شیرین احمدنیا شامگاه یکشنبه در کارگاه یکروزه آسیبشناسی زندگی نوجوانان و جوانان تصریح کرد: ما در بررسی پدیدههای اجتماعی نیازمند افزایش نگاه اجتماعی به نگاه زیستی هستیم و واقعیتها گواه این موضوع است که با نسل متفاوتی سروکار داریم.
وی با تأکید به اینکه در سالهای اخیر به دلایلی پژوهش برای ما محدود بوده ادامه داد: در حال حاضر شاهد این هستیم دختران ما متفاوت از مادرها و مادربزرگهای خود هستند و پسران ما تفاوت اندکی از پدربزرگ و پدران خود دارند.
مدیر گروه جامعهشناسی پزشکی انجمن جامعهشناسی ایران به شکاف فزاینده بین نسلی اشاره کرد و افزود: سرعت تغییرات ارزشی و هنجاری به حدی بالا است که ما شاهد تفاوت قابلتوجه در دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ هستیم.
احمدنیا با تأکید بهضرورت احصای آمارهای دقیق بهمنظور برخورد با نیازهای نسل امروز، تصریح کرد: در حال حاضر تغییر الگوهای در خانواده و زندگی مشترک موجب گرایش به رفتارهای پرخطر شده است.
وی با استناد به نتایج یک تحقیقات متذکر شد: بر اساس یک مطالعه در بین دانش آموزان پسر دبیرستانی ۲۳ درصد عنوان کردهاند که نمیخواهند برای آمیزش تا ازدواج صبر کنند و ۲۲ درصد نیز مردد بودند.
مدیر گروه جامعهشناسی پزشکی انجمن جامعهشناسی ایران به تغییرات فرهنگی گسترده در خانواده ایرانی اشاره کرد و متذکر شد: بهعنوانمثال پیشازاین زنی که فرزند نمیآورد یا فقط فرزند دختر میآورد مطرود بود و بهسادگی طلاق دادن وی موردپذیرش بود.
احمدنیا این دیدگاه را که برگرفته از زندگی روستایی و نیروی کار و درآمدزایی پسر بهعنوان فرزند خانواده است، روبه تغییر دانست و تأکید کرد: امروز در جامعه شهری فرزند بیشتر به معنی هزینه بیشتر است و بهعنوانمثال آرزوی ازدواج دختر از ۱۵ سالگی توسط خانوادههای نادری پذیرفته است.
وی متذکر شد: همه اینها به این معنی است که ما از نوجوان میخواهیم فقط درس بخواند و فضای مفهومی جدیدی بازشده و در تداوم آن با افزایش رفتارهای پرخطر مواجه هستیم.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی بابیان اینکه بروز چنین پدیدهای نیاز به آموزش را تأکید دارد، تصریح کرد: بهعنوانمثال در کشورهایی که درتهدید ایدز هستند حتی از کلاس چهارم ابتدایی آموزشها ازجمله مهارت نه گفتن ارائه میشود.
احمدنیا معتقد است ما به فرزندان خود آموزش نمیدهیم و حتی اینکه نزدیکانشان تا چه حد میتوانند به آنها نزدیک شوند آموزش داده نشده است.
وی متذکر شد: امروز دقیقاً در جاهایی مشکل داریم که بنا به مصلحتاندیشی اجازه آموزش داده نمیشود و اجازه نمیدهیم فرزندان آموزش صحیح از سمت ما را برخوردار شوند.
پژوهشگر علوم اجتماعی تصریح کرد: چنین خلائی موجب میشود در ادامه نوجوان و جوان به سمت اطلاعات غلط که در فضاهای مجازی قابلدسترس شده برود.
شکلگیری زبان مخفی در نسل امروزی
مدیر گروه جامعهشناسی پزشکی انجمن جامعهشناسی ایران ازجمله آسیبهای امروز را عرصه معاشرت جوانان و نوجوانان دانست و با تأکید به شکاف دیجیتالی ادامه داد: متأسفانه شاهد شکلگیری فضای خردهفرهنگ نوجوانی و جوانی ازجمله زبان مخفی، موسیقی منفی و پارتیهای مخفی هستیم.
احمدنیا بابیان اینکه این زبان مخفی به این تأکید دارد که دیگری از گفتمان مطلع نشود، ادامه داد: فضای فعلی شکل گرفته در کشور منحصربهفرد بوده و در هیچ کشور دیگری مشاهده نمیشود.
عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبایی به بروز و ظهور پدیده «دبل استاندارد» در بین نوجوانان اشاره کرد و متذکر شد: این پدیده یعنی نوجوان زندگی پشتصحنه و روی صحنه دارد.
وی عمده آسیبهای متوجه جوانان را آموزش ندادن بهداشت بلوغ، کاهش سن شروع فعالیت و تماسهای جنسی، ترمیم بکارت و سقطجنین عمدی، سرخوردگی و ناکامی و خشونت برشمرد.
احمدنیا با اشاره به زنانه شدن آسیبها ادامه داد: ازجمله اینکه سهم زنان در دانشگاهها بیشتر است اما در مقابل ۱۵ درصد در مشارکت اقتصادی و در بهترین حالت فقط چهار درصد در مشارکت سیاسی حضور دارند خود میتواند زمینهساز ناکامی باشد.
وی بابیان اینکه افسردگی در بین زنان دو برابر مردان است، اضافه کرد: آمارها نشان میدهد هر جا نابرابری جایگاه اقتصادی و اجتماعی بالا بوده به نسبت آن آسیبها نیز با افزایش همراه است.
مدیر گروه جامعهشناسی پزشکی انجمن جامعهشناسی ایران شرایط برونرفت را اینطور برشمرد که باید آموزش، شفافیت، قانون مداری، اخلاق شهروندی، ارتباطات سالم، ارتقای سلامت و سرمایه اجتماعی و مشارکت مردمی توجه داشت.