به گزارشافکارنیوز،مسئولان خبر از ۲۵۰ هزار زندانی در زندان های کشور می دهند و رئیس سازمان زندان ها گفته است که بیش از ۸۰ درصد این زندانیان مرتبط با مواد مخدر هستند. اما آمار دیگری از سوی مسئولان خبر از نیازمند بودن بیش از نیمی از زندانیان می دهد که این نگران کننده است. حالا چه کسی باید از خانواه زندانیان نگهداری یا حمایت کند؟ آیا نگهداری از خانواده یک زندانی قاچاقچی؛ مواد مخدر؛ اعتیاد؛ سرقت و قتل با خانواده یک زندانی مهریه و دیه تفاوت دارد؟ چه نهادهایی موظف به نگهداری و حمایت از خانواده زندانیان هستیند؟
نام انجمن حمایت زندانیان را بارها شنیده اید. هدف از تشکیل این انجمن و تصویب اساسنامه آن در سال ۱۳۲۰، کمک مادى و معنوى به خانواده هاى بى بضاعت زندانیان که قادر به اداره زندگى خود نیستند و کمک به زندانیان در مورد اشتغال بعد از خروج از زندان بود. اما این اساسنامه ۱۵ سال بعد یعنی در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۳۶ دوباره دستخوش تغییر شد و باز هم این تغییرات در سال ۱۳۴۳ تکرار شد تا اینکه پس از پیروی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۰ اساسنامه ای جامع و کامل مورد تصویب شورای عالی قضایی قرار گرفت و نام بنگاه حذف و به انجمن حمایت زندانیان(انجمنی عام المنفعه) تغییر نام گرفت و به زیر مجموعه
ای از اداره کل اقدامات تامینی و تربیتی سازمان زندان ها رفت و در سال ۱۳۶۸ تغییرات کوچک دیگری اعمال شد که هنوز بر اساس همان اساسنامه در حال فعالیت است اما این انجمن دیگر زیر مجموعه اداره کل تامینی و تربیتی نبوده و زیر نظر رئیس سازمان زندان ها فعالیت می کند.
حالا پس از ۷۴ سال فعالیت این انجمن آیا توانسته است در اجرای اساسنامه و فعالیت هایش موفق باشد؟ آنچه خانواده زندانیان می گویند مثبت نیست و انجمن نتوانسته نیازهای این خانواده را تامین کند در این خصوص همزمان با هفته قوه قضائیه محسن نصیری مدیرعامل انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز همراه با محمد سالارکیا بازرس انجمن میهمان خبرگزاری مهر بودند تا در مورد عملکرد این انجمن و چالش های موجود گپ و گفتی داشته باشیم.
۱۰۰ هزار خانواده زندانی نیازمند کمک خیرین هستند
در ابتدای این گفتگو در مورد آمار خانواده زندانیان در کشور صحبت شد که آمارها نشان می دهد حدود ۱۰۰ هزار خانواده زندانی نیازمند داریم که از این تعداد تنها ۲۲ هزار خانواده تحت پوشش انجمن های حمایت در شهرستان های کشور بوده و ۲۶ هزار خانواده تحت پوشش کمیته امداد هستند. البته پرویز فتاح رئیس کمیته امداد امام خمینی این آمار را ۲ برابر اعلام کرده و گفته است که ۵۰ هزار خانواده زندانی را تحت پوشش خود داریم! اما در جمع مسئولان حمایت از زندانیان می گویند ۴۰ هزار خانواده زندانی تحت پوشش هیچ نهادی نیستند. در این میان سالارکیا بعنوان بازرس انجمن که روزی معاون دادستان تهران بود
از مشکلات انجمن سخن گفت و اینکه کمیته امداد چند سالی می شود که حمایت از خانواده زندانیان را پذیرفته و پیش از آن این خدمات به درستی ارائه نمی شد.
بعدها بودجه حمایتی خانواده زندانیان در ردیف بودجه های حمایتی قرار گرفت و دیگر به نوعی سازمان زندان ها دستی بر این بودجه نداشت تا اینکه درخواستی به سازمان بازرسی شد تا بتوان این بودجه را دوباره به سازمان زندان ها باز گرداند. اما این اتفاق رخ نداد و در سال ۱۳۹۰ طی تفاهم نامه ای میان سازمان زندان ها و کمیته امداد رسما کمیته امداد ملزم به حمایت از خانواده زندانیان شد.
مستمری ۳۶ هزار تومانی
نصیری در پاسخ به اینکه کمیته امداد هم با تزریق قطره ای مستمری در این حمایت نتوانسته موفق عمل کند، گفت: مستمری کمیته امداد برای یک نفر ماهانه ۳۶ هزار تومان و تا ۵ نفر حدود ۹۰ هزار تومان است که خدمات درمانی و رفاهی هم ارائه می دهد. قطعا این کمک های نمی توان بسیاری از نیازهای این خانواده ها را تامین کند.
گفته های نصیری بعنوان مدیر ارشد این انجمن در حالی است که برخی از خانواده زندانیان در گفتگو با خبرنگار مهر حتی اطلاعی از آدرس و نوع خدمات انجمن و تعهدات کمیته امداد در مورد حمایت از خانواده زندانیان ندارند و اگر هم دارند گاها به دلیل آبرو داری سراغی از انجمن نمی گیرند. این در حالی است که در برخی از کشورها فرد پس از ورود به زندان خانواده اش به سرعت تحت پوشش بیمه ها و نهادهای حمایتی قرار گرفته تا دچار آسیب نشوند.
انجمن های حمایت متمرکز نیستند
به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز اعضای هیئت مدیره انجمن را رئیس سازمان زندان ها، نماینده دادستان کل کشور، دادستان تهران و ۳ نفر از معتمدین شهر به انتخاب رئیس سازمان زندان ها تشکیل می دهند که با تعداد ۲ بازرس جمعا ۸ نفر هستند. اما نصیری مشکل اصلی را عدم تمرکز انجمن های حمایت از خانواده زندانیان در کشور عنوان کرد و گفت: هر شهرستان یک انجمن دارد یعنی اینکه در کشور ۲۰۰ انجمن حمایت از خانواده زندانیان داریم که هیچ ارتباط و تمرکزی برای مدیریت یکپارچه آنها همانند ستادهای دیه بین آنها وجود ندارد.
خبرنگار در مورد بانک جامع اطلاعاتی سئوال کرد که نصیری در پاسخ گفت: وقتی متمرکز نیستیم پس بانک اطلاعات جامع هم نخواهیم داشت.
گفتگو با مدیرعامل انجمن حمایت از زندانیان مرکز در حالی است که ۳۶ هزار زندانی در زندان های پایتخت محبوس هستند و بیشتر این زندانیان را نیازمندان تشکیل می دهند. برای همین انجمن حمایت از زندانیان مرکز در تمامی سالن های زندان ها دفتر ایجاد کرده تا با این زندانیان ارتباط داشته باشند. پس از درخواست زندانی برای رسیدگی به احوال خانواده ۷ روز مراحل تحقیق طول می کشد و بعد پرونده حمایتی تشکیل می شود. اما با توجه به محدودیت های کمک های کمیته امداد و تورم و مشکلات اقتصادی جامعه انجمن حمایت می تواند حداقل خواسته های خانواده های نیازمند زندانی را برطرف کند؟ جواب کاملا منفی است
چرا که منابع تامین مالی انجمن محدود است.
آغاز تغییر ساختار انجمن حمایت از خانواده زندانیان
نصیری افزود: تنها منابع ما کمک های مردمی و مشارکت در طرح تعویض خودروهای فرسوده است و حتی دیگر عوارضی به ما پرداخت نمی شود. این در حالی است که پیش از این و در سال های دور حتی برای دریافت گواهینامه مبلغی برای کمک به انجمن کسب می شد. البته این تنها مشکل انجمن نیست چرا که در کل تشکیلات انجمن هم ایراد دارد. وقتی انجمن مردمی نباشد قطعا باید متکی به دولت و برخی کمک ها بماند و اگر انجمن از این وضعیت رها شده و تبدیل به انجمن مردمی شود، وضعیت کمی بهتر خواهد شد.
این گفته ها در حالی است که استارت این تغییرات زده شده و مدیرعامل انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز، گفت: در این مورد دو جلسه با رئیس سازمان زندان های کشور برگزار کردیم و این تغییرات را در چشم انداز سال ۹۴ انجمن دیدیم تا ساختار انجمن را تغیر دهیم. دکتر علی اصغر جهانگیر رئیس سازمان زندان ها هم دستور تشکیل کمیته ای را داد تا در این کارگروه موارد بررسی شود.
