سیناتهرانی علمی ترین مشاور کنکور و تحصیلی کشور است. او تنها مشاوری است که پا را از چارچوب های تئوریک و شعارگونه مشاوره تحصیلی نظیر جملات انگیزشی شعارگونه، برنامه های تقلیدی درسی و ... فراتر گذاشته و در کنار برنامه ریزی های درسی منحصربفرد، به شاگردانش روش تفکر مبتنی بر ایده یابی سوالات کنکور را می آموزد زیرا اعتقاد دارد تسلط بر این روشها اعتمادبه نفس دانش آموزانش را افزایش داده و آنها را بسوی کسب رتبه های برتر کنکور سوق می دهد.
مصاحبه تاثیرگذار ایشان با سایت تابناک تحت عنوان " درس هایی از یک مشاور برجسته کنکور " که در روزنامه راه مردم نیز منتشر شد و نیز مصاحبه رتبه های برتر کمپ کنکور ایشان با این سایت، ما را بر این داشت تا چند پرسش کلیدی در رابطه با طراحی سوالات کنکور سراسری از این مشاور تحصیلی موفق مطرح نماییم.
آقای تهرانی سازمان سنجش معتقد است، منبع طراحی سوالات ادبیات کنکورسراسری کتابهای درسی است، اما عده ای از دبیران کنکور و یا داوطلبین این ادعا را رد می کنند، نظر جنابعالی در این زمینه چیست؟
سیناتهرانی: به نوعی هم سازمان سنجش درست می گوید و هم دبیران و داوطلبین کنکور. اما تشخیص اینکه آیا همه سوالات از داخل کتابهای درسی آمده یا نه به میزان آشنایی ما با استراتژی طراحان در طراحی سوالات درس ادبیات کنکور برمی گردد. به عنوان مثال در طراحی سوالات قرابت معنایی ، برخی از دبیران عزیز کنکور معتقدند که سوالات خارج از کتاب مطرح شده است اما سازمان سنجش این نظر را قبول ندارد و کماکان معتقد است، پرسش ها از درون کتاب درسی آمده است.
اجازه بدهید در مورد این اختلاف نظر، توضیح شفافی ارائه دهم و آن اینکه دبیر کنکور تصور می کند منظور سازمان سنجش این است که به عنوان مثال بیت صورت سوال و چهارگزینه آن از داخل کتاب انتخاب شده است اما به عقیده من ، منظور سازمان سنجش این نیست، بلکه سنجش معتقد است، اندیشه محوری ای که به حل آن تست کمک می کند در بیتها و جملات کتاب درسی وجود دارد و لزوماً نباید همان بیت یا عبارت داخل کتاب درسی را در تست خود بیاورد. در واقع طراح محترم می خواهد به داوطلب کنکور بگوید من نمی خواهم تو مفهوم یک بیت یا عبارت را حفظ کنی، بلکه بجای آن اندیشه اصلی سوال را در اختیارت گذاشته ام و اگر تو بتوانی آن اندیشه را تشخیص بدهی براحتی به گزینه صحیح خواهی رسید و نباید برایت مهم باشد که گزینه های سوال از داخل کتاب درسی آمده یا خارج از آن طرح شده باشد.
اما دانش آموزان چگونه می توانند، روش یافتن اندیشه محوری را بیاموزند؟
سیناتهرانی مشاور کنکور گفت: متأسفانه بنده نمی توانم روش یافتن اندیشه اصلی را در این گفت و گو بازگو کنم ، اما جالب است خدمتتان عرض کنم که پاسخ هایی که مولفین کتابهای قرابت معنایی موجود در بازار به تستهای تالیفی یا سراسری داده اند نیز نشان می دهد که حتی آنها نیز با این اندیشه محوری آشنا نیستند. یافتن اندیشه محوری درک مفهوم یک بیت یا عبارت نیست، بلکه روشی است علمی که نیازمند آموزش اندیشیدن به شیوه طراحان سوالان کنکور سراسری است. مهارت در یافتن اندیشه اصلی به دانش آموزان کمک می کند حتی بدون خواندن کامل یک بیت و غوطه ورشدن در معنی و مفهوم آن در کمترین زمان ممکن پاسخ یک تست را بیابند. جای تأسف دارد که حتی یک دبیر ادبیات مشهور نیز با سالها تجربه با این روش آشنا نیست و به همین دلیل در کلاس خصوصی خود به روش سنتی، مفهوم ابیات را استخراج کرده و دانش آموز را بسوی گزینه صحیح هدایت می کند.
آیا در مورد تستهای دیگر ادبیات نیز ، قاعده اندیشه محوری صادق است؟
بله در مورد پرسش های چهارگزینه ای آرایه های ادبی ، زبان فارسی و تستهای واژگان و املاء و حتی تاریخ ادبیات دقیقاً اندیشه محوری حاکم است اما روش تشخیص هر یک با دیگری متفاوت است.
بسیاری از کارشناسان و دبیران کنکور معتقدند پرسش های چهارگزینه ای در کنکورهای سراسری چند سال اخیر پیچیده تر و وقت گیرتر از گذشته شده است؟ آیا شما هم با آنها هم نظر هستید؟
سینا تهرانی مشاور تحصیلی گفت: ظاهر امر که اینطور نشان می دهد اما به نظر من سوالات پیچیده تر نشده اند بلکه مبتنی بر درک اندیشه های محوری شده اند. دیگر مانند گذشته نمی توان با حفظ کردن کتب درسی، در کنکور سراسری نتیجه خوبی کسب کرد اما اگر کسی بداند در هر درس چگونه اندیشه محوری را استخراج کند، متوجه خواهد شد که اتفاقاً سوالات کنکورسراسری، شکل بهتری بخود گرفته و در زمان کوتاهتری قابل حل هستند. به عنوان مثال زمان ما که پرسش های دین و زندگی کوتاهتر و حفظی تر بودند، یک دانش آموز سطح بالا به 25 سوال کنکور در زمانی حدود یک ربع پاسخ می داد اما اکنون اگر یک دانش آموز متوسط، روش یافتن اندیشه های محوری این درس را بداند، قادرخواهد بود در کمتر از هفت دقیقه پاسخ سوالاتی را بدهد که ظاهرشان طولانی تر و پیچیده تر از گذشته شده است.
برخی از دبیران و داوطلبین کنکورسراسری معتقدند تعدادی از سوالات زیست شناسی خارج از کتاب مطرح می شود و پیچیدگی های خاص خودش را دارد، نظر شما در این مورد چیست؟
این عضو ارشد سایت درس زندگی دات کام گفت: یک فرضیه اشتباه در میان دبیران زیست شناسی کنکور و دانش آموزان وجود دارد و آن اینکه از بخش های « بیشتر بدانید» کتاب درسی زیست شناسی ، سوالی در کنکور طرح نمی شود، حال آنکه بنده در مصاحبه ای از آقای توکلی خواندم که « ایشان گفته اند از قسمتهای پاورقی و بهتر بدانیم هم سوال طراحی می شود چون اگر جنبه آموزشی نداشت نویسنده آن را نمی آورد و به هیچ عنوان سوالها خارج ازکتب درسی نیست. »
بنده نیز با نظر آقای توکلی موافقم، گاهاً از دانش آموزان رشته علوم تجربی در جاهای مختلف می شنوم که می گویند سر جلسه کنکورسراسری با سوالاتی مواجه شده اند که تنها درانتخاب یکی از دو گزینه شک دارند.
من در پاسخ به آنها می گویم: اغلب این سوالات بگونه ای طراحی شده اند که یکی از آن دو گزینه از بخش « بیشتر بدانید » کتاب درسی است و چون داوطلب به اشتباه تصور کرده از این قسمت سوالی طرح نمی شود، اکنون به این دوگزینه شک کرده است. البته در برخی مواقع نیز شاهکار طراح سوال کنکور در استفاده از تکنیک دوقطبی در طراحی گزینه هایی خاص، داوطلب را به تردید در انتخاب گزینه صحیح می اندازد و آمار تستهای نادرست وی را افزایش می دهد.
از طرفی نیز باید عرض کنم طراحان زیست شناسی نیز بر اساس روشی که من آنرا سیمر می نامم ، بر روی اندیشه های محوری تاکید دارند و بر اساس همان اندیشه ها نیز اقدام به طرح سوال می کنند، لذا دانش آموز باید بداند که چگونه این اندیشه های محوری را استخراج کند، در غیراینصورت مطالعه و مرور درس زیست شناسی طاقت فرسا بوده و دستیابی به درصدهای بالا کاری دشوار خواهد بود.
عده ای می گویند: چرا درجه سختی کنکور سراسری با کتاب های درسی هماهنگ نیست، مثلاً مسائل درسی مانند شیمی، چیزی ورای کتاب درسی است ، به گونه ای که حتی دانشجویان دکترای رشته های شیمی نیز به سختی می توانند به آن پاسخ دهند؟
سیناتهرانی در اینباره به شفاف گفت: به نظر من این عدّه یا دانش لازم در زمینه استراتژی های طرح سوالات کنکور را ندارند و یا مهارت لازم در تدریس و یا پاسخگویی به مسائل شیمی را کسب نکرده اند. در حالیکه مسائل درس شیمی کنکور نیز بر اساس اندیشه های محوری طرح شده و با روشهای محاسباتی خاصی در ریاضی ترکیب شده است. البته اغلب دبیران شیمی ما هم ضعفهای عمده ای در حل مسائل دارند. به عنوان مثال روزی یکی از دانش آموزان مساله ای برایم آورد که دبیر شیمی مدرسه وی که اتفاقاً بسیار هم معروف است، با روشی بسیار ابتدایی اقدام به حل مساله و محاسبات ریاضی آن کرده بود که خیلی هم زمانبر بود، اما وقتی بنده همان مساله را به شیوه ای دیگر که اتفاقاً دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای شیمی بخوبی با آن آشنا هستند، برایش حل کردم به شدت تعجب کرد.
بررسی های من و همکارانم در گروه درس زندگی نشان می دهد، طراحان درس شیمی در کنار اساتید برجسته ریاضی بر اساس الگوریتمی خاص اقدام به طرح سوال می نمایند و هیچ عددی در این درس بطور اتفاقی در صورت مساله قرارداده نشده است. مشکل کار در اینجاست که وقتی دبیری مهارت لازم در درک مفاهیم شیمی را کسب نکرده است، قاعدتاً در زمینه حل سریع و علمی مسائل شیمی نیز زمان زیادی را صرف خواهد کرد. حال از دانش آموز وی چه انتظاری می توان داشت. بنده کلیه کتب شیمی کنکور بازار را بررسی کرده ام، متأسفانه روش همگی آنها در تدریس درس شیمی و نیز حل مسائل آن مبتنی بر درک مفاهیم شیمی نیست و به همین دلیل به شدت وقتگیر بوده و برای کنکور سراسری مناسب نیست.
