سرمای زمستان که به پاییز رسید معادلات به هم ریخت. همه چیز به سمتی پیش می رفت تا آمار روزهای سالم امسال از پارسال پیشی بگیرد. تا اینکه سرما از راه رسید. آلودگی هوای زمستانی که معمولا از دی ماه آغاز می شد به اواسط آذر کشیده، به دلیل وارونگی تعداد روزهای ناسالم را بالا برد. اما آنچه در هوای امسال و سال قبل با سال های قبلتر فرق می کرد جای خالی یکی از عوامل آلاینده،بنزین پتروشیمی بود.
معصومه ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست علت آلودگی هوای امسال را گردوغبار و استخراج آلایندها و صنایع های آلاینده شهری دانست. تا ۲ سال گذشته سوخت پتروشیمی یکی از چالش های زیست محیطی بود که به گفته ابتکار توزیع بنزین پتروشیمی یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا بود که با اقدامات انجام شده و دریافت مجوز از دولت برای واردات کمبود بنزین، این نوع سوخت از چرخه تولید و توزیع حذف شد.
بنزین پتروشیمی‌ها بر اساس سنجش سازمان و گزارش های وزیر نیرو، از اوایل سال 93 از جایگاه های سوخت کشور به صورت مرحله به مرحله در کلانشهرهای کشور حذف شد. بنزینی با بنزن بالا که سرطانزای قطعی بود. به گفته ابتکار«حذف و کاهش شاخص های بسیار خطرناکی همچون بنزن و آروماتیک ها از بنزین توزیعی در کشور و توزیع بنزین یورو ۴ منجر به ارتقاء وضعیت کیفی هوا شده است و مخاطرات بسیاری از آلاینده های خطرناک حذف شده یا کاهش پیدا کرده اند.» ابتکار همچنین گفت: بر اثر اقدامات سال‌های اخیر دولت، وضعیت بهتری در هوا داریم و برنامه ما برای آلودگی هوا 15 ساله است.
آلودگی امسال را ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون رقم زده است. ذراتی که ناشی از احتراق ناقص است و برای کاهش آن لازم است سطح تکنولوژی در خودروها بالاتر برود. به همین دلیل ابتکار از کندی در بخش معاینه فنی گله دارد« در بخش معاینه فنی برای کاهش آلودگی هوا فعالیت‌ها به کندی انجام می شود که با همکاری وزارت کشور و راهور ناجا و شهرداری‌ها امیدواریم بتوانیم نظام یکپارچه معاینه فنی خودروها را ساماندهی کنیم.»
این ذرات دارای قطر دو و نیم میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا 1.30 قطر موی انسان است و به ذرات ریز (fine) نیز شناخته می شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بستگی به محل، زمان و آب و هوا متفاوت بوده و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می باشد. این نوع آلودگی ذرات هم به طور مستقیم ساطع شده و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می گیرد. مطالعات بهداشتی، ارتباط معنی داری بین قرار گرفتن در معرض ذرات ریز و مرگ زودرس ناشی از بیماری های قلبی و ریوی نشان داده اند.
ذرات ریز می تواند بیماری های قلب و ریه را تشدید و به اثرات مانند ارتباط داده شده است: علائم قلبی و عروقی. آریتمی های قلبی. حملات قلبی. علائم تنفسی. حملات آسم. و برونشیت. این اثرات می تواند در افزایش پذیرش بیمارستانی، اتاق اورژانس، غیبت از مدرسه یا محل کار، و روز فعالیت منجر به محدودیت شود. افرادی که ممکن است به خصوص به قرار گرفتن در معرض ذرات ریز حساس باشندمثل افراد مبتلا به بیماری ای قلبی و ریوی، سالمندان، و کودکان.
با نگاهی به آمارهای آلودگی از ۱۵آذر تا ۴دی ماه سال های گذشته نشان می دهد که با توجه به اینکه وارونگی هوا معمولا از دی ماه شروع می شده، اما به استثنای سال ۹۳، آذر ماه از نظر آلودگی هوا وضعیت خوبی ندارد؛
وضعیت آلودگی در بازه زمانی مشخص سال ۹۰ نشان می دهد که از ۱۹روز هیچ روزی سالم نبوده است. و تهرانی ها از ۱۵آذر تا ۴دی هوای آلوده و ناسالم برای گروه های حساس را استنشاق کردند. حتی در دو روز هوا به مرز شرایط هشدار هم رسید؛
سال ۹۱ نسبت به سال قبل وضعیت بهتری پیدا می کند. به طوری که از ۱۹روز تهرانی ها ۹روز سالم، ۸روز نا سالم برای گروه های حساس و ۲روز ناسالم در حالت هشدار را تجربه کردند. روزهای سالم متوالی هم مربوط به اواخر آذر ماه می شود.
سال ۹۲ که از نظر آلودگی هوا نسبت به سال های قبل از خود وضعیت بدتری داشته در این بازه زمانی علاوه بر یک روز پاک ۱۰روز سالم هم داشته است. از طرفی هر چه به سمت دی ماه نزدیک تر می شویم وضعیت آلودگی بدتر می شود. پایتخت نشینان علاوه بر اینکه ۵روز ناسالم برای گروه های حساس را تجربه کردند ۳روز آغازین دی ماه را با وضعیت هشدار سپری کردند.
سال ۹۳ را می توان جزو سالم ترین سال های چند سال اخیر به حساب آورد. تعداد روزهای پاک و سالم این سال به طور محسوسی از سال های قبل از خود بالاتر رفت تا جایی که هیچوقت مرحله هشدار را هم تجربه نکرد. از ۱۵آذر تا ۴دی ماه این سال تهرانی ها ۷روز سالم و ۱۲روز ناسالم برای گروه های حساس را تجربه کردند.
امسال که به نظر می رسید می تواند ادامه دهنده راه سال گذشته باشد اما از اواسط آذر ماه معادلات به هم ریخت. سرمای بی سابقه امسال که زودتر به سراغ تهرانی ها آمد وارونگی هوا را تشدید کرد.امسال در بازه زمانی مشخص هوای تهران ۴روز سالم ،۱۵روز ناسالم برای گروه های حساس و یک روز ناسالم در حالت هشدار را وارد ریه های پایتخت نشینان کرد.
