امروزه جوامع انسانی با انواع خطرات، بیماری‌ها، حوادث ناشی از کار و تصادفات جاده‌ای و ... مواجه هستند که هر یک از این موارد جان انسان‌ها را تهدید کرده و به فوت و مرگ و میر آنها منجر می‌شود.
بر اساس پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی، بیماری‌های قلبی و عروقی به عنوان مهم‌ترین علت مرگ و میر در سراسر جهان تا سال 2020 شناخته شده است و آمارهای رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد بیش از 40 درصد مرگ و میرها در کشور ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی و بیش از 19 درصد مربوط به سکته‌های قلبی است و شیوه زندگی و نوع تغذیه مردم، ریسک بروز این بیماری را به حداکثر رسانده است.
در دهه‌های گذشته بیماری‌های واگیردار در بین جوامع انسانی رشد و شیوع بیشتری داشتند اما در طی سال‌های اخیر این بیماری‌ها بر اثر رعایت نکات بهداشتی، واکسیناسیون و کنترل بیماری‌های عفونی و ویروسی کاهش چشمگیری پیدا کرده‌اند اما در اثر گسترش زندگی شهرنشینی، کم تحرکی، استعمال دخانیات، تغییر شیوه زندگی و عادات تغذیه‌ای، بیماری‌های غیر واگیر افزایش یافته است.
رتبه اول بیمارهای قلب و عروقی در مرگ و میر
دکترجبرئیل شعربافی، رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز با تشریح ابعاد بیماری‌های غیرواگیر اظهار داشت: در کل دنیا بیماری‌های قلبی و عروقی مقام اول را در مرگ و میرها بر عهده دارد بعد از آن بیماری سرطان در جایگاه دوم بوده و بیماری‌های تنفسی نیز رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: در کشور ما نیز اولین علت مرگ و میر را بیماری‌های قلبی و عروقی تشکیل می‌دهند و پس از آن حوادث در جایگاه دوم باعث مرگ و میر می‌شوند و ابتلا به سرطان رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.
شعربافی با اشاره به نقش انواع سرطان‌ها در مرگ و میر افراد گفت: بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از 100 نوع سرطان در دنیا شناخته شده است که هر کدام از انواع آنها ممکن است بخشی از بدن را دچار کند.
سرطان پوست شایع‌ترین سرطان در دنیا
وی سرطان پوست را شایع‌ترین سرطان در کل دنیا اعلام کرد و افزود: سرطان پوست رتبه اول را به خود اختصاص داده است که به تبع آن در ایران نیز سرطان پوست رتبه اول را دارد که در هر دو جنس خانم‌ها و آقایان مشاهده می‌شود.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز ادامه داد: در کل کشور بعد از سرطان پوست، سرطان معده در آقایان رتبه دوم را به خود اختصاص داده است و سرطان سینه نیز در خانم‌ها در جایگاه دوم قرار دارد.
بنا به گفته وی در استان آذربایجان‌شرقی نیز سرطان معده شایع‌تر بوده و در خانم‌ها نیز سرطان سینه بیشتر مشاهده می‌شود و به خاطر نوع تغذیه، سردی و برودت هوا، سرطان مری، سرطان روده بزرگ نیز در استان آذربایجان‌شرقی روند صعودی داشته و شایع‌تر است.
در استان‌های شمالی نیز سرطان‌های معده، روده و مری بیشتر به چشم می‌خورد.
این مقام مسئول یادآور شد: در استان آذربایجان‌شرقی در بخش کودکان نیز سرطان تمام، خون و لنف بیشتر مشاهده می‌شود و سرطان استخوان، پانکراس و غدد بزاقی از جمله سرطان‌های نادری هستند که در استان آذربایجان‌شرقی شیوع زیادی ندارند.
وی افزود: در حال حاضر در بیمارستان امام رضا(ع)، کودکان و بیمارستان قاضی طباطبایی خدمات درمانی از جمله تشخیص، آزمایش و رادیوتراپی صورت می‌گیرد.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به مطالعات تحقیقی صورت گرفته در مورد غربالگری بیماری سرطان در کشور گفت: به علت هزینه بالای غربالگری سرطان‌ها و تنوع این بیماری در کل دنیا برنامه‌های غربالگری سرطان همیشه با تامل بیشتری بررسی می‌شود. در کشور ما نیز وزرات بهداشت در این خصوص مطالعات متعددی را برای آغاز برنامه‌های غربالگری سرطان‌ها انجام داده و تعدادی نیز در حال بررسی است.
اجرای طرح غربالگری سرطان
جبرئیلی با اشاره به اجرای طرح غربالگری سرطان در استان افزود: در حال حاضر خود ارزیابی سرطان پستان در تمام مراکز بهداشتی به خانم‌های بالای 30 سال آموزش داده شده و معاینه اولیه برای تعیین وضعیت انجام می‌گردد و افراد پرخطر برای انجام ماموگرافی ارجاع داده می‌شود.
همچنین غربالگری سرطان روده بزرگ در مرکز تحقیقات کبد گوارش دانشگاه برای افراد درجه یک مبتلایان به سرطان روده بزرگ در حال انجام است که با دعوت از خانواده درجه یک بیماران انجام می‌پذیرد.
فوت روزانه 850 نفر در کشور
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: بر اساس آمارهای کشوری روزانه 800 تا 850 نفر در ایران فوت می‌کنند که از این تعداد 46 درصد بر اثر بیماری‌های قلبی و عروقی، 17 درصد حوادث، 14 درصد سرطان، 6 درصد بر اثر بیماری‌های تولد و 6 درصد نیز بر اثر ابتلا به بیماری‌های تنفسی جان خود را از دست می‌دهند.
بنا به گفته وی، عدم استعمال دخانیات، بهبود سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی سالم و پرهیز از مصرف غذاهای آماده و فست‌فودها، ورزش و تحرک جسمانی، عدم استفاده از مشروبات الکلی و مراجعه هر 6 ماه یک بار به پزشک برای بررسی کارکرد اعضای بدن (چک‌آپ) بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری‌ها و از جمله سرطان است.
40 درصد آذری‌ها کم‌تحرک هستند
شعربافی با مقایسه سبک زندگی طی دهه‌های گذشته با زندگی شهرنشینی امروز خاطرنشان کرد: در دهه‌های گذشته که زندگی شهرنشینی و رفاه به این حد نبود افراد از نیروی بدنی و قوای جسمانی خود استفاده بیشتری کرده و تحرک بدنی آنها را از ابتلا به انواع بیماری‌های غیرواگیر مصون نگه داشته بود ولی امروزه با افزایش سطح رفاه و کم‌تحرکی افراد هر روز با چاقی مفرط و اضافه وزن مواجه می‌شوند به طوری که طبق تحقیقات صورت گرفته 38 تا 40 درصد افراد در سطح استان آذربایجان‌شرقی کم تحرک بوده و فعالیت بدنی کمتری دارند.
