مدیر کل دفتر «محاسبه شاخص برنامه‌ها و سیاست‌های کلان مرکز آمار ایران» گفت: تهران به عنوان پایتخت کشور با مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا، ترافیک و مباحث زیست محیطی روبرو است.
وی افزود: حدود ۱۶.۱۳ درصد جمعیت کشور در استان تهران ساکن هستند در حالی که مساحت استان تهران ۸۴ صدم درصد از مساحت کل کشور است. یعنی ۱۶ درصد جمعیت کشور در کمتر از یک درصد سرزمین ساکن شده است.
قدرت طاهری تاکید کرد: مقایسه این دو عدد، ناهمگونی میان استقرار جمعیت در بخشی از سرزمین ایران را نشان میدهد که اگر با استان‌های دیگر مقایسه شود، مشکلات تهران نمایان میشود.
وی با اشاره به اینکه این موضوع نشان میدهد که در تهران جاذبه‌هایی وجود دارد، افزود: ۲۲.۶۵ درصد از محصول تولید ناخالص داخلی کشور نیز در استان تهران تولید می شود که این یکی از عوامل اقتصادی عمده و موثر در جذب جمعیت به تهران است و به تبع آن متوسط درآمد سرانه مردم استان تهران خیلی بالاتر از استانها و متوسط کشور است.
طاهری افزود: یکی دیگر از عوامل جاذبه تهران، وجود دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی آن است و دانشجویانی که از شهرهای دیگر کشور به تهران می‌آمدند، دیگر رغبتی برای بازگشت نداشته‌اند و در همین تهران ساکن شده‌اند، البته در سال‌های گذشته دانشگاه‌های دولتی و آزاد در همه مراکز استانها فعال هستند و دست کمی از دانشگاه های واقع در تهران و دانشگاه‌های استان‌های توسعه یافته ندارند.
مدیر کل دفتر "محاسبه شاخص برنامه‌ها و سیاست‌های کلان مرکز آمار ایران" تاکید کرد: به طور کلی داده‌های آماری نشان میدهد که در میان استان‌های کشور، توسعه یافته‌ترین استان، تهران است که در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و... برتر از استان‌های دیگر بوده است.
وی در بخش دیگری از گفتگوی خود درباره وضعیت مهاجرت به تهران یا از این استان گفت: براساس آمارهای سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ از مهاجرت به تهران نسبت به دوره‌های قبل کاسته شده است که این میتواند علاوه بر توجه مسئولان به سایر استان‌های کشور و افزایش سهم اعتبارات عمرانی به استان‌های کمتر توسعه یافته خصوصا در مناطق مرزی، ناشی از هزینه بالای زندگی در تهران و مسائل زیست محیطی و آلودگی هوابی آن باشد.
متوسط تراکم جمعیت در استان تهران ۹۲۱ نفر در هر کیلومتر مربع است
طاهری با اشاره با اینکه شاخص مهمی که تفاوت تهران را با سایر استان‌های کشور نشان میدهد، شاخص تراکم جمعیت است، افزود: متوسط تراکم جمعیت در کشور، ۴۸ نفر در هر کیلومتر مربع است اما در استان تهران این میزان ۹۲۱ نفر در هر کیلومترمربع است. یعنی تقریبا ۲۰ برابر متوسط کشور است. این شاخص نشان از وجود جاذبه‌ها در تهران است.
وی درباره ساختار جمعیتی شهر تهران تصریح کرد: یکی از شاخص‌های توسعه در ابعاد مختلف، شاخص جوانی جمعیت است. براساس شاخص بین‌المللی ورتهایم ، اگر جمعیت ۱۴ سال و پایین‌تر یک کشور یا منطقه بیش از ۴۰ درصد باشد، جمعیت آن جوان است. براساس آمارهای سرشماری عمومی نفوس و مسکن۱۳۹۰، این شاخص برای تهران ۱۷.۳ درصد بوده است یعنی ۱۷.۳ درصد، جمعیت ۱۴ سال به پایین در تهران داریم که از سال ۹۰ به بعد می‌توان گفت این شاخص اگر کمتر نشده باشد حداقل ثابت مانده است.
مدیر کل دفتر "محاسبه شاخص برنامه‌ها و سیاست‌های کلان مرکز آمار ایران" عنوان کرد: شاخص دیگر جمعیتی، شاخص سالمندی است که برای تهران ۱۰.۹ درصد بوده یعنی جمعیت ۶۰ سال به بالا در تهران براساس سرشماری سال ۹۰ به این میزان بوده است. جمعیت ۱۵ تا ۶۰ سال نیز قابل توجه است که بیش از ۷۰ درصد جمعیت در این رده سنی قرار دارند که جمعیت فعال از نظر اقتصادی هستند.
طاهری افزود: ساختار جمعیتی شهر تهران و سهم تولید ناخالص آن نشان میدهد که تهران فاصله توسعه یافتگی زیادی با سایر استان‌های کشور دارد.
وی گفت: به نظر می‌رسد همچنان که در سایر کشورها اجرایی شده است، در فاصله نزدیک به تهران هم می‌توان شهرک‌هایی برای سکونت جمعیت تاسیس کرد و در آن امکانات زندگی قرار داد. این باعث کاهش فشارها از شهر تهران میشود. در این زمینه باید با برنامه‌ریزی حرکت کرد.
طاهری افزود: در حال حاضر شهرک‌هایی در اطراف تهران هستند که جمعیت شب در آنجا سکونت دارند و روز برای کار به تهران می‌آیند. بنابراین در احداث شهرهای جدید باید به موضوع امکانات و خدمات این شهرها از قبیل خدمات شهری، خدمات آموزشی، حمل و نقل و ... توجه شود تا بتواند جمعیت را به خود جذب کند.
مدیر کل دفتر "محاسبه شاخص برنامه‌ها و سیاست‌های کلان مرکز آمار ایران" در پایان تاکید کرد: یکی از برنامه‌های مهمی که در برنامه چهارم توسعه قرار بود به آن پرداخته شود، به طوری که از ماحصل آن در برنامه پنجم هم استفاده شود، برنامه آمایش سرزمین است. اگر آمایش سرزمین برای استان‌های مختلف انجام بگیرد ، قابلیت‌های استان ها مشخص میشود و از این طریق می‌توان در یک برنامه بلند مدت توسعه را در استان ها شتاب بخشید .
