موها میریزند و این اتفاقیست که همهی ما به اشکال مختلف آن را تجربه کرده یا خواهیم کرد.
به هر حال دکتر طاهری در این شماره تفاوتهای رایج در ریزش موهای مردان و زنان را عنوان میکند که میتوانند پاسخگوی بسیاری از سوالات شما در این زمینه باشد.
اگر احساس میکنید که خانم ریزش مو را به اندازهی آقایان تجربه نمیکنند یا هر ریزش مویی بدون برگشت است حتما این مطلب را بخوانید که در این خصوص ما گفتوگویی با دکتر الهیار طاهری، متخصص مو، پوست و زیبایی داشتهایم:
انواع ریزش مو
در حالت کلی دو نوع ریزش مو داریم که یا به شکل برگشتپذیر است یا دائمی و بدون برگشت است. هر دو حالت این ریزش موها را در بعضی بیماریها مانند قارچ، کچلی یا لوپوس پوستی شاهد هستیم که هر دو جنس آقایان و خانمها به آنها مبتلا میشوند، هرچند عنوان شده که بیماری لوپوس در خانمها شایعتر است.
ریزش موهای آندروژنیک
عمدهترین بیماری در دسته ریزش موهای برگشتپذیر آندروژنیک آلوپشیاست که در واقع ریزش موی آندروژنیک است. این ریزش مو هم وابسته به آندروژن و هم وابسته به عوامل ژنتیکی است. الگوی ریختن مو در این عارضه در خانمها و آقایان متفاوت است. بعد از سن بلوغ و افزایش سطح هورمونهای مردانه در هر دو جنس آقایان و خانمها، تغییراتی در بدن ایجاد میشود که یکی از عوامل آنها ریزش موها است. البته در خانمها خط رویش مو حفظ شده و تنها ممکن است کمی در این نواحی کمپشتی و تنک شدن موها را شاهد باشیم اما در آقایان خط رویش مو عقبنشینی میکند. در این حالت سه اتفاق بد برای موها میافتد:
١. موها دچار ریزش میشوند
تار موها نازک و ضعیف میشود
٣. طول فاز رشد موها کوتاه میشود
تفاوت ژنتیک در طول رشد مو
به طور متوسط هم خانوادهها و هم آقایان در سطح سرشان حدود ١٠٠هزار ریشه مو دارند. از هر ریشه مو یک یا چندتار مو رشد میکند که حدود دو تا پنج سانتیمتر رشد کرده و بعد میریزد تا پس از وقفهای چند ماه دوباره تار موهای جدیدی از این ریشه متولد شود. در واقع چیزی شبیه یک کارخانه است که گاهی ممکن است فقط مدت کوتاهی خط تولیدش بخوابد اما خود کارخانه از بین نمیرود. در واقع این ریزش موها به شکل تصادفی است و هنگامی که تارهایی از مو میریزند، بعضی موها میمانند و به همین علت ما یکباره کچل نمیشویم. این ریزش مو غیرهمزمان است و در بعضی افراد طول رشد فاز رشد مو بیشتر است و به همین علت است که بعضیها موهای بلندتری دارند. این یک مسأله ژنتیکی است که در بعضی افراد موها به سختی به رشد بالایی میرسد و افراد فکر میکنند موهایشان زیاد میریزد که به آن حد بلندی نمیرسد. به شکل عمومی هم در خانمها فاز رشد موها طولانیتر از آقایان است.
گول تبلیغات را نخورید!
فرض کنید به شکل خدادادی در سر یک انسان صد هزار و پنجاه و یک تار مو وجود داشته باشد بعد از تولد حتی یک تار مو هم به این تعداد اضافه نخواهد شد. بنابراین تبلیغاتی مانند محصولات افزایشدهنده تارهای مو و پرپشت کردن موها کاملا دروغین است. تارهای مو به علل ژنتیکی، بیماری یا... ممکن است کم بشوند اما تحت هیچ عنوانی زیاد نخواهند شد.
کاهش فاز رشد و نازک شدن موها
در ریزش موی آندروژنیک آلوپشیا یکی از اتفاقاتی که میافتد تغییر و کاهش طول فاز رشد موها است. برای مثال اگر فاز رشد موی فردی دو ماه و شش روز بوده حالا مثلا به دو ماه و یک روز میرسد یا کمتر از آن میشود. در این حالت موها زودتر از موعد قبلی میریزد و چون رسیدن به فاز رشد مجدد بیشتر طول میکشد موها کمپشت و سطح سر خالیتر میشود. این عارضه در خانمها و آقایان یکسان است که فقط در خانمها این حالت در وسط سر دیده میشود. از سویی طی این عارضه گاهی ریشه موها ضعیف و کوچک شده به همین علت تار موی ساخته شده بسیار نازک و ضعیف شده و موها حالت کرکی و پشمی پیدا میکند.
همدستی عوامل تشدیدکننده
همه این عوامل در کنار کمرنگ شدن تارهای مو باعث میشود تا پوشش موها کمتر شده و در نگاه از بالا به سطح سر، تراکم کمتری را شاهد باشیم. حال ممکن است در بعضی افراد چند عامل از این موارد گفته شده با هم رخ بدهد که تأثیر خالی شدن موها را بیشتر میکند. نه این که این عوامل همگی نباشد بلکه ممکن است یک یا دو یا چند عامل غالبتر باشد
ریزش موهای سکهای
یکی از ریزش موهای برگشتپذیر که در آقایان و خانمها یکسان است ریزش موهای سکهای است. عامل آن عموماً عفونتها و استرس هستند که شایعترین عامل آن در کشور ما استرس است. این مسأله سیستم دفاعی بدن را پایین آورده و به ریشه موها آسیبی میزند که باعث میشود اگرچه ریشه موها هست اما توانایی ساخت تار مو را نداشته باشد. درمان این ریزش مو به کمک تزریقهای استروئیدی انجام میشود.
تلوژن آلوپشیا
این ریزش مو در واقع ریزش موها در فاز استراحت است. به دنبال هر نوع صدمه به بدن شامل جراحی، خونریزی، خون دادن، زایمان، بیهوشی، رژیمهای سفت و سخت، مسمومیتها و... موهایی که در فاز رشد هستند به فاز استراحت میروند و چون این فاز حدود هشت ماه طول میکشد، در همان زمان شاهد ریزش مو نخواهیم بود بلکه چند ماه خودش را نشان میدهد. برای مثال فرد در ماه آبان دچار آنفلوانزا میشود و چهار ماه بعد دچار ریزش مو خواهد شد که برایش آن زمان اصلا متوجه نخواهد بود علت آن چیست. این تغییر را به دنبال بارداری زیاد میبینیم. به همین علت یکی از ریزش موهای زنانه است. عوام باوری دارند که میگویند وقتی بچه مادرش را میشناسد که معمولا سه یا چهار ماهگی است، موهای مادر شروع به ریزش میکند، درحالیکه این همان آثار زایمان است که بعد از چند ماه خودش را نشان داده است. به این حالت تلوژن گراویدایون میگوییم. جای نگرانی هم ندارد چون موهای ریخته دوباره احیا خواهند شد.
اختلال تیروئید و کمخونی
البته تلوژن مزمنی هم داریم که در خانمهایی مبتلا به کمخونی یا کمکاری تیروئید مزمن دیده میشود که در کشور ما کمخونی شایعتر است. این فرم ریزش مو در خانمها زیاد دیده میشود. تا زمانی هم که مشکل بیماری زمینهای حل نشود این عوارض خواهند بود.