احکام دینی و دستورات که از سوی خالق جهان وضع شده‌اند برای تعالی جسم و روح اشرف مخلوقات داده شده تا با رشد همسو و همزمان روح و جسم، انسان از بقیه موجودات متمایز شود.
روزه‌داری یکی از بهترین را‌ه‌ها برای انسان کمال‌گرا است که باعث می‌شود با خودداری از نوشیدن و خوردن در ساعات طولانی و فاصله گرفتن از بعد مادی خود با تسلط بر روح و اراده به این هدف دست پیدا کند.
همان طور که در همه ادیان الهی برای تقویت روح و اراده به روزه داری تأکید شده دین مبین اسلام هم به عنوان کامل‌ترین دین بر این امر تاکید کرده است.
در روزه‌داری بدن از مواد ذخیره شده داخل بدن استفاده می‌کند این مواد ذخیره شده ریشه بیماری های موجود در بدن هستند، دانشمندان روم باستان هم بر این عقیده بود‌ه‌اند که اولین بیماری مربوط به پرخوری بوده و نخستین راه روزه داری است.
پیامبر اکرم(ص) در این زمینه می‌فرمایند که «المعده بیت کل داء والحمئه رأس کل دواء» معده مرکز و خانه هر دردى است و پرهیز و اجتناب از غذاهای نامناسب و زیاد خوردن اساس و رأس هر داروى شفا بخش است.
در این راستا «فائزه تخاری» پزشک افغانستانی و متخصص بیماری‌های داخلی به خبرنگار ما گفت: هدف از روزه‌داری مراقبت از ایمان برای موحدین دین الهی است اما سؤالی که ممکن است پیش آید اینکه وقتی می‌توان از راه دارو به درمان بیماری‌ها پرداخت چرا به بدن سختی دهیم که در جواب باید گفت پیشگیری بهتر از درمان است.
وی با اشاره به اینکه روزه‌داری با خودداری از خوردن متفاوت است، گفت: روزه‌داری با خودداری از خوردن تغذیه متفاوت است؛ در روزه‌داری رعایت کلیه اصول اساسی مربوط به تغذیه خاص و پرهیز و دوری از خوردن و آشامیدن در یک فاصله زمانی خاص است که هیچ تاثیری بر قوا و فهم انسان ندارد ولی خودداری از خوردن و آشامیدن چون به صورت نامنظم در ساعات شبانه‌روز انجام می‌شود، باعث تحلیل قوا و عقل انسان می‌شود.
وی ادامه داد: در روزه داری ابتدا گرسنگی و سپس تحریک عصبی صورت می‌گیرد که برای پاسخ به گرسنگی یکسری از مکانیسم‌ها در بدن فعال می‌شود مثل ریختن ذخایر قند کبد به خون که به آن «گلیکوژن» گفته می‌شود، همچنین باعث آزاد شدن چربی‌ها و پروتئین‌های ذخیره شده در بدن می‌شود.
این پزشک افغانستانی تأکید کرد: انباشته شدن چربی در بدن باعث چاقی و بیماری‌های عروقی می‌شود که نهایتاً به گرفتگی قلبی و مغزی و مرگ می‌انجامد. علاوه بر این‌ها چربی‌ها سموم را در خود نگه می‌دارند بنابراین با روزه‌داری شست‌وشوی داخلی امحا و احشا صورت می‌گیرد.
در وعده سحر از غذاهای حجم‌دار و دیر هضم استفاده شود
تخاری با تاکید بر اینکه در وعده سحر باید از غذاهای حجم‌دار استفاده شود، گفت: موقع سحر باید از پروتئین‌ها شامل گوشت سفید و قرمز و لبنیات شامل شیر، ماست و پنیر و غلات شامل تمام حبوبات و گندم و جو و برنج و میوه‌جات تازه با پوست و میوه‌های خشک و عدم استفاده شود.
وی افزود: نباید تفاوت چندانی با وعده‌های غذایی در طول سال بوجود آید ولی در سحر به دلیل اینکه ساعت طولانی بدن گرسنه می‌ماند باید از وعده‌های دیر هضم مانند حبوبات مانند لوبیا و آرد سبوسدار، برنج و میوه‌های پوست دار و سبزیجات که حاوی قند‌های مرکب هستند،استفاده شود.
این پزشک افغانستانی یادآور شد: در وعده افطار حتی‌الأمکان از غذاهای سبک استفاده شود چون معده در ساعات طولانی خالی بوده و با حجم بالا و غذای سنگین باعث اختلال در هضم و جذب غذا نشویم.
وی افزود: غذاهایی که برای وقت افطار مناسب هستند شامل خرما، کشمش، عسل، حلیم کم چرب، فرنی، نان ،سبزی پنیر و مایعات گرم همچون چای کم رنگ یا یک لیوان شیر گرم می شود. خوردن غذای دیر هضم برای وعده افطار مناسب نیست همینطور بعد از افطار از مایعات و میوه‌ها استفاده شود و در حین خوردن سحر و افطار از مایعات استفاده نشود.
از موز و خرما بیشتر در وعده غذایی بین افطار تا سحر استفاده کنید
وی گفت: خوردن زولبیا و بامیه را باید در ماه رمضان با خوردن کشمش و خرما جایگزین کرد.
این پزشک افغانستانی با توصیه هایی برای مصرف میوه‌ها و غذاهای مناسب این ماه بیان داشت: «موز» و «خرما» به دلیل اینکه منبع غنی از «فیبر»، «پتاسیم»، «کلسیم» و «منیزیم» است و همینطور «بادام» که سرشار از کلسیم و فیبر است و «حلیم» که سرشار از پروتئین است باید بیشتر در وعده غذایی بین افطار تا سحر گنجانده شود.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از تشنگی بهتر است لیمو سبزیجات و ماست مصرف شود و نیم ساعت بعد از افطار توصیه شده که پیاده روی انجام شود همچنین بهتر است از غذاهای چرب، شور و سرخ کردنی در وعده‌های سحر و افطار پرهیز کرد.
روزه‌داران از نوشیدن چای پر رنگ و قهوه پرهیز کنند
تخاری گفت: روزه داران برای وعده‌های سحر و افطار وقت کافی در نظر گرفته و از هر گونه نوشابه‌های گازدار در هر 2 وعده پرهیز کنند، همچنین از غذاهای خشک مثل کتلت، کباب استفاده نشود همچنین از نوشیدن چای پررنگ و قهوه پرهیز شود.
اما، این پزشک افغانستانی در خصوص مواردی که منع روزه داری دارند اظهار داشت: ذخایر قند در بدن همان‌گونه که گفته شد به صورت چربی‌های «گلیکوژن» و قند است، اما افراد مسن و اطفال به دلیل کمبود این قند و چربی توان و تحمل کمتری دارند. همین طور مادرانی که باردار هستند و نوزاد زیر 6 ماه دارند که از شیر مادر تغذیه می‌شوند از روزه داری منع شده‌اند.
وی گفت: همچنین بیمارانی که دیابت نوع یک دارند و وابسته به انسولین هستند و اگر دوز انسولین در آنها تغییر کند باعث بیماری می‌شود بهتر است با نظر دکتر روزه نگیرند زیرا افت شدید قند در این بیماران بسیار شایع بوده و در صورت عدم استفاده از دارو جان بیماران به خطر می‌افتد.
تخاری ادامه داد: افرادی که بیماری قلبی پیشرفته دارند و با گرفتن روزه ممکن است با افتادن قند خون باعث حمله قلبی در این بیماران شود، افرادی که فشار خون بالا دارند، بیمارانی که در طول روز باید چند وعده دارو مصرف کنند و با گرفتن روزه ممکن است سلامتی‌یشان به خطر بیافتد، توصیه شده روزه نگیرند.
عضو انجمن متخصصین طب افغانستان همچنین گفت: کسانی که دیابت نوع 2 دارند، با نظر پزشک و تنظیم دارو می‌توانند روزه بگیرند و افرادی که سنگ کلیه دارند اگر مصرف مایعات خود را بین افطار تا سحر افزایش دهند، می‌توانند روزه بگیرند.
وی در پایان گفت: مهمترین توصیه‌ای که می‌توان کرد این است که حین خوردن افطار و سحر آب خورده نشود.
