... سیاه‌پوست، زردپوست، سرخ‌پوست ... چشم بادامی باشد یا غیرمسلمان، برایشان فرقی نمی‌کند، مهم این است که انسان هستند، فارغ از هر رنگ، نژاد، دین و آیین - سالهاست به مردمان جهان در اقصی نقاط جهان کمک می‌کنند، آن هم از جنس سلامت؛ آری؛ درباره خدمات هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در 19 کشور جهان در قاره‌های مختلف دنیا صحبت می‌کنیم که دارای 29 مرکز درمانی و بیمارستان در خارج از کشور است که بیشترین اهداف خود را در زمینه بهداشت، دارو، آزمایشگاه و خدمات همودیالیز متمرکز کرده‌اند.
وقتی به لیست کشورهای که هلال احمر ایران در آنجا به خدمات سلامت می‌پردازد، نگاه می‌اندازی، نگاه‌ها به کشورهای توسعه نیافته و نیازمند دوخته می‌شود، یعنی همان اصول هفتگانه هلال احمر (انسانیت، خدمات داوطلبانه، جهان شمولی، یگانگی، استقلال، بی غرضی، بی طرفی) به تبلور نمایان می‌شود.
گستردگی خدمات هلال احمر ایران در دنیا در عرصه بشردوستانه و علی الخصوص حوزه سلامت آنقدر گسترده است که در قالب یک گزارش نمی‌گنجد بنابراین در پرونده «طعم سلامت ایرانی در جهان از جنس هلال» به ابعاد متعدد فعالیت‌های سلامت محور این جمعیت در قاره‌های مختلف دنیا می‌پردازیم.
در این راستا جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با 29 بیمارستان و مرکز درمانی در 19 کشور جهان به ارائه خدمات می‌پردازد که این کشورها به شرح ذیل هستند و این در حالی است که ایران با تولید دارو نیز داروهای مورد نیاز این کشورها و مراکز درمانی هلال احمر را تأمین می‌کند.
بولیوی: جمعیت هلال‌احمر ایران در بولیوی با دارا بودن مرکز دیالیز فعال در شهر «آل آلتو» در جنوب غربی این کشور به ارائه خدمت درمانی می‌پردازد.
کشور مالی: ایجاد پلی‌کلینیک در شهر جیکورو نیپارا که دارای بخش‌های پزشکی عمومی و تخصصی آزمایشگاه، اورولوژی، دندانپزشکی، زنان و رادیولوژی است.
افغانستان: احداث داروخانه، بیمارستان و پلی‌کلینیک زرنج به طور متوسط روزانه 80 تا 100 بیمار به واحدهای پزشکی عمومی و تقریباً ماهانه 4 هزار نفر به مراکز آزمایشگاهی و داروخانه‌های جمعیت مراجعه می‌کنند.
ساحل عاج: ایجاد پلی‌کلینیک در منطقه محروم و فقیرنشین ابیجان و استفاده مردم محروم این سرزمین از خدمات انسان دوستانه جمعیت هلال احمر
مجمع الجزایر کومور: راه اندازی و تجهیز بخش‌های مختلف آزمایشگاهی، دندانپزشکی و ایجاد مراکز درمانی به جهت ارائه خدمات تخصصی و سرپایی
امارات: احداث بیمارستان ایرانی دبی در منطقه جمیرا، این بیمارستان دارای تیم جراحی تخصصی و فوق تخصصی. این بیمارستان به نوعی قدیمی‌ترین و بزرگترین بیمارستان ایران در جهان به حساب می‌آید.
غنا: ایجاد کلینیک تخصصی جهت ارائه خدمات در خصوص درمان بیماری مالاریا
لبنان: احداث بیمارستان شهید راغب حرب، این بیمارستان بزرگترین مرکز درمانی منطقه جنوب لبنان و دارای 137 تخت و 37 تخصص درمانی است.
همچنین سایر کشورهایی که جمعیت هلال احمر ایران در آنها اقدام به ارائه خدمات کمک‌رسانی و بشردوستانه کرده است می‌توان به تونس، لیبی، یمن، سوریه، عراق، کنگو، سودان، کنیا، زیمباوه، نیکاراگوئه، بولیوی، سریلانکا و اندونزی اشاره کرد.
در این رابطه با سید امیر محسن ضیایی - رئیس جمعیت هلال احمر ایران درباره اقدامات این جمعیت و همچنین جدیدترین وضعیت مراکز درمانی هلال احمر ایران در جهان به گفت‌وگو پرداختیم.
تسنیم: در اظهارنظرهایتان از راه اندازی و گسترش خدمات توانبخشی هلال احمر ایران در کشورهای دیگر صحبت به میان آمده بود، پس سؤال را در دوبخش می پرسم اول اینکه جدیدترین وضعیت راه اندازی مراکز توانبخشی ایران در سایر کشورها به چه صورت است؟ و دوم اینکه حضرتعالی خود به وضعیت خدمات توانبخشی در داخال کشور نقد داشتید و عنوان کرده بودید خدمات توانبخشی ما روی زمین مانده است؟ بنابراین گسترش آن در کشورهای دیگر به چه صورت خواهد بود؟
ضیایی: اولاً برداشتتان درست است، یعنی ما در داخل کشور به شدت از این خدمات که مورد نیاز مردم است فاصله داریم دلائل مختلفی هم دارد. ما متعهد بودیم که هر چه توان داریم را در توسعه این مراکز در داخل کشور بگذاریم. هم عمق این خدمات را افزایش دهیم و تخصصی تر کنیم و هم گستره آن را. البته این حتماً هماهنگی وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی و سایر دستگاه‌ها هم می‌خواهد.
همچنین ما در مراکزی که در خارج از کشور هستیم الان از خدمات روز آنجا فاصله داریم بنابراین باید فکر دیگری کنیم. ما باید تغییر کاربری دهیم، منظور ایجاد مراکز جدید نیست. ما در یک کشوری ممکن است آنها نیاز به یک درمانگاه ما نداشته باشند و لازم باشد ما خدمت توانبخشی، فیزیوتراپی یا همودیالیز بدهیم. یعنی در واقع سطح خدمت را افزایش دهیم. اگر هم این خدمات هست - تغییر کاربری در مراکز موجود مدنظر است تا بتوانیم خدمت بهتری را آنجا انجام دهیم.
مثلاً الان ما در 3 - 4 کشور داریم خدمت همودیالیز می‌دهیم. مثلاً در تاجیکستان مرکز ما آماده افتتاح است. دستگاه‌ها را فرستادیم. وسایل و انبارهایش آماده است. یا در آمریکای لاتین مرکز همودیالیز جدید افتتاح کردیم که در زمان مدیریت ما نیز افتتاح شد.
بنابراین دیگر نمی‌گوییم در یک کشوری اگر بخواهیم کاری انجام دهیم خدمت ساده خدمات درمانی باشد. اگر هم بخواهیم حضور پیدا کنیم باید از این نوع خدمات دهیم، خدماتی هم اکنون ارائه می‌دهیم داریم تغییر کاربری می‌دهیم و به روز می‌کنیم.
- ولی احساس می‌شود که با روند کُندی پیش می‌رود
ضیایی: به خاطر اینکه ما در این موضوع به شدت نیازمند اعتبارات هستیم. خیلی هم مایل نیستیم از بودجه ای که داخل کشور کم داریم برای این کشورها هزینه کنیم. بنابراین سعی کردیم آنجا را خودکفا کنیم و از خودشان برای خودشان هزینه کنند که این زمان می‌برد.
- سرنوشت تعطیلی و بازگشایی مراکز درمانی خارج از کشور هلال احمر با توجه به تغییرات در مناسبات عرصه بین الملل چگونه است؟
ضیایی: این برمی‌گردد به کشورها و با توجه به درخواستی که خودشان دارند. یعنی حضور جمعیت هلال احمر در کشورهای میزبان حتماً باید با موافقت و هماهنگی و همکاری کشور میزبان صورت پذیرد.
مثلاً برخی از کشورها مایل به این موضوع نبودند که ما آنها را تعلیق کردیم، مانند زیمباوه؛ بعضی کشورها نیز روابط سیاسی‌شان را کاهش دادند.
- سرنوشت مرکز درمانی ایران در سومالی به کجا ختم شود؟ چون تعطیل شده بود!
ضیایی: در برخی کشورها وقتی می‌بینیم که برای پرسنل آنجا ممکن است تهدیدی صورت پذیرد و امنیتش را نتوانیم تامین کنیم فعالیت آن مرکز را تعلیق می‌کنیم، به مانند سومالی، البته فعالیت در سودان و کومور را محدود کردیم ولی در سومالی تعلیق کردیم.
- مرکز درمانی هلال احمر در یمن و سوریه که مدتهاست تعطیل است.
ضیایی: یمن که فعلاً فعال نیست و سوریه هم همینطور و سومالی نیز فعلاً تعلیق است.
- مهمترین برنامه هلال احمر برای مراکز درمانی این جمعیت در دیگر کشورها که فعالیت مستمر دارد بر چه زمینه ای متمرکز خواهد شد؟
ضیایی: در بقیه کشورها عرض کردم که داریم روی آنها مطالعه می‌شود تا روند خدمات آنها را بازمهندسی کنیم و تغییر کاربری دهیم.
براین اساس در ادامه پروند «طعم سلامت ایرانی در جهان از جنس هلال» به فراخور فعالیت‌های سلامت محور هلال احمر ایران در کشورهای جهان تمام مراکز درمانی و بیمارستانهای کشورمان در دنیا از نظر فواید خدمت رسانی و نقش موثر ایران در بهداشت و درمان این کشورها، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
