بیش از 6 سال از عمر تونل توحید، بزرگ ترین تونل شهری که با رکورد بی سابقه ای در شهر تهران ساخته شد، می گذرد. این تونل از 2 تونل کنار هم به طول 2هزار و 136 متر تشکیل شده که هرکدام از تونل‌ها شامل سه باند رفت و برگشت بوده و به عنوان نخستین تونل شمال به جنوب تهران، بزرگراه شهیدچمران را به بزرگراه شهیدنواب صفوی پیوند می‌دهد.
ساخت این تونل در 29 خرداد 1386 آغاز و کلنگ آن توسط محمدباقر قالیباف شهردار تهران به زمین زده شد.تونل توحید 2 سال پس از آغاز پروژه همزمان با آغاز دهه فجر در تاریخ 12 بهمن 1388 گشایش یافت. این تونل در رکوردی بی‌سابقه طی 30 ماه به پایان رسید. این درحالی است که تونل توحید سه برابر تونل رسالت است و در مقایسه با این تونل 27 سال زودتر ساخته و بهره‌برداری شد.
این تونل مجهز به ژنراتورهای اختصاصی بوده که در هنگام قطع سراسری شبکه برق تهران، تونل به صورت خودکار دارای برق خواهد بود همچنین برای تهویه آن از 70 دستگاه جت فن و 11 دستگاه اگزاست فن بهره گرفته شده است. این تونل مانند تونل رسالت دارای سامانه هوشمند تنظیم نور بیرونی و درونی است.
* نوش جان کردن یک کیلوگرم سرب در تونل توحید
مرتضی طلایی نایب رئیس شورای اسلامی شهر تهران در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران، با تاکید براین که تونل توحید از نظر پیوست زیست محیطی مشکل دارد، اظهار داشت: اگر موتورسواری مسافت ابتدا تا انتهای تونل را طی کند، بیش از یک کیلوگرم انواع سرب ها را نوش جان می کند.
وی با تاکید براین که براساس محاسبات انجام شده تونل توحید در موضوع تهویه هوا با مشکلاتی رو به رو است، افزود: میزان تولید آلاینده ها به خصوص در مقاطع مختلف و همچنین فصل زمستان، در تونل توحید زیاد است.
نایب رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان این که در تونل توحید امکان تخلیه با سیستم های اگزاست فن امروزی موجود نیست، تصریح کرد: شهرداری تهران باید برای این امر چاره اندیشی کند.
به کارگیری بیش از 3 هزار شمع و 25 هزار قطعه بتنی و نصب سامانه هوشمند در برابر زلزله باعث شده این سازه در برابر زلزله‌های 7 و 8 ریشتری مقاوم بوده و از آن به عنوان پناهگاهی برای اسکان مردم در هنگام وقوع زلزله‌ها نام‌برده شود.
* مقاوم بودن تونل توحید در برابر زلزله 8 ریشتری!
با وجود اینکه عده ای بر این باورند سازه های این تونل در برابر زلزله های 7و 8 ریشتری مقاوم است اما هنوز 6 سال از عمر این تونل نگذشته که ترک های موجود در آن ترس و دلهره ای به دل مردم انداخته است.
طلایی با اشاره به تردد روزانه خود از تونل توحید، یادآور شد: از نظر فنی ایرادی بر تونل توحید وارد نیست و ماده های سفید رنگ روی دیواره های تونل، آب های شور حاصل از بارندگی هاست که به جداره های تونل آمده و تمیز نشده است.
وی با بیان اینکه بنده از متخصصان این حوزه پرس و جوهایی انجام داده ام، بیان کرد: براساس آمارها به جهت سازه، بر تونل توحید ایرادی وارد نیست.
*دنیامالی: ترک تونل توحید روی سازه نیست
در زمان مسئولیت احمد دنیامالی رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران، در معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران، تونل توحید احداث و به بهره‌برداری رسید. وی در خصوص برخی از تصاویر که نشان از وجود ترک در تونل توحید می‌دهد، گفت: این ترک، ترک روی سازه نیست؛ مگر می‌شود ترک بر روی برخی شمع‌های میانی باشد و روی بقیه نباشد. این شمع‌ها 2 وضعیت دارند؛ یک وضعیت سازه‌ای دارند آن زمان که تونل‌های کوچک حفاری می‌شد، این شمع‌ها هم اجرا شد.
وی با بیان اینکه تونل توحید به صورت حفاری غیر قالبی انجام شده و در این روش وقتی آرماتوربندی و بتن‌ریزی می‌کنیم، سازه احداث می‌شود، افزود: وضعیت دوم آن است که وقتی آن را حفاری می‌کنیم، سازه‌اش در می‌آید که این سازه ظاهر مناسبی ندارد، بنابراین یک پوسته بتنی چند سانتی روی آن می‌کشند که احتمال دارد همین پوسته به مرور زمان ترک بخورد.
دنیامالی با انتقاد از اینکه این ترک‌ها را به سازه عظیمی مانند کل تونل توحید نسبت می‌دهند، تصریح کرد: نباید افرادی که در این رابطه متخصص نیستند، در خصوص این نوع اتفاقات، اظهارنظر کنند. این نوع اظهارنظرها مانند این می‌ماند که من که مدرک مهندسی دارم، در خصوص سرطان اظهارنظر کنم؛ دوستان باید در حد جایگاه خودشان به موضوعات وارد شوند.
وی تاکید کرد: ترک در پوسته‌های بتنی اتفاق غیرمترقبه‌ای نیست و ممکن است در آینده نیز دیده شود.
حال جای سوال است تونل توحید با آن همه عظمت که عده ای معتقدند بر آن هیچ گونه ایرادی وارد نیست، چگونه ساخته شده که با بارش هرچند اندک برف و باران، آب از تونل چکه می کند؟!
دنیامالی درباره چکه کردن این تونل که از زمان بهره‌برداری آن آغاز شده است، گفت: تونل توحید چکه می‌کرده و چکه هم خواهد کرد. وقتی تونلی در داخل شهر تهران با انواع و اقسام چاه‌های فاضلاب، قنات‌ها، آب‌انبارها و... احداث می‌شود، این نوع مشکلات را نیز دارد. اینکه ما بگوییم این تونل را واترپروف می‌کنیم که یک قطره آب هم از آن نیاید، حرف غیرکارشناسی زده‌ایم.
رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران اضافه کرد: در تونل‌ها برای جلوگیری از نفوذ آب، در لایه دوم و سوم تونل‌ها را واتراستاپ می‌کنند یا با تزریق، آب آن را مهار می‌کنند. همچنین بسیاری از شبکه‌ها که مورد شناسایی قرار می‌گیرند، در زیر یا بالای تونل به هم متصل می‌شوند تا آب در یک بخش دپو نشود.
وی با بیان اینکه لوله‌های مختلفی در لایه‌های تونل‌ها وجود دارد که ممکن است پوسیده یا شکسته شوند، گفت: چکه کردن تونل اتفاقی عادی است.
رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به این پرسش که چرا تونل نیایش چکه نمی‌کند؟ افزود: بگذارید چند سالی بگذرد، این تونل همچنین اتفاقات عادی برایش رخ می‌دهد. چکه کردن یک تونل به معنای داشتن مشکلات سازه‌ای نیست. در حال حاضر وقتی باران می‌آید، مشکلاتی در پل صدر ایجاد می‌شود که ربطی به سازه پل ندارد.
وی در خصوص اینکه چرا به جای تونل توحید، پل روگذر ایجاد نشد؟ گفت: باید روگذری احداث می‌کردیم که 6 باند را جواب می‌داد. اگر کسی می‌تواند روگذر 6 باند ایجاد کند، بگوید. همچنین در همه جای دنیا کار کارشناسی دقیقی برای ایجاد روگذر انجام می‌شود. ما در آن زمان باید کل واحدهای تجاری را خریداری می‌کردیم که اعتبار بالایی نیاز داشت. همچنین مشکل ترافیک، آلودگی هوا و صوتی نیز در منطقه ایجاد می‌کردیم. حقوق همسایگی و خانه‌هایی که ارزش اقتصادی‌شان به شدت کاهش پیدا می‌کرد نیز وجود داشت. وقتی یک پیشنهاد داده می‌شود باید کل مسائل اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی آن در نظر گرفته شود که در آن زمان ایجاد تونل، بهترین گزینه تشخیص داده شد.
بیشتر مسئولان در رابطه با تونل توحید و مشکلات حاصل از آن، اشکالات حاصل از این تونل را بر گردن دیگری می اندازند و عده ای هم بر این باورند که تونل توحید هیچ مشکلی ندارد.
علی اولیایی‌نیا مدیراجرایی تونل توحید در گفت‌و‌گو با یکی از سایت ها می‌گوید: این تونل درسال 88 و پس از افتتاح برای بهره برداری در اختیار شرکت کنترل ترافیک تهران قرار گرفت و ما به عنوان بهره بردار ترافیکی و حمل و نقل عمومی از آن استفاده می‌کنیم، هر مشکلی هم برای آن به‌وجود بیاید به مراکز ذیربط گزارش می‌دهیم و تا رفع مشکل پیگیری می‌کنیم.
وی درباره مشکلات فنی تونل افزود: «شرکت کنترل ترافیک به عنوان بهره‌بردار اصلی تونل توحید مسئولیتی برای پاسخ‌گویی به مشکلات فنی این تونل ندارد، ولی اطلاعات گویاست که ضخامت 10تا15سانتی پوشش پایه‌ها تزئینی است و سازندگان آن برای آزمایش‌های تخصصی با فرض‌هایی ویژه خطوطی را روی جداره پایه‌ها ایجاد کرده‌اند که برای رانندگان ترک‌های غیرعادی به نظر می‌رسد.
اقبال شاکری رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران نیز در این باره می گوید:«از چندماه پیش گزارش‌هایی درباره تراوش و نفوذ آب در تونل توحید بویژه ستون‌ها به شورای شهر رسیده بود که براین اساس کارشناسانی را برای بررسی ماجرا مامور کردیم که پس از چندین بازدید و تحقیق و آزمایش مشخص شد دیواره‌ها و قسمتی از سقف تونل دچار نشت آب‌های سطحی و زیرسطحی شده و باید از همان ابتدا یعنی زمان ساخت زهکشی و عایق‌‌بندی مناسب برای جلوگیری از نفوذ آب صورت می‌گرفت.»
وی در پاسخ به اینکه آیا از نزدیک تراوش آب و ترک ستون‌ها را دیده یا خیر افزود: چندین بار از تونل بازدید کرده‌ام و بررسی‌های متخصصان هم نشان می‌دهد که تونل توحید به‌خاطر لاین‌های رفت و برگشت کروی، فضای هفت شکلی بین لاین‌ها در سقف به‌وجود آمده که آب‌های سطحی و زیرسطحی در این فضای هفت یا وی مانند جمع می‌شود و به ستون‌ها فشار می‌آورد و بخشی از آب هم از آنجا به داخل تونل نفوذ می‌کند.
احمد دنیامالی که به‌عنوان معاون سابق عمرانی شهردار تهران مسئول ساخت تونل توحید است، گفت: اطلاعات ارائه‌شده درخصوص تونل توحید ناقص است چراکه تزریق و آب‌بندی برای تونل توحید پیش‌بینی شده بود. شاه‌لوله‌های اصلی انتقال آب شهر تهران که عمدتا قدیمی هستند، از بالای سر این تونل عبور می‌کنند و قرار بود سازمان آب برای تغییر مسیر این لوله‌ها اقدام کند اما تاکنون این کار را انجام نداده و هر روز این لوله‌ها نشت دارند.
وی با بیان اینکه برخی مسائل نظیر ایجاد یک دریاچه در داخل تونل را مباحث ژورنالیستی خواند و گفت: من رعایت حال همکارانم را می‌کنم وگرنه جواب من در دفاع از تونل توحید دندان‌شکن خواهد بود.
ترک یک تونل بزرگ در پایتخت ایران که روزانه میزبان مسافران زیادی است شوخی بردار نیست که مسئولان به سادگی از آن بگذرند و دلایل آن را امری عادی بدانند.
شهریور ماه امسال بود که جلال ملکی سخنگوی آتش نشانی تهران، با تایید ریزش آب از سقف تونل توحید، بیان کرد: گزارشی از وقوع حادثه خاصی به سازمان آتش نشانی اعلام نشده است و شایعات عنوان شده مبنی بر ریزش سقف تونل توحید صحت ندارد.
جانشین رئیس پلیس راهور پایتخت نیز با اشاره به نشت آب از سقف تونل توحید در مسیر شمال به جنوب، از حضور عوامل پلیس برای ممانعت از ورود موتورسواران به تونل توحید خبر داد.
اما رحمت‌الله حافظی رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران، با بیان اینکه وضعیت تونل توحید به حیثیت مدیریت شهری لطمه زده و نباید از کنار این موضوع به‌سادگی گذشت، گفت: باید در زمان ساخت این تونل به مسئله خشک‌سالی و پایین‌آمدن سطح آب‌های زیرزمینی، مسیر لوله‌ها و سایر ملاحظات توجه می‌شد و باید پرسید که چرا باید لایه ایزولاسیون تونل از دستور خارج شود؟
وی به ترکیدن یک لوله چند اینچی بالای سر تونل توحید و ایجاد یک دریاچه در داخل تونل و بروز مشکل و نگرانی برای مردم اشاره کرد و افزود: قطعا استمرار نشت آب به خردگی بتن توسط املاح موجود در فاضلاب و کاهش عمر تونل منجر می‌شود و دست‌اندرکاران این پروژه باید در این مورد پاسخ‌گو باشند.
ترک های تونل توحید امروزه مردم را دچار نگرانی های فراوانی کرده است و برخی از شهروندان که روزانه از این مسیر تردد می کنند نگرانی خود را از این ترک های موجود در تونل عنوان می کنند.
نبی الله احمدی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به مشکل ریزش سقف تونل توحید و نشت آب گفت: باید مسئولان شهرداری با کارهای کارشناسی و تست‌های غیر مخرب اطلاعات دقیقی از وضعیت فعلی تونل کسب کنند و در مورد استفاده یا عدم استفاده از آن تصمیماتی اتخاذ کنند تا مردم با مخاطره مواجه نشوند.
وی افزود: قطعا باید با توجه به شرایط اقلیمی تهران پیش بینی نشت آب توسط پیمانکار این پروژه می‌شد و برای آن تدبیری اتخاذ می‌کرد و پرده آب بند مناسبی در سازه تونل پیش بینی می‌کرد.
مرتضی طلایی نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اعلام اختلاف بین شهرداری و پیمانکار طرح تونل توحید، گفت: شهرداری درصدی از طلب پیمانکار را به دلیل مشکلات و ایرادات این طرح پرداخت نکرده و پیمانکار هم شکایت کرده است که در محاکم قضایی پیگیری می‌شود.
ترک های تونل توحید موضوعی شوخی بردار نیست به همین دلیل باید منتظر بمانیم تا مسئولان شهری در خصوص این امر یک توضیح قانع کننده به مردم بدهند .
