پرونده «زیبا مقصودی» زن ٣١ساله‌ای که ٢٤ بهمن‌ماه پس از به دنیا آوردن نخستین فرزندش، در این بیمارستان خصوصی جانش را از دست داد، در پزشکی قانونی است. مسئولان وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی ایران، منتظر نتیجه کالبدشکافی هستند.
شرح ماجرا از زبان همسر متوفی
مجید حقیقی، همسر زیبا مقصودی جزییات مرگ همسرش در بیمارستان ٢٢ بهمن را تشریح کرد و گفت: «ساعت ٥ صبح بیستم بهمن‌ماه بود که کیسه آب جنین همسرم پاره شد.
پزشک برای بیست‌وششم بهمن‌ماه وقت سزارین داده بود اما آن روز صبح، مجبور شدیم به بیمارستانی که این پزشک در آن عمل انجام میداد، مراجعه کنیم. در این فاصله هرچه با پزشک تماس گرفتیم جوابی نمی‌داد، درنهایت ساعت ٨ صبح پزشک به بیمارستان رسید و ساعت ٨:٤٠ سزارین تمام شد و نخستین فرزندم که پسر بود، به دنیا آمد. ساعت ٢ بعدازظهر همسرم به اتاق وی‌ای‌پی منتقل شد اما از همان موقع، حال خوبی نداشت.
تب و لرز کرده بود و سردرد شدیدی داشت. پزشک بیمارستان برایش آرامبخش تجویز کرد و آن شب در بیمارستان ماند. در تمام این مدت هم خبری از پزشک متخصص زنان و زایمان نبود و یک‌بار هم بالای سر همسرم حاضر نشد.» او با طرح این پرسش که چرا پزشک، بیمارش را که ٩ ماه تحت مراقبتش بوده بعد از زایمان ویزیت نکرد، ادامه داد: «بیست‌ویکم بهمن‌ماه بود که پزشک به صورت تلفنی، بدون این‌که همسرم را ویزیت کند، دستور ترخیص داد. حال همسرم همچنان بد بود و از آن‌جایی که پزشکان احتمال دادند نوزاد دچار زردی شود، یک شب دیگر او را در بیمارستان نگه داشتند که همسرم هم خواست در کنار فرزندش باشد.
به همین خاطر تا روز بعد هم در بیمارستان ماند. در طول شب، حال همسرم همچنان بد بود. تب و بیرون‌روی داشت. صبح بیست‌ودوم بهمن‌ماه، همسرم دوباره تب و لرز و تشنج کرد. این موضوع به پزشکان بخش اعلام شد. آنها باز هم آرامبخش تزریق کردند. آن روز هم پزشک نیامد و تلفنی همسرم را مرخص کرد. با همان داروهای آرامبخش، تب و لرزش قطع شد و ساعت ٢ بعد از ظهر مرخصش کردند. وقتی به خانه آمد سردرد شدیدی داشت، افت فشار پیدا کرد و بی‌حال بود. حالاتش اصلا شبیه کسی نبود که زایمان کرده. به ما گفتند بروید خانه، نوشابه تلخ و نسکافه بدهید خوب می‌شود.»
به گفته همسر این زن ٣١ساله، «زیبا» شب دچار تنگی نفس شد، با پزشک تماس گرفته شد، او اما تاکید کرد که: «زیبا، لوس و ترسو است، نیاز به مراجعه به بیمارستان ندارد، خودش خوب می‌شود.» اما با وخیم شدن حالش، با اورژانس تماس گرفته می‌شود. پزشک اورژانس سرم وصل می‌کند و تاکید می‌کند که نیازی به مراجعه به بیمارستان نیست.
حقیقی ادامه داد: «وضع بد همسرم تا صبح ادامه داشت، تا این‌که ساعت ١١ بیست‌وسوم بهمن‌ماه، بار دیگر با اورژانس تماس گرفتم و آنها در محل حاضر شدند ساعت ١٢ شب تصمیم گرفتم خودم او را به بیمارستان میلاد ببرم. در این فاصله با پزشک همسرم تماس گرفتم. او همچنان اصرار داشت که نیازی به بستری نیست ولی من درنهایت او را به بیمارستان میلاد بردم و از او آزمایش خون گرفته شد. پزشک بیمارستان جواب آزمایش را که دید، گفت هرچه سریع‌تر باید بستری شود، اما بیمارستان تخت خالی نداشت.
من هم او را به سرعت با خودرو خودم به بیمارستان ٢٢ بهمن بردم.» به گفته همسر این زن، در بیمارستان ٢٢ بهمن، بیمار به هوش بود، حرف می‌زد و جواب سوال‌های پزشک را داد، اما بدنش پر از لکه‌های قرمز شده بود و بی‌حال بود، حتی نمی‌توانست راه برود و او را با ویلچر منتقل کردند: «بعد از این‌که پزشک آزمایش خون را دید، سریع او را به آی‌سی‌یو منتقل کرد. پس از چند دقیقه دیدم، چشمان همسرم نیمه‌باز است و به او چندین لوله وصل شده. آن‌جا از من خواستند که برگه‌ای را امضا کنم و تایید کنم که او بیهوش به بیمارستان منتقل شده، درحالی‌که این موضوع درست نبود. نیمه‌شب بود که پزشک متخصص زنان و زایمان پیدایش شد.» او گفت: «در همین فاصله دور همسرم خیلی شلوغ شده بود. تا صبح ده‌ها پزشک بالای سر همسرم حاضر شدند.
ساعت ١٢ ظهر بود که پرستار با چشمانی گریان پیش من آمد و به من گفت که وضع همسرم اصلا خوب نیست. من دیدم که قضیه جدی شده، به همین خاطر با زور وارد اتاقی شدم که همسرم بستری شده بود و دیدم که اتاق خالی است و نزدیک به یک ساعت است که همسرم فوت کرده. او را درحالی‌که سرش دو برابر و بدنش کبود شده بود، دیدم. او فوت کرده بود. دیگر کنترلم را از دست دادم.»
حقیقی به پیگیری‌های بعدی این ماجرا در بیماستان اشاره کرد: «جالب اینجاست که بیمارستان بابت یک روز بستری همسرم، هیچ پولی از ما نگرفت و این نشان می‌دهد که بیمارستان در این حادثه مقصر بوده است. بعد از این اتفاق، با پلیس ١١٠ تماس گرفتم.
ماموران کلانتری ١٣٤شهرک قدس به محل آمدند و با اقدامات آنها درنهایت ساعت ٧ بعدازظهر جسد، برای کالبدشکافی به پزشکی قانونی کهریزک منتقل شد. به ما اعلام کردند ٤٥ روز دیگر نتیجه‌اش می‌آید.» او گفت که ما از ریاست بیمارستان ٢٢ بهمن و کادر درمانی حاضر در زمان ترخیص بیمار و گرفتن دستور ترخیص تلفنی از پزشک معالج و توجه نکردن به شرایط بیمار در شرایط بحرانی همچنین از بیمارستان میلاد بدلیل توجه نکردن کافی به وضعیت بیمار برای ویزیت اورژانسی و بستری نکردن فوری همسرم زیبا مقصودی شکایت داریم.
به گفته حقیقی، متوفی دوشنبه صبح دفن شد و اقدامات قانونی پرونده او درحال انجام است: «ما در دادسرای جرایم پزشکی، طرح شکایت کردیم و مسئولان وزارت بهداشت را هم در جریان موضوع قرار دادیم.»
تشکیل پرونده از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایران به‌عنوان مدعی‌العموم
حالا با گذشت ٤ روز از این حادثه، رضا پایدار، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران، با تایید اتفاق رخ داده، توضیحاتی به «شهروند» داد: «پس از وقوع این حادثه و اعلام شکایت خانواده، پرونده تشکیل شد، حالا هم در مرحله کارشناسی قرار دارد، قرار است روز شنبه جلسه‌ای در همین ارتباط تشکیل شود.» او کلیات اتفاق رخ داده در بیمارستان ٢٢ بهمن را تشریح کرد: «ماجرا از این قرار بود که این زن باردار در بیمارستان ٢٢ بهمن تحت عمل سزارین قرار می‌گیرد و ترخیص می‌شود، اما به دلیل مشکلاتی که بعد از زایمان برای او پیش می‌آید ٢ روز بعد به بیمارستان مراجعه می‌کند و چند ساعت پس از بستری در بیمارستان جانش را از دست می‌دهد. بررسی‌های اولیه انجام شده از این اتفاق نشان می‌دهد که پزشکان در همان مدت، نتوانسته بودند علت بدحالی بیمار را تشخیص دهند.»
او تاکید کرد: «موضوعاتی که از سوی خانواده مطرح می‌شود، نمی‌تواند مورد قضاوت قرار گیرد. از آن‌جایی که پرونده به دادسرای جرایم پزشکی فرستاده شده و کمیسیون پزشکی هم تشکیل شده، باید منتظر نتیجه دادسرا ماند. البته دادسرا هم صحبت‌های خانواده و همراهان متوفی و هم پزشکان بیمارستان را می‌شنود و درنهایت رأی خودشان را صادر می‌کنند. قبل از صدور رأی نمی‌توان قضاوت کرد.»
به گفته معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران، علت فوت بیمار، به پزشکی قانونی فرستاده شده است: «مرجع اعلام فوت سازمان پزشکی قانونی است.»
ترخیص تلفنی بیمار به هیچ‌وجه قابل قبول نیست
پایدار به نکته دیگری اشاره کرد: «یکی از شاخص‌های جهانی بهداشت، شاخص مرگ‌ومیر مادران باردار است، به‌هرحال پس از بارداری خطراتی بدن مادر را تهدید می‌کند. این خطرات گاهی می‌تواند ویژه باشد، اما به هر صورت، این موارد باید به صورت ویژه مراقبت شود. در این میان پزشک متخصص زنان و زایمان باید دقت خاص خودش را داشته باشد. گاهی ممکن است حتی با وجود درمان‌ها، بیمار به درمانی که برایش در نظر گرفته شده، پاسخ ندهد و این‌گونه اتفاقات رقم بخورد.»
او درباره ترخیص تلفنی بیمار از سوی پزشک هم گفت: «این اقدام به هیچ وجه قابل قبول نیست، در پرونده متوفی اعلام شده که پزشک پس از زایمان بر بالین حاضر شده اما همراه متوفی بر حاضر نشدن پزشک و ترخیص تلفنی تاکید می‌کند، آنچه در پرونده آمده، مستند است، با این حال اگر هم پزشک تلفنی بیمار را مرخص کرده، اقدامش کاملا غیرقانونی بوده است.»
مرگ مادر جوان به‌طور ویژه پیگیری می‌شود
ایرج حریرچی، سخنگوی وزیر بهداشت هم در جریان این پرونده است و دستور پیگیری آن را داده است.
او گفت: «قصور و خطای پزشکی تنها از سوی مرجع قضائی می‌تواند تشخیص داده شود و وزارت بهداشت به‌عنوان مدعی‌العموم موضوع را رسیدگی می‌کند و مواردی که به دست می‌آورد را گزارش می‌دهد؛ در مورد این پرونده هم از آن‌جا که مادر جوان بوده، موضوع به صورت ویژه بررسی می‌شود و پرونده به مراجع سه‌گانه ارجاع شده تا حکم نهایی صادر شود.»
سخنگوی وزیر بهداشت تاکید کرد: «ممکن است گزارش نهایی این پرونده زمان‌بر باشد؛ اما با توجه به دستور ویژه وزیر بهداشت، برای احقاق حق و روشن شدن ابعاد مختلف این پرونده، اقدامات لازم انجام می‌شود.»
سخنگوی وزارت بهداشت درباره اظهارات همسر متوفی پیرامون بستری نشدن بیمار در بیمارستان میلاد به دلیل نبود تخت خالی هم توضیحاتی داد: «باید این موضوع بررسی شود که در آن لحظه تخت خالی نبوده یا تخت ویژه خالی نداشتند؛ این همان موضوعی است که بارها از سوی وزیر بهداشت مطرح شده، با این حال کمبود تخت نباید مانعی برای بستری بیمار باشد؛ اگر هم تخت نبود، بیمارستان موظف بوده که با رعایت موارد رسیدگی به بیمار، او را به بیمارستان دیگر منتقل کند.»
به گفته او سالانه ٨ میلیون و ٥٠٠ هزار بستری در کشور گزارش می‌شود؛ حدود یک‌میلیون و ٢٠٠هزار مورد جراحی انجام می‌شود و یک‌میلیون و ٤٧٠ مورد زایمان ثبت می‌شود، براساس استانداردهای بین‌المللی به هر حال درصدی از این جراحی‌ها با عوارض اجتناب‌ناپذیری همراه است: «از نظر ما در ارتباط با این عوارض هیچ‌گونه مسامحه‌ای نباید صورت گیرد؛ به‌ویژه درباره مادران باردار جوانی که در بیمارستان‌های خصوصی زایمان می‌کنند.
این موضوع اصلا قابل تحمل نیست.» او تاکید کرد که اتفاق رخ داده هم برای خانواده متوفی، هم جامعه پزشکی و هم وزارت بهداشت ناخوشایند و فاجعه‌آمیز است: «جزییات این پرونده، وجود بیماری زمینه‌ای و ... به صورت جداگانه بررسی می‌شود.»
پرونده به دادسرای جرایم پزشکی ونظام پزشکی فرستاده شد
سجاد رضوی، مشاور و مدیرکل دفتربازرسی و ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات‌های وزارت بهداشت، مسئول دیگری است که درباره این پرونده با «شهروند» صحبت کرد: «دانشگاه علوم پزشکی ایران به‌عنوان مدعی‌العموم پرونده تشکیل داده و آن را به دادسرای جرایم پزشکی و سازمان نظام پزشکی فرستاده است؛ در ارتباط با همین پرونده هم با همراهان بیمار صحبت شد و اطلاعات دقیقی از آنها گرفته شد، حالا هم منتظر پاسخ کالبدشکافی پزشکی قانونی هستیم.» او درباره این‌که خانواده متوفی اعلام می‌کنند او «دی‌ای‌آی» شده، توضیح داد: «این احتمال هم وجود دارد، اما آخرین آزمایش‌های انجام شده از بیمار نشان داد که او دچار مشکلات کبدی و کلیوی هم شده؛ اما هنوز مشخص نیست که اینها بیماری زمینه‌ای بوده یا پس از زایمان برایش ایجاد شده است؛ همه این موضوعات از سوی پزشکی قانونی درحال بررسی است.»
این مسئول در وزارت بهداشت به صحبت‌های همسر متوفی درباره نامناسب بودن رسیدگی کادر پزشکی پس از زایمان هم اشاره کرد و توضیح داد: «ادعا می‌شود که رسیدگی کادر درمانی بیمارستان خوب نبوده، این موضوع هم از سوی دانشگاه علوم پزشکی ایران در حال بررسی است؛ باید تمام ادعاهای مطرح شده، مورد بررسی قرار گیرد و به یقین برسد تا بتوان تصمیم‌گیری کرد.»
واکنش پزشک معالج از نظر اخلاق پزشکی در حال بررسی است
سجاد رضوی درباره این‌که پزشکی قانونی اعلام کرده جواب کالبدشکافی را ٤٥ روز دیگر ارایه می‌کند، گفت: «این موضوع درست است اما ما تا آن زمان منتظر نمی‌مانیم؛ یکی از موضوعاتی که از سوی خانواده متوفی مطرح شده، پاسخگو نبودن پزشک معالج و حاضر نشدن او برای معاینه حضوری در بیمارستان و بر بالین بیمار است. این مورد مربوط به بخش انتظامی و اخلاق پزشکی است؛ برای ما هم این موضوع جای سوال دارد یعنی در کنار علت مرگ، رفتار پزشک هم اهمیت دارد و این موضوع از نظر اخلاق پزشکی درحال بررسی است.»
او ادامه داد: «این حق بیمار است که پزشک بر بالینش حاضر شود؛ به‌هرحال بیمار پس از معاینه کامل باید ترخیص شود و نمی‌شود به صورت تلفنی، بدون معاینه حضوری، دستور ترخیص دهد و ما تمام نکات مطرح شده از سوی خانواده متوفی به‌ویژه همسر را لحاظ کرده و در حال بررسی هستیم.» به گفته او یک تیم ویژه برای بررسی این موضوع تشکیل شده و قرار است دانشگاه علوم پزشکی ایران، طی هفته آینده، گزارش اولیه از این پرونده را به ما اطلاع دهد.
