تصور اینکه روزی برسد همه خاطرات،آدم‌های دوست داشتنی زندگی و همه چیزهایی که یاد گرفته بودید فراموش کنید، ترسناک است. چهره‌های مشهوری در ایران و جهان درگیر آلزایمر شده‌اند و به تازگی هم اعلام شده هنرمندانی چون شهلا ریاحی و داوود رشیدی به این بیماری دچار شده اند.
آلزایمر را اگر خوب بشناسید می‌توانید کنترل کرده و از ابتلا به آن پیشگیری کنید. پس بد نیست درباره آن بیشتر بدانید.
هر ۷ دقیقه یک آلزایمری!
طبق بررسی‌ها در هر ۴ ثانیه یک نفر در جهان و در هر ۷ دقیقه یک نفر در ایران به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند.آماری که ترسناک به نظر می‌رسد و هرچند از تعداد افرادی که در ایران به این بیماری مبتلا هستند اطلاعاتی در دست نیست، به طور تخمینی حدود ۵۰۰ تا۶۰۰ هزار نفر با آن دست به گریبان هستند.
آلزایمر که بین مردم به فراموشی هم شهرت دارد، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که بتدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود و معمولا حافظه زودتر دچار مشکل می‌شود. البته این اختلال به شکلی نیست که فرد یک شبه دیگر کسی را نشناسد یا چیزی را به خاطر نمیاورد بلکه این اتفاق کم کم و به تدریج رخ می‌دهد.
آلزایمر شایع‌ترین علت دمانس است. دمانس یعنی تخریب پیش رونده توانایی‌های شناختی که به تدریج حافظه و عملکرد ذهنی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد به شکلی که فرد در انجام وظایف روزانه زندگی با مشکل مواجه می‌شود.
ابتدا فرد خاطرات و آموخته‌های جدید را فراموش می‌کند و بعد از مدتی خاطرات قدیمی او هم آسیب می‌بینند. چندبار پرسیدن یک سوال، گم کردن مداوم وسایل، مشکل در خرید و پرداخت پول، از یاد بردن نام آشنایان و دوستان،گم کردن مسیرها و نشانی‌ها از نشانه‌های آلزایمر است
آلزایمر اما در همین حد باقی نمی‌ماند و به‌تدریج با از دست دادن قدرت تشخیص زمان، افسردگی، از دست دادن قدرت تکلم، گوشه‌گیری و سرانجام مرگ در اثر ناراحتی‌های تنفسی به پایان می‌رسد.
همه نشانه‌های فراموشی
نشانه‌های آلزایمر معمولا ۲۰ سال زودتر از حاد شدن وضع فرد شروع می‌شود و باید جدی گرفته شود. البته هر فراموش کردن به معنای ابتلا به آلزایمر نیست. چون در سنین بالا از دست دادن خفیف حافظه و فراموش کردن بعضی چیزها تا حدودی طبیعی است اما آلزایمر باعث از دست رفتن تدریجی و مداوم مغز شده و می‌تواند بر روی صحبت کردن، فکر کردن و انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر بگذارد. سن بالا، سابقه خانوادگی و ابتلا به سندرم داون، مهمترین عوامل خطرساز برای آلزایمر هستند. ضمن اینکه زن‌ها بیشتر از مردان دچار آلزایمر می‌شوند.
کاهش شنوایی، از دست رفتن حس بویایی، افسردگی، اختلال فضای بینایی، از نشانه‌های اولیه آلزایمر است و مشکل در تصمیم گیری، اشتباه کردن در تشخیص روز‌های هفته، ماه و یا حتی ساعت، گم شدن در مکان‌هایی که قبلاً به خوبی با آن مکان‌ها آشنا بوده و ممکن است حتی سال‌ها در آن منطقه‌ها زندگی کرده باشد، مشکل در یادگیری و به یادآوردن اطلاعات جدیدی که به حافظه سپرده شده‌اند.
مشکل با پیداکردن لغت یا عبارت صحیح برای بیان کردن منظور خود در هنگام صحبت کردن، مشکل در انجام کار‌های روزانه مانند غذا پختن و پرداخت صورت حساب‌ها، علایم پیشرفته‌تر بیماری است.
افرادی که در کمتر از چند ساعت و یا چند روز با این مشکلات مواجه شده‌اند و یا افرادی که علائم آنها به صورت ناگهانی بدتر شده است باید حتما به پزشک مراجعه کنند. آلزایمر علاوه بر این نشانه‌ها تبعاتی برای افراد مبتلا دارد. آنها ممکن است در اواخر روز و در شب‌ها، احساس بی قراری و سرگردانی کنند، چیزهایی را ببینند و یا بشنوند که وجود خارجی ندارند و از خانواده و دوستانشان کناره گیری کنند. حتی ممکن است فراموش کنند که چگونه باید غذا خورد، استحمام کرد، لباس پوشید، به دستشویی رفت و یا حتی از تخت و یا صندلی بلند شد و راه رفت.
مهربان باشید
اگر کسی در خانواده تان به این بیماری دچار شده است، نحوه رفتار و برخورد شما با او بسیار مهم است چون رفتار بد می‌تواند شرایط او را بدتر کند. باید با او با لحنی ملایم و اطمینان بخش صحبت کنید و او را هنگام اشتباهاتش سرزنش نکنید.
باید صبور باشید و از اینکه مجبور شوید چندبار نکته‌ای را توضیح دهید خسته نشوید، وظایف او را به مراحل کوچک‌تر تقسیم کنید و برایش به خوبی توضیح دهید.جملات منفی به کار نبرید و سعی کنید با جملات مثبت با او حرف بزنید. مثلاً به جای «از خانه بیرون نرو» به او بگویید «در خانه بمان». روابط اجتماعی و تفریحات خانوادگی را حفظ کنید و بیمار را نیز در آنها شرکت دهید.
آلزایمری‌ها ممکن است پرخاشگری کنند. شاید در مراحل اولیه بتوانید با رفتاری مناسب این واکنش‌ها را کنترل کنید اما در مراحل پیشرفته‌تر بیماری این رفتارها باید به وسیله دخالت پزشک و دارو کنترل شود تا آسیبی به بیمار و سایر اعضای خانواده نرسد.
ایمنی خانه را هم فراموش نکنید. رفتار بیمار مبتلا به آلزایمر کمتر قابل پیش‌بینی است در نتیجه ممکن است برخی از وسایل خانه با پیشرفت بیماری، به او آسیب بزنند. مثلا اگر مجبورید بیش از یک روز دور از خانه بمانید، در کشوها و کابینت‌های محتوی دارو، فرآورده‌های شیمیایی یا وسایل خطرناک را قفل کنید، از حفاظ‌ها و نرده‌ها در لبه پله‌ها یا طبقات بالا استفاده کنید و درب پشت بام و زیر زمین را ببندید و وسایل برقی خطرناک مانند چرخ گوشت و اتو را دور از دسترس قرار دهید.
با همه این مراقبت‌ها سعی کنید رفتاری عادی با او داشته باشید.مراقبت شما به معنای داشتن رفتاری عجیب و متفاوت با گذشته نیست.
میوه و ورزش ذهن
آلزایمر از آن بیماری‌هایی است که تا حدودی می‌توان از آن پیشگیری کرد. تغذیه و فعالیت‌های ذهنی کلیدهای پیشگیری از آلزایمر است. گفته می‌شود افرادی که از نظر جسمی و فکری فعال هستند کمتر از دیگران در معرض بیماری خطرناک آلزایمر قرار می‌گیرند. حتی معاشرت با دیگران، مسافرت، آموختن زبانی جدید، حفظ کردن شعر و آموختن موسیقی می‌تواند به شما کمک کند تا در آینده به این بیماری دچار نشوید.
مطالعات پژوهشگران دانشکده «برکلین» نشان داده که قرار گرفتن در مقابل یک معما و حل یک مسئله می‌تواند مانع از تخریب پروتئین‌های خاص در مغز شود. حل جدول کلمات متقاطع و سودوکو ذهن شما را به چالش می‌کشد. سعی کنید در کارتان هم تنوع ایجاد کنید و به حل مسائل کاری بپردازید.
با تغذیه هم می‌توانید به خودتان کمک کنید؛ مصـرف گـوشـت ماهی‌هایی مثل قـزل آلا و مـاهــی سـاردیـن، آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین C و E هم در کاهش خطر آلزایمر موثر هستند.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای از ابتلا به آلزایمر پیشگیری می‌کند. رژیمی که پر از میوه، سبزیجات و غلات، مقداری ماهی و مقدار بسیار کمی لبنیات و گوشت است و جزو رژیم‌های سالم جهان است.
خوردن روزی دو تا سه لیوان آب سیب و یا سه تا چهار عدد سیب و زردچوبـه هم برای پیشگیری از آلزایمر موثر است. چون حاوی فولات و ویتامین‌های B هستند که احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهند.
