به گزارشافکارنیوز،آموزش و پرورش در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به مسائل آموزشی خارج از کتب درسی روی آورده است که در نوع خود بسیار ستودنی است.
اما این بار و در یکی از اقدامات ارزشمندی که وزارت آموزش و پرورش انجام داده است، موضوع آموزش‌های پیشگیری از بیماری‌های واگیردار و غیرواگیردار و به خصوص موضوع اچ‌آی‌وی یا همان ایدز در کتابهای درسی دانش‌آموزان گنجانده شده است.
بر اساس اطلاعات و آمار ایدز اولین‌بار در سال ۱۹۸۱ در آمریکا مشاهده شد و پس از آن رواج پرشتابی گرفت؛ از این رو مبارزه و مقابله با چنین بیماری نا آشنایی نیاز به آموزش‌های بسیاری دارد که آموزش و پرورش این موضوعات را به کتابهای درسی آورده تا دانش‌آموزان از درون مدرسه بتوانند با این بیماری‌ها آشنا شوند.
*آموزش پیشگیری از ایدز در کتابهای درسی دانش‌آموزان
محمد چینیان، مدیر کل دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اقداماتی که در خصوص اچ‌آی‌وی یا ایدز در وزارت آموزش و پرورش انجام شده است، اظهار داشت: مهمترین اتفاقی که درباره آشنایی با بیماری و راه‌های مقابله در وزارت آموزش و پرورش ایجاد شده است، درج مطالبی در کتاب «علوم زیستی و بهداشت» سال اول دبیرستان است.
*کتاب علوم زیستی و بهداشت مأمن آموزش‌های پیشگیرانه
وی در پاسخ به این پرسش که «آیا این اطلاعات در حال حاضر در کتاب دانش‌آموزان اول دبیرستانی وجود دارد؟»، گفت: بله، کتاب علوم زیستی و بهداشت سال اول دبیرستان موضوع آشنایی با بیماری‌های مختلف را عنوان کرده است.
چینیان افزود: فصل هفتم این کتاب با عنوان سلامت و بیماری موضوعات آشنایی با بیماری‌ها وجود دارد؛ در این فصل همچنین تعریفی از ایدز، تاریخچه ایدز در ایران، راه‌های ورود ویروس به بدن و دلیل ایجاد نقص در ایمنی بدن، نشانه‌های ایدز، تشخیص اچ‌آی‌وی، درمان، سلامت رفتاری و راه‌های پیشگیری از آن عنوان شده است.
وی با اشاره به موضوع مهم درج شده در کتاب علوم زیستی و بهداشت اول دبیرستانی‌ها، خاطرنشان کرد: در این کتاب به بحثمهارت‌های زندگی اشاره و در راه‌های پیشگیری موضوع مهارت‌های زندگی و همچنین گفتن «نه» در سلامت‌های رفتاری و پایبندی به زندگی خانوادگی اشاره شده است.
مدیر کل دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در ذیل هر مطلبی در خصوص ایدز فعالیت‌هایی هم برای دانش‌آموزان به صورت کلاسی و گروهی پیش‌بینی شده است، تصریح کرد: وجود محتوای آموزشی در کتب درسی یکی از مهمترین برنامه‌های حوزه سلامت آموزش و پرورش محسوب می‌شود که دانش‌آموزان در کنار محتوا در فعالیت‌های گروهی هم شرکت می‌کنند.
HIV مخفف ““Human Immunodeficiency Virus به معنی “ویروس نقص ایمنی انسان” است؛ ویروس در اصلاح یک ذره زنده خیلی کوچک است که می‌تواند تکثیر و پخش شود اما برای زندگی نیاز به موجود زنده دیگری دارد؛ وقتی ویروس، سلولی را آلوده کند شروع به تکثیر در داخل آن سلول می‌کند که در نهایت منجر به آسیب آن سلول می‌شود.
انسان می‌تواند توسط فرد دیگری که به HIV مبتلا شده است، آلوده شود و او نیز می‌تواند بقیه افراد را آلوده کند و بر این اساس HIV منتشر می‌شود؛ به فردی که به HIV آلوده است HIV) + HIV مثبت) اطلاق می‌شود؛(سیستم ایمنی، گروهی ازسلول‌ها و ارگان‌ها هستند که بدن را در برابر ویروس‌ها و عفونت‌ها محفاظت می‌کنند.)
چنین بیماری مرموزی بی‌شک نیاز به آموزش‌های بسیاری دارد تا بتوانیم آمار مبتلایان به این بیماری را در آینده با آموزش‌های پیشگیرانه کاهش دهیم؛ حال آموزش و پرورش و دفتر سلامت این وزارتخانه که وظیفه اطلاع‌رسانی در خصوص بیماری‌ها را به عهده دارند، این کار را آغاز کرده است.
*همکاری آموزش و پرورش با نهادهای بین‌المللی در کاهش بیماری‌ها
چینیان همچنین به برنامه‌های دیگری که در زمان فوق برنامه مدارس اتفاق افتاده است اشاره کرد و گفت: برنامه جهانی مبارزه با ایدز، سل و مالاریا در جمهوری اسلامی ایران با همکاری سازمان ملل متحد انجام شده است که دستگاه‌هایی از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان صداوسیما، سازمان بهزیستی، سازمان زندان‌ها و وزارت آموزش و پرورش در این برنامه جهانی مشارکت دارند.
وی اضافه کرد: این برنامه در راستای تحقق اهداف برنامه ملی استراتژیک مبارزه با ایدز در کشور خواهد بود و وزارت آموزش و پرورش با همکاری صندوق جهانی و سایر دستگاه‌ها در ۲ برنامه ۵ ساله فعالیت‌هایی را شروع کرده است.
*تهیه کتابچه پیشگیری از ایدز برای مدارس
وی به انجام این فعالیت‌ها اشاره و تصریح کرد: تهیه محتوای آموزشی و آموزش نیروی‌های انسانی که شامل معلمان و مدیران مدارس و حتی دانش‌آموزان می‌شود؛ تهیه یک محتوای آموزشی یکی از مهمترین فعالیت انجام شده در این راستا است که کتابچه «پیشگیری از ایدز برای دانش‌آموزان دبیرستانی، پیش‌دانشگاهی و فنی و حرفه‌ای در سال ۱۳۹۲» می‌شود.
*توزیع ۴۰۰ هزار نسخه کتابچه آموزشی در ۱۱ استان کشور
مدیر کل دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که «آیا این کتابچه در کشور توزیع شده است؟»، گفت: توزیع به این معناست که این کتابچه فقط در ۱۱ استان کشور توزیع شده است؛ این ۱۱ استان به شکلی انتخاب شده‌اند که لازم‌التوجه‌تر نسبت به دیگر استان‌ها بودند.
وی با بیان اینکه ۴۰۰ هزار نسخه از این کتابچه‌های آموزش پیشگیری در ۱۱ استان کشور توزیع شده است، عنوان کرد: استان‌های آذربایجان‌غربی، خوزستان، البرز، فارس، لرستان، قزوین، کرمانشاه، خراسان‌رضوی، هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان استانهایی هستند که از ابتدای سال تحصیلی تاکنون کتابچه آموزشی پیشگیری از ایدز را دریافت کرده‌اند.
چینیان به دیگر برنامه‌های آموزشی این حوزه اشاره کرد و گفت: برنامه‌های زمان‌بندی اجرای این موضوع برای سال تحصیلی ۹۳-۹۲ تهیه شده است و گزارش‌های استانی دریافت می‌شود که حتی نام مدرسه‌ای که در طول هفته این آموزش‌ها انجام می‌شود، مشخص شده است.
این کتابچه یا جزوه در اختیار استان‌ها قرار می‌گیرد و در مدارسی که بیشتر مورد توجه هستند، توزیع می‌شود و تعدادی از فرهنگیان به عنوان مدرس شناسایی شدند و در یک دوره ۶ ساعته با عنوان پیشگیری از اچ‌آی‌وی یا ایدز را پشت سر گذاشتند و دانش‌آموزان مورد نظر را در ۱۱ استان کشور آموزش می‌دهند.
به گفته مسئولان وزارت آموزش و پرورش، متولی بحثسلامت در کشور وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و آموزش و پرورش و دفتر سلامت این وزارتخانه موضوعات آموزشی و اطلاع‌رسانی در مدارس را انجام می‌دهند.
در این راستا تمامی فعالیت‌های اجرایی سلامت در درون مدرسه هم به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و انجام شدن و یا نشدن فعالیت‌های اجرایی حوزه سلامت به عهده متولی سلامت در کشور است.
آموزش و پرورش با توجه به تعدد بسیار فعالیت‌ها نیاز به کمک دستگاه‌های مختلف در زمینه کمک و همیاری در بحثآموزش بیماری‌ها به دانش‌آموزان دارد تا بتوانیم در آینده کشوری سالم و عاری از هرگونه بیماری داشته باشیم.
*ورود کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در شرح وظایف مربیان بهداشت
مدیر کل دفتر سلامت وزارت آموزش و پرورش به یکی دیگر از اقدامات انجام شده در حوزه پیشگیری از بیماری‌ها در آموزش و پرورش اشاره و تصریح کرد: در شرح وظایف مربیان بهداشت اشاره شده است که ایجاد ارتباط تنگاتنگ با مراکز بهداشتی درمانی و امور کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر و هماهنگی با مدیر آموزشگاه، اشاره شده است.
*آموزش پیشگیری از ایدز به دانش‌آموزان اول دبیرستانی
وی افزود: ذکر این نکته با اهمیت است که مربیان بهداشت بیشتر در مقطع ابتدایی ساماندهی شده‌اند و بحثپیشگیری از اچ‌آی‌وی یا ایدز و شناخت بیماری‌ها در مقطع دبیرستان تدریس می‌شود؛ ما در دوره ابتدایی بیشتر آشنایی با بهداشت فردی را مد نظر قرار داده‌ایم و در دوره متوسطه اول که همان دوره راهنمایی تحصیلی است، آشنایی با بهداشت همراه با مهارت‌های اجتماعی آموزش داده می‌شود و در مقطع متوسطه دوم یا دبیرستان نگاه ما بیشتر به شناخت بیماری‌ها و راه‌های پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر اختصاص دارد.
چینیان به سرفصل آموزش‌های سلامت اشاره کرد و گفت: آشنایی با بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، اصول بهداشت فردی، سلامت تغذیه‌ای، سلامت روانی، بهداشت محیط و ایمنی، تحرک بدنی و ورزش، سلامت و خانواده و آموزش سبک خانواده از سرفصل‌های آموزش سلامت در وزارت آموزش و پرورش است.
وی اضافه کرد: بر اساس این سرفصل‌ها دوره های آموزشی مخصوص دانش‌آموزان تهیه و به عنوان مثال در خصوص بیماری ایدز در دوره متوسطه دوم آموزش داده می‌شود و در خصوص بیماری سل در پایه‌های اول و دوم تدریس و آموزش پیشگیری از بیماری سرخک و سرخچه در هر ۳ مقطع تدریس می‌شود.
یک نمونه از برنامه زمان‌بندی در مدارس
در انتها باز هم باید حضور دیگر دستگاه‌های متولی سلامت در کشور را مورد توجه قرار داد و موضوعات آموزش پیشگیری از بیماری‌های مختلف در کتابهای درسی و آموزش و پرورش را افزایش داد.
به نظر می‌رسد تهیه کتب آموزشی بیشتر و مفصل‌تر به همراه داشتن ساعت درسی مشخص در مدارس و در زمان آموزشی می‌تواند در کاهش انواع بیماری‌های واگیر و غیرواگیر در آینده نه چندان دور شرایط خوبی را برای کشور متصور بود.
