکر و باور دختران و پسران از مهم ترین دلایل طلاق در کشور به شمار می رود به عبارتی ساختار فکری، باورها و ارزش های مورد قبول دختران در هنگام ازدواج با بعد از آن تفاوت پیدا می کند به طوری که توقع زن ها بعد از ازدواج از شوهران بیشتر می شود و بر این باورند که با گرفتن طلاق می توانند ازدواج موفق تری داشته باشند.
به طور کلی طلاق تحت‌تاثیر عوامل متعددی رخ می دهد، اما بیکاری، نوع شغل، فقر، تورم، عدم تناسب فرهنگی، بالا بودن سن دختران از پسران، طول دوران نامزدی، طبقات مختلف اجتماعی، شبکه های مجازی، سریال های شبکه های ماهواره ای، تنوع طلبی زنان و مردان، خیانت زن به شوهر و شوهر به زن، رابطه های جنسی قبل از ازدواج، عدم منطق در ازدواج، مهاجرت و کمرنگ شدن باورها و اعتقادات دینی از مهمترین دلایل طلاق درجامعه کنونی محسوب می شوند.
طلاق در طبقات مختلف اجتماعی به اشکال متفاوتی وجود دارد؛ برای مثال در طبقه متوسط جامعه به دلیل اینکه زنان این طبقه آگاه‌تر و کمتر سلطه‌پذیرند بیشتر با همسرانشان دچار اختلاف می‌شوند، اما در طبقه پایین جامعه به دلیل اینکه وابستگی اقتصادی زن به شوهر بیشتر و زن سلطه‌پذیرتر است، طلاق کمتر رخ می‌دهد و در طبقه بالای جامعه هم به دلیل رفاه زن و وابستگی اقتصادی بیشتر به شوهر میزان طلاق کمتر است.
بالا بودن سن دختران از پسران هم یکی از عوامل موثر در طلاق است به طوری که برخی از پسران برای کسب ثروت و مال با زنان سن بالا و پولدار ازدواج می کنند.
افزایش مهاجرت به شهرهای بزرگ از زمینه‌های اصلی بروز طلاق است و معمولا مناطق مهاجرپذیر یا محله‌هایی که در آنها شاهد ارتباطات همسایگی نیستیم، بیشتر محل وجود روابط فرازناشویی است.
همچنین نوع مشاغل هم بر نرخ طلاق اثر گذار است به طوری که طلاق در بین معلمین کمتر رخ می دهد و براساس آمار میزان طلاق در پرستاران و کارمندان حدود 10 درصد و در زنان خانه دار حدود 50 درصد برآورد شده است.
درحال حاضر شرایط نامطلوب اقتصادی باعث شده که گرایش دختران به ازدواج با پسران دارای امکانات اولیه رفاهی چون درآمد ثابت، مسکن و خودرو بیشتر شود، اما آمار طلاق در این نوع ازدواج بسیار بالا است. چرا؟
ذهنیت حاکم بر انسان امروز در تمام دنیا مادیات است و وقتی جامعه ای مادی شود و اقتصاد حرف اول را زند؛ عشق،ازدواج و طلاق بر پایه پول می شود، بنابراین حاکم‌شدن ذهنیت مادی‌گرا و جسم‌گرا در زندگی‌ها باعث افزایش آمار طلاق شده است و به طور کلی ساختار فکری دختران در هنگام ازدواج با بعداز آن تفاوت پیدا می کند به طوری که زنان بعد از ازدواج به دنبال شرایط اقتصادی بهتری هستند. همچنین پول و مادیات هم مانند شکل ظاهر بعد از ازدواج عادی می شود و این درک متقابل و تفکر مرد و زن است که باعث استحکام و دوام زندگی می شود.
خودکنترلی در جامعه امروز ضعیف شده است. چندی پیش 860 زن را در استان البرز مورد بررسی قرار دادیم که در این تحقیق بیشتر زنان روابط جنسی نامشروع خود با مردان را تنوع طلبی و یا عدم قدرت مالی شوهران مطرح کردند.
روابط جنسی قبل از ازدواج باعث بروز چه مشکلاتی می شود؟
بسیاری از زنان و مردانی که قبل از ازدواج رابطه جنسی داشته‌اند، در رابطه خود با همسر دچار اختلال شده‌اند، زیرا نمی‌توانند همسر فعلی را با دوست‌دختر یا پسری که قبلا داشته‌اند، مقایسه نکنند و همین شرایط است که فرد را به روابط فرازناشویی می‌کشاند.
همچنین بازار آزاد از دیگر مشکلات جامعه امروز ما است به طوری در یک نظرسنجی 94 درصد از پسران اعلام کردند که به هیچ عنوان با دختری که رابطه جنسی داشته اند ازدواج نمی کنند به همین دلیل دختران باید در این زمینه آگاهی کافی داشته باشند.
در برخی از موارد دیده شده که پسران تحصیلکرده با وجود شرایط اقتصادی مطلوب قبل از ازدواج به دختران اجازه روابط فرازناشویی را با این دیدگاه که زن هم می تواند همانند مردان تنوع طلب باشد، می دهند. دلیل اینگونه نابهنجاری ها در جامعه امروز ما چیست؟
اینگونه افکار در هیچ جامعه ای حتی کشور آمریکا هم جایگاهی ندارد و درکشور ما نیز خیلی به ندرت مشاهده می شود، اما به طورکلی در جامعه مادی امروز جسم مهم است و معنویات هیچ جایگاهی ندارد و متاسفانه درحال حاضر روحیه‌های لطیف و احساسی و یا روابط دوستانه و معنوی زن و شوهری کمرنگ شده و افراد همانند ربات‌هایی در کنار هم قرار می‌گیرند. بخش قابل‌توجهی از زنان و مردان در جامعه خودخواه و مصلحت‌گرا شده‌اند و در هر رابطه‌ای حتی ازدواج ترجیح می‌دهند نفع خود را دنبال کنند. متاسفانه درحال حاضر برخی از مردان به دنبال کسب ثروت از زنان خود هستند که در اینباره دختران باید قبل از ازدواج آگاه باشند و فریب این حرف های روشنفکرانه اما باطل را نخورند.
طلاق در ازدواج فامیلی کمتر است
راهکارهای پیشگیری از طلاق چیست؟
بالا بردن سطح آگاهی، باورها و اعتقادات دینی پسران و دختران قبل از ازدواج از مهم ترین راهکارهای پیشگیری از طلاق است، در حال حاضر ازدواج در بین خویشاوندان به دلیل شناخت بیشتر خانواده ها از هم کمتر به طلاق منجر می شود.همچنین ازدواج دانشجویی موفق تر از سایر راه های ازدواج است منتها باید شرایط ازدواج برای دانشجویان فراهم شود به طوری که باید برای دانشجویان قبل از ازدواج شغل ایجاد شود.
دستمزدهای نجومی معرفان ازدواج
جلسات مشاوره قبل از ازدواج چقدر در کاهش میزان طلاق موثر است؟
پسران و دختران با حضور در جلسات مشاوره قبل از ازدواج هیچگونه شناخت کافی و دقیق از یکدیگر بدست نمی آوردند، درحال حاضر شبکه های سنتی معرفان ازدواج به دلیل شناخت کافی از خانواده ها بهترین گزینه برای ازدواج موفق و کاهش میزان طلاق هستند.
برخی از معرفان ازدواج بیش از 500 هزار تومان از خانواده ها برای معرفی دختران و پسران می گیرند، با توجه به آمار بالای دختران و پسران مجرد،اینگونه کسب درآمدهای نجومی را چطور ارزیابی می کنید؟
این معرفان در محله یا خانواده زندگی می کنند به همین دلیل قابل اعتماد هستند بنابراین کسب درآمد از این راه هر چند نجومی مانع و اشکالی ندارد.
