سعید اوحدی در بیان ناگفته‌های آخرین دور مذاکرات با وزیر حج عربستان سعودی و پشت‌پرده کارشکنیهای طرفهای سعودی اظهار کرد: با حضور وزیر جدید حج عربستان شاهد نوعی تغییر رفتار ظاهری از سوی مسئولان عربستان بودیم و بعد از دور اول مذاکرات که در فروردین بود در این دوره، نوعی اصرار برای حضور هیئت ایرانی را شاهد بودیم.
وی یادآور شد: در دور اول مذاکرات آنها با روش ناپخته و خارج از عرف سیاسی با عالی‌ترین هیئت حج و زیارت کشورمان، برخوردهای بسیار سخیف در فرودگاه جده کردند؛ آنها یک متن تفاهمنامهای را به‌صورت یک‌طرفه و تحکمی تهیه کرده بودند و بندهایی را در آن گنجاندند و تمامی این بندها برای ایجاد موانع زائران ایرانی بود.
رئیس سازمان حج و زیارت عدم استفاده از ناوگان هوایی ایران، موضوع صدور ویزا در کشور ثالث، استقرار نیافتن درمانگاه‌های ایران، نداشتن خدمات کنسولی و تحقق نیافتن راهکارهای امنیت زائران را از جمله بندهای عربستان سعودی برای زائران ایرانی عنوان کرد.
اوحدی تصریح کرد: مسئولان حج عربستان سعودی بعد از جلسه اول در دور اول مذاکرات، خواستار مشورت با وزارت خارجه و وزارت کشور خود شدند و بعد از جلسه نیز اعلام کردند، قرارداد را تغییر نمی‌دهند و این رویکرد آنها نشان داد که با ایجاد تأخیر بهدنبال بستن راه بر زائران ایرانی هستند.
وی متذکر شد: نگاه مسئولان حج و وزارت خارجه سعودی آن بود که به‌صورت صریح و جدی شرایط را بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل کنند اما ما به هیچ عنوان از موضع عزت و امنیت زائران کوتاه نیامدیم و رفتار آنها و نوع بیان تحکمی‌شان باعث شد تا مذاکرات در دور نخست به بن‌بست برسد.
رئیس سازمان حج و زیارت با بیان اینکه بعد از بن‌بست دور اول مذاکرات، سعودیها دوباره در دور دوم نیز برای آغاز مذاکرات نامه‌نگاری کردند، یادآور شد: در دور دوم که وزیر حج عربستان تغییر یافته بود، آنها سناریویی دیگری را تدارک دیدند و بهدنبال تسلیم ایران به هر نحوی بودند و رویکرد به‌ظاهر تعاملی را به‌جای تحکمی در پیش گرفتند.
اوحدی تصریح کرد: شاهد بودیم در این دوره از مذاکرات حتی نوع برخورد در فرودگاه جده با هیئت ایرانی متفاوت بود و دیگر از انگشت‌نگاری یا فراهم نشدن امکانات خبری نبود و در این سفر با عرف دیپلماتیک رفتار شد.
وی با بیان اینکه قبل از این دور دوم خواسته‌های ایران برای حج تمتع 95 مطرح شد، افزود: وقتی در این دوره وارد جلسه شدیم، وزیر حج عربستان با زبان به‌ظاهر متعامل گفت که آمادگی دارند تمامی خواسته‌های ما را خارج از متن قرارداد انجام دهند و ما تأکید داشتیم تمامی خواسته‌های ایران که ناظر به تأمین عزت و امنیت زائران کشورمان بود باید در متن تفاهم‌نامه، لحاظ و مکتوب شود.
رئیس سازمان حج و زیارت متذکر شد: بعد از این درخواست سعودیها و پافشاری ما، آنان بهدنبال مشورت با وزارت خارجه و وزارت کشور عربستان سعودی برآمدند و به‌خاطر سفر وزیر خارجه، کارها را به تعویق انداختند و رویکرد ناصحیحی را پیش گرفتند که تمامی این رفتارها نشان‌دهنده نوعی سناریوی از پیش طراحی شده بود.
اوحدی با بیان اینکه در زمینه خدمات کنسولی، سفارت سوئیس با عربستان نامه‌نگاری و راههای همکاری را ارائه کرده بود، افزود: حتی سعودیها جواب نامه سوئیسیها را هم ندادند و این نشانگر نوعی عدم تمایل برای ورود زائران ایرانی خانه خدا بود؛ مسئولان عربستان در این دوره از حج تمتع، تبعیض و کینه‌توزی و تسویه حساب سیاسی را به اوج رساندند.
وی اظهار داشت: در این دوره از مذاکرات قرار بر این بود که خواسته‌های به‌حق و قانونی ایران بررسی شود و مورد تأکید قرار گیرد و نکات منفی از تفاهم‌نامه حذف شود اما متأسفانه بعد از جلسه اول در این دوره، قائم‌مقام وزارت حج عربستان کنفرانس رسانه‌ای برگزار کرد و با دروغ‌پردازی اعلام کرد، ایران تفاهم‌نامه را امضا کرد و گردن ایران در مقابل مقررات عربستان به تعظیم فرود آمد؛ آنها گفتند "ما ایران را مجبور به تسلیم کردیم" در صورتی که هیچ تفاهمنامهای امضا نشد و تمامی این برنامه نشان از سناریوی از پیش طراحی شده داشت.
رئیس سازمان حج و زیارت خاطر‌نشان کرد: آنها این سناریو را از پنج ماه پیش تدارک دیده بودند و اصلاً قصد آنها جلوگیری از ورود زائران ایرانی بود و برای تخریب از هیچ حربه‌ای دریغ نکردند.
اوحدی تصریح کرد: بعد از نشست خبری قائم‌مقام حج عربستان، مطالب را به‌صورت تلفنی به وزیر حج این کشور منتقل کردم و این بازگو شدن عملکرد نادرست سعودیها باعث نوعی سردرگمی در میان مسئولان حج سعودی شد.
وی در ادامه به تأکیدات ایران بر لزوم برداشته شدن 11 بند منفی سعودیها از تفاهم‌نامه حج 95 اشاره کرد و افزود: بعد از اینکه ما اصرار بر برداشته شدن بندهای منفی داشتیم، وزارت حج عربستان اعلام کرد که هیچ اراده‌ای از خود ندارد و باید با وزارت کشور و وزارت خارجه جلسه‌ای بگذارند که سرانجام بعد از بازگشت ما، رویکرد منفعلانه‌ای گرفتند و به تناقض‌گویی پرداخته از ورود زائران خانه خدا جلوگیری کردند.
رئیس سازمان حج و زیارت تصریح کرد: عربستان با وجود این ادعا که حج از مسائل سیاسی جداست، در عمل نشان داد که حج را به مسائل سیاسی گره زده و نوعی تبعیض و کینه‌ورزی را با مانع‌تراشی و عدم توجه به خواسته‌های قانونی ایرانی‌ها انجام داده است.
اوحدی خاطر‌نشان کرد: برداشت ما این است که عربستان اگر اراده جدی برای پذیرش زائران ایرانی داشت، دلیلی نداشت که قبل از قطع رابطه سیاسی بخواهد این دیدارها یا تفاهم‌نامه را به تأخیر بیندازد.
وی یادآور شد: در این دوره از مذاکرات، اگر به‌فرض قراردادی نیز به امضا می‌رسید، عربستانیها اجازه نمی‌دادند حتی یک زائر به‌درستی و عزتمندانه وارد عربستان شود و جنگ روانی را به راه می‌انداختند چرا که بهدنبال تسویه حساب سیاسی بودند و می‌خواستند شکست‌های خود در عرصه سیاسی از ایران را با این مانع‌تراشیها جبران کنند.
رئیس سازمان حج و زیارت عامل اساسی به بن‌بست کشیدن مذاکرات را اراده وزارت خارجه و وزارت کشور عربستان دانست و گفت: آنها اشراف کامل بر وزارت حج عربستان داشتند و این سناریو را آنها چیدمان کردند و دخالت در متن تفاهم‌نامه داشتند.
اوحدی توصیه‌ای نیز برای آن دسته از هموطنانی که از مسیرهای دیگر به عربستان عزیمت می‌کردند، داشت و متذکر شد: امسال به‌دلیل فضای روانی ایجادشده توسط سعودیها علیه ایران و عدم ارائه خدمات کنسولی به زائران ایرانی، به‌صلاح نیست که کسی از کشورمان از کشور دیگر عازم حج شود.
وی در پایان موضع مراجع عظام تقلید، علمای اهل سنت، مسئولان و مردم را بسیار مناسب و هوشمندانه دانست و از آنها قدردانی کرد.
