تاکنون عناوین متعددی درباره انقلاب اسلامی شامل ویژگیها و مؤلفههای خاص آن، چرایی وقوع انقلاب، شخصیتهای تأثیرگذار در این جریان، تأثیر انقلاب اسلامی بر تحولات منطقه و جهان و ... نوشته شده است، اما یکی از عناوینی که در اینباره نوشته شده اختصاص دارد به بررسی و مقایسه انقلاب اسلامی ایران با دو انقلاب بزرگ فرانسه و روسیه که توسط منوچهر محمدی، پژوهشگر، نوشته شده و از سوی نشر معارف روانه بازار کتاب شده است. خبرگزاری تسنیم، در آستانه دهه فجر به معرفی این کتاب پرداخته است؛ کتابی که به گفته نویسندهاش، به توصیه بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره)، نوشته شده است.
فروپاشی شوروی همزمان با گسترش و رشد اسلام گرایی و بیداری اسلامی بود که به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران، جان تازه ای گرفت؛ به طوری که نه تنها این آیین الهی بازگشت به مذهب را بر خلاف پیش بینی تئورسین های غربی نوید می داد، بلکه به عنوان مهم ترین و شاید تنها ایدئولوژی انقلاب در جهان ظاهر شد. اینک دنیای اسلام با جمعیتی بیش از یک میلیارد نفر دستخوش تحولی عظیم گردیده است و ملت های مسلمان با توسل و بازگشت به اسلام جان و قدرت تازهای یافتهاند تا حدی که غالب متفکران و سیاستمداران معتقدند که قرن بیست و یکم، شاهد احیای عظمت و اقتدار جهان اسلام خواهد بود.
ایالات متحده که تصور میکرد پس از فروپاشی شوروی می تواند نظامی تک قطبی ایجاد کند با مخالفت و برخورد جمهوری اسلامی مواجه شد و همین امر سایر بازیگران صحنه روابط بینالملل را تشویق کرد تا در مقابل قدرتطلبی و زورگوییهای آمریکا بایستند و از سویی دیگر جمهوری اسلامی ایران پس از سپری کردن سه دهه، به عنوان قطب نهضتهای اسلامی و جبهه مقاومت جهانی جلوی استکبار جهانی از ثبات لازم برخوردار شده است و الهام بخش حرکتها و گروههای آزادیبخش و ضد استکباری جهان شده است. نگارنده با توجه به اهمیت این تحولات، در صدد بررسی مقایسهای انقلاب اسلامی ایران با انقلابهای فرانسه و روسیه بر آمده است.
نویسنده در کتاب «انقلاب اسلامی ایران در مقایسه با انقلابهای فرانسه و روسیه» شیوهای کلاسیک را در بررسی پدیدههای اجتماعی و بهویژه در مطالعه انقلابها انتخاب کرده است. اثر حاضر از یکمقدمه و سه فصل اصلی تشکیل شده که نویسنده در نهایت در فصل پایانی کتاب به جمعبندی میپردازد.
محمدی در فصل ابتدایی کتاب مراحل سهگانه انقلابهای دنیا را برمیشمرد و بررسی میکند و در ادامه به آفات انقلابهای رخ داده در دنیا میپردازد. وی در فصل دوم، بررسی قدرت سیاسی و اجتماعی در انقلابهای رخ داده را مد نظر قرار میدهد و این ویژگیها را در سه کشور ایران، فرانسه و روسیه بررسی میکند. در فصل سوم نیز با دو گفتارِ «حاکمیت میانهروها» و «رادیکالیسم»، دست به مقایسه این سه کشور در شرایط پس از پیروزی انقلابها میزند. در بخش پایانی کتاب نیز سخن از مباحثی همچون رفُرم، شورش، کودتا و انقلاب را به میان میآید و نگارنده دو سؤال اساسی را مطرح میکند؛ اینکه «آیا انقلاب فرزندان خود را میخورد؟» و دیگر اینکه «آیا انقلاب ایران به دیکتاتوری ختم میشود؟»
نویسنده در نهایت با ارائه ادله لازم، به این نتیجه میرسد که انقلاب اسلامی ایران، در مقایسه با دو انقلاب دیگر، مردمیتر بوده و گفتمان جدیدی را به مردم معاصر ارائه کرده است؛ انقلابی که به واسطه همین ویژگیها توانسته در منطقه و جهان تأثیرگذار باشد:
در حالی که در روسیه میزان مشارکت مردم در براندازی رژیمهای مستبده حاکم بسیار اندک بوده و تعداد محدودی از کارگران کارخانجات پطرزبورگ و سربازان پادگان همان شهر سر به شورش برداشته و موجبات سقوط خانواده رومانوفها را فراهم کردند در انقلاب اسلامی ایران به استثنای اقلیت محدودی و بخش اعظم ارتش که وابسته به نظام بودند همه اقشار مردم از همه طبقات و گروههای اجتماعی و در سراسر کشور اعم از شهرها و روستاها، کارگران، کارمندان، کشاورزان، اصناف و ... همه و همه چرخهای اقتصادی و اداری کشور را از کار انداخته و در مقابل رژیم تا دندان مسلح آن هم با دست خالی ایستادند و آن را ساقط کردند.
مطالعات بعدی هم نشان داد که حتی بعد از پیروزی انقلاب که زنجیرهای استبداد و دیکتاتوری گسسته شده و زمینه مناسب برای ایجاد آگاهی سیاسی و مشارکت تودههای مردم فراهم شده بود به تدریج و به علت بیمیلی حاکمیتهای بعد از انقلاب اعم از میانهروها و رادیکالها در دو انقلاب فرانسه و روسیه، این مشارکت رو به کاهش نهاده است. تاریخ و آمار مشارکت مردم در انتخابات بعد از انقلاب این نظریه را ثابت میکند.
در مقابل تودههای ملت ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در انتخاباتهای مکرر و پی در پی شرکت کردهاند و حتی در شرایط بحرانی و بمباران شهرها هیچیک از انتخابات لازم برای تداوم فعالیتهای سیاسی نظام جمهوری اسلامی متوقف نشده یا به تأخیر نیفتاد. در طول سه دهه گذشته مردم کشور ما در بیش از 30 انتخابات شرکت کردهاند. آمار مشارکت روزافزون مردم در این انتخابات چشمگیر و جالب توجه است. و از همه مهمتر حضور همه ساله مردم در اجتماعات و تظاهرات میلیونی که به خاطر سالگرد انقلاب صورت میگیرد نشانه حضور، بیداری و حمایت مردم از انقلابشان میباشد... .
یکی از ویژگیهای کتاب حاضر استفاده نویسنده از منابع درجه یک و جدید است؛ به طوری که او تنها به منابع کتابخانهای در داخل کشور اکتفا نکرده و برای تکمیل موارد ذکر شده و مستند کردن هریک از مطالب درج شده، با سفر به کشورهای اروپایی از منابع آنها نیز بهره برده است.
"تحلیلی بر انقلاب اسلامی"، "انقلاب اسلامی در مقایسه با انقلابهای فرانسه و روسیه"، "انقلاب اسلامی، زمینهها و پیامدها"، "ضربهپذیری منافع امنیتی ایالات متحده آمریکا"، "انقلاب اسلامی و نظام جهانی"، "انقلاب اسلامی در میان انقلابهای بزرگ جهان"، "بیداری جهان اسلام"، "رابطه امام خمینی(ره) و مردم در انقلاب اسلامی"، "تحلیلی بر کودتای 28 مرداد 1332"، "مصدق در گذر تاریخ"، "نظم نوین جهانی از نگاه سیاستمداران خارجی" و "علل و عوامل بروز جنگ تحمیلی" از جمله کتابهای منوچهر محمدی هستند.