یکی از موضوعاتی که مستند راویان در جریان سفر به مناطق مرزی و دورافتاده سیستان‌وبلوچستان به آن پرداخت، بحث دانش‌آموزانی بود که به دلیل نداشتن مدارک هویتی و همچنین فاصله زیاد از مدرسه، با مشکلات فراوانی روبه‌رو بودند.
یکی از این نوجوانان، «عزیز» بود که در کنار تلاش‌های زیاد برای به دست آوردن شناسنامه و حضور بی‌دغدغه در مدرسه، هر روز برای رسیدن به کلاس درس 12 کیلومتر را می‌دوید.
می‌گفت: این مسیر را هر روز می‌دوم و اگر واقعا بدوم حدود 2 ساعت طول می‌کشد به مدرسه برسم. این داستان مدرسه رفتن ما در سرما و گرماست. یک سرویس مدرسه به ما نمی‌دهند. خودتان یه نگاه بندازید ببینید چقدر کودک اینجاست. وضع همه همینه.
من هر روز باید بدوم تا به مدرسه برسم، اما وقتی می‌رسم که معلم نصف درس را تدریس کرده و من جز اینکه در راه بودم، جوابی برای تأخیرم ندارم.
از اینکه یارانه نمی‌گیرد می‌گوید و از دلیلش که نداشتن شناسنامه است. با این سن کمش، فرزند بزرگ خانواده‌ای 7 نفره است که پدرش هم به دلیل بیماری قادر به کار کردن نیست.
برای گرفتن شناسنامه به هر اداره مربوط و غیرمربوط که لازم بوده در دوست‌محمد رفته است اما به نتیجه‌ای نرسیده است.
عزیز می‌گفت: به زاهدان هم نامه زده‌ام اما 8 ماه است که بر من جوابی نیامده است. مجبوریم صدایمان را بلند کنیم و بگوییم آقا ما شناسنامه نداریم.. چه کار کنیم؟ نه یارانه می‌تونیم بگیریم، نه می‌دانم فردای من و آینده‌ام چه میشه؟ آمدیم و فردا گفتن از مدرسه برو بیرون، من چه کنم؟ نمی‌دانم این درسی که الان می‌خونم فردا قراره چه کاره بشم؟ من باید شناسنامه داشته باشم تا بدونم فردا می‌خوام چه کاره شوم. من که درس می‌خونم اگر فردا نتونم برای کشورم کاری کنم، چه فایده‌ای داره؟ بدون شناسنامه چه کار می‌تونم برای کشورم بکنم؟ کجای کشورم را می‌تونم آباد کنم؟
بعد از انتشار این گزارش، موضوع را با مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش در میان گذاشتیم که زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش روز 21 آذرماه گفت: یکی از مصوبات کارگروه مناطق محروم این بود که دستگاه‌های "ون" در روستاها به عنوان سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان مستقر شوند و این اقدام انجام شد. سرویس دانشآموزان مناطق محروم استان سیستان را پیگیری می‌کنیم.
زرافشان درخصوص حل مشکل دانشآموزان روستای کندو استان سیستان و بلوچستان گفت: بودجه ای را برای توسعه عدالت آموزشی در این استان در نظر گرفته‌ایم که از محل این بودجه سرویس رایگان را برای رفت و آمد این دانشآموزان به مدرسه تامین خواهیم کرد و این موضوع را پیگیری خواهم کرد.
با گذشت یک ماه از وعده معاون آموزش متوسطه آموزش‌وپرورش بار دیگر با این دانش‌آموز گفت‌وگو کردیم تا از وضعیت وعده‌های داده شده باخبر شویم.
عزیز گفت: هنوز سرویسی برای ما تعیین نکرده‌اند و من و بقیه بچه‌ها برای مدرسه رفتن همان شرایط قبلی را داریم و باید مسافتی طولانی را طی کنیم. وضعیت شناسنامه‌هایمان هم تغییری نکرده است و هیچ جوابی هم از زاهدان به درخواست من نداده‌اند.
امتحانات ما از حدود یک هفته قبل شروع شده است و فقط به خاطر علاقه‌ای که به درس خواندن دارم این مسیر را می‌دوم و خودم را به مدرسه می‌رسانم. ما هم شنیدیم که قرار است سرویس بگذارند اما تا الان که هیچ خبری نشده است. هیچ مسئولی هم به اینجا نیامده. وزیر بهداشت هم که به سیستان‌وبلچستان آمد، به روستاهای ما سر نزد.
همچنان این موضوع را از مسئولان آموزش‌وپرورش، سازمان ثبت احوال و سایر نهادهای مرتبط پیگیری خواهد کرد.
