سیدمحسن طباطبایی مزدآبادی امروز در نشست «بررسی نقش مدیریت شهری در کاهش آلودگی هوا» که در سالن اجتماعات انجمن علمی اقتصاد شهری ایران برگزار شد، با اعلام اینکه آلودگی هوا در کلان‌شهرهای جهان به‌ویژه شهرهای بزرگ کشورهای رو به توسعه چالشی بزرگ و فراگیر محسوب می‌شود، گفت: چنانچه نگاهی به فهرست 30 شهر آلوده جهان در سال 2015 بیندازیم تقریباً همگی آنها مربوط به کشورهای در حال توسعه هستند و تهران نیز در این رده‌بندی در جایگاه سی‌ام آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار دارد.
وی با ابراز اینکه این شهرها نقاط اشتراک دیگری نیز دارند از جمله اینکه اکثر آنها از پرترافیک‌ترین شهرهای جهان به حساب می‌آیند، افزود: تهران در رده هشتم پرترافیک‌ترین شهرها قرار دارد.
دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اذعان به اینکه آلودگی شهرها تحت تأثیر و معلول عوامل متعددی است که می‌توان به موقعیت جغرافیایی شهر، عوامل اقلیمی و میکروکلیمای منطقه مانند سرعت و جهت باد، دما، بارش، رطوبت و غیره اشاره کرد، گفت: واضح است که موقعیت شهرها از جمله کوهستانی بودن، ساحلی بودن و واقع شدن در دشتْ روی میزان آلودگی تأثیرگذار است، اما برنامه ریزی و طراحی شهری و چگونگی فعالیت انسانی در فضاهای شهری نیز نباید از نظر دور داشته شود.
این مدرس دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه به نظر می‌رسد امری که بیشترین تأثیر را روی آلودگی شهری دارد برنامه ریزی شهری است که در اکثر شهرهای آلوده جهان به‌صورت بخشی و با نگرش‌های مجزا دیده می‌شود، خاطرنشان کرد: چنانچه برنامه‌ریزی شهری به‌صورت یک‌پارچه در نظر گرفته شود بسیاری از مشکلات مربوط به آلودگی به‌وجود نخواهند آمد.
وی با عنوان این مطلب که مباحثی همچون کارایی انرژی در بخش مسکن، مسکن اجتماعی، استانداردهای ساخت و ساز، الگوهای شهر فشرده و شهر هوشمند، مدیریت زمین شهری و جلوگیری از پراکنده‌روی شهری همگی از عواملی هستند که ذیل برنامه ریزی شهری تعریف می‌شوند و عامل تعیین‌کننده در کاهش آلودگی هوا به شمار می‌روند، گفت: شهرهای موفق جهان در زمینه آلودگی هوا عمدتاً شهرهایی هستند که از نظام مدیریت و برنامه‌ریزی یک‌پارچه برخوردارند.
طباطبایی گفت: این شهرها به‌خلاف کلان‌شهر تهران که سازمانها، نهادها و وزارت‌خانه‌های متعددی درگیر مدیریت و برنامه ریزی آن هستند، از بحث تفکیک زمین تا منطقه‌بندی و آماده‌سازی زمین شهری تا طرح‌های کلان شهری در مورد گسترش آینده شهر و مسائل مربوط به حمل و نقل و زیرساخت‌ها و تسهیلات همگی در اختیار یک نهاد به‌نام مدیریت شهری هستند.
مشاور معاون فنی و عمرانی شهردار تهران با اظهار اینکه در چنین شرایطی مدیریت شهری از آنجا که دارای اختیار تام و تمام در حوزه شهر می‌باشد، مجبور به پاسخگویی در قبال تمامی مسائل اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و حتی بحران‌ها و سوانح طبیعی است، گفت: شهرهای تمیز دنیا هرکدام الگوی موفقی در زمینه برنامه ریزی و مدیریت شهری می‌باشند، به‌عنوان مثال کالگری کانادا به‌عنوان تمیزترین شهر جهان در سال 2015 شهروندان را از برخی کارها که برای محیط زیست مضر و آسیب‌زا و منبع آلودگی باشد منع می‌کند.
مدیر مسئول فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری همچنین گفت: آدلاید در استرالیا نیز مثال دیگری در این زمینه است که علی‌رغم اینکه بیش از یک‌میلیون نفر جمعیت دارد اما یکی از پاکترین شهرهای جهان است به‌گونه‌ای که بیش از 85 درصد زباله‌ها در این شهر بازیافت می‌شوند؛ نمونه جالب دیگر بین شهرهای پاک دنیا سنگاپور است که علی‌رغم دارا بودن بیش از 5میلیون نفر جمعیت و نیز وجود صنایع بزرگ‌مقیاس مانند نفت و پتروشیمی و تراکم بالای جمعیتی اما باز از جمله تمیزترین شهرهای جهان بوده و دارای کیفیت زندگی بالایی است که به نظر می‌رسد مدیریت یک‌پارچه شهری رمز موفقیت این کلان‌شهر جهانی باشد.
نائب رئیس هیئت مدیره انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با عنوان اینکه استراتژی توسعه این شهرها بر مبنای اصولی همچون پیشگیری، رصد کردن، الزام دولت و شهروندان به رعایت قوانینی خاص و آموزش‌های زیست‌محیطی قرار دارد، گفت: در مدیریت یک‌پارچه شهری سنگاپور نظارت زیست‌محیطی به‌طور مداوم انجام می‌شود، برنامه ریزی‌ها کنترل می‌شوند و از مشوق‌های اقتصادی برای فعالیت‌های خاص استقاده می‌شود، و آگاهی عمومی ارتقا داده شده و مردم به مشارکت تشویق می‌شوند.
طباطبایی با اشاره به اینکه در کلان‌شهر تهران نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر متعددی به ایفای نقش می‌پردازند و در هیچ‌کدام از زمینه‌ها از استانداردهای زمین و مسکن شهری گرفته تا راهبردهای حمل و نقل و اعمال قوانین در این زمینه نگرش جامعی دیده نمی‌شود، افزود: بنابراین انتظار اینکه مدیریت شهری بتواند مشکل آلودگی هوا را که توسط انبوهی از دلایل و عوامل شکل گرفته است حل نماید انتظاری غیرمنصفانه و غیرکارشناسی است.
