درجه تب ادامه تحصیل بویژه در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترای موازی با تب مدرک‌گرایی رو به افزایش است. به طوری که سال‌هاست افراد، دیگر به مدرک کارشناسی رضایت نمی‌دهند و حتی بدون اینکه مدرک تحصیلی‌شان در یافتن شغل یا افزایش حقوق‌شان تاثیری داشته باشد، در جهت ادامه‌تحصیل گام برمی‌دارند.
توسعه دوره‌های تحصیلات تکمیلی یکی از ابزارهای گسترش مرزهای دانش است و افزایش ورود دانش‌آموختگان دوره کارشناسی به دوره‌های تحصیلات تکمیلی نیز یکی دیگر از ماموریت‌های وزارت علوم در برنامه‌های توسعه بوده است، اما پرسش این است که چند درصد از رشته‌های کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه‌های پولی و غیرپولی کشور براساس نیاز بازار و متناسب با سند چشم‌انداز دایر و مجوز آن صادر شده است؟
این در حالی است که گسترش کمی دانشگاه‌ها بدون توجه به زیرساخت‌ها به تشدید معضل بیکاری و تربیت فارغ‌التحصیلان کم‌سواد و بدون هدف دامن می‌زند.
آمار بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیداد می‌کند
به گزارش ایسنا، یکی از دلایل ادامه تحصیل افراد پیدا کردن شغل مناسب است در حالی که براساس نتایج آمارگیری نیروی کار سال 1393 از سوی مرکز آمار ایران، بیش از 110 هزار نفر با مدرک دکترا در کشور بیکارند. همچنین به گفته ابوالفضل فتح‌اللهی، نایب‌رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور بیش از 70 درصد بیکاران از قشر تحصیلکرده هستند که امیدی به یافتن شغل مناسب ندارند و طبق گفته کورش پرند، معاون سابق وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نرخ بیکاری در فارغ‌التحصیلان دانشگاهی 10 برابر کسانی است که دارای تحصیلات دیپلم و زیر دیپلم هستند.
راه باز و جاده دراز ادامه‌تحصیل
تحصیلکردگان در حالی 70 درصد بیکاران کشور را تشکیل می‌دهند که امیرمحمود حریرچی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس در این‌باره گفته است: متاسفانه به دلیل نبود شغل، بسیاری از فارغ‌التحصیلان مجبور می‌شوند به شغل‌هایی پناه ببرند که مرتبط با رشته تحصیلی‌شان نیست. از طرف دیگر از آنجایی که نتوانستیم برای افراد جامعه شغل ایجاد کنیم راه دانشگاه را برای آنها باز گذاشته‌ایم.
وی معتقد است که بیشتر پسرها برای تاخیر در سربازی و بیشتر افراد برای کسب شرایط مناسب‌تر از نظر ازدواج، اقدام به ادامه‌تحصیل می‌کنند. همچنین مدیریت کشور و اینکه بیشتر مدیران کشور عناوین دکتر و مهندس را یدک می‌شکند، به اهمیت دارا بودن مدرک بالاتر دامن می‌زند.
گسترش کنترل‌نشده آموزش عالی
این مددکار اجتماعی با انتقاد از پذیرش بالای دانشجو اظهار داشت: آموزش عالی به شکل کنترل‌نشده‌ای گسترش یافته است و چنانچه افراد در کنکور موفق به کسب رتبه لازم برای پذیرش در دوره روزانه نشوند می‌توانند به‌راحتی در دوره‌های نیمه‌حضوری، غیرانتفاعی و پردیس‌های خودگردان که برای دانشگاه‌ها به یک منبع درآمد تبدیل شده پذیرش شوند. این امر در کنار امور دیگر مانند مکفی نبودن تعداد اعضای هیات علمی نسبت به دانشجویان، نبود ساختار تربیت مهارتی دانشجویان و باعث کاهش کیفیت آموزش عالی و ناتوانی و کاهش مهارت فارغ‌التحصیلان شده است.
افتخار به تحصیلکرده‌های بیکار!
حریرچی بر این نکته تاکید می‌کند که تحصیلات بالاتر توقعات شغلی را بالاتر می‌برد و ادامه می‌دهد: فردی که حاضر است با مدرک دیپلم مشغول به کاری شود، نمی‌پذیرد که با مدرک لیسانس همان کار را انجام دهد. از طرف دیگر افراد تحصیلکرده گمان می‌کنند که باید پشت میز بنشینند و شرح وظایف مشخص داشته باشند یعنی حتی خلاقیت و کارآفرینی بین افراد وجود ندارد.
وی ادامه داد: زمانی گفته شد که افتخار می‌کنیم بیکاران ما تحصیلکرده هستند اما این امر فقط ظلم به جوان و کشور است. فرد تحصیلکرده بیکار نسبت به کسی که تحصیلات بالایی نداشته و بیکار است سرخورده‌تر و افسرده‌تر است.
