ذبح اسلامی برای حیوانات دردآور است؟!

: از برخی آداب و شفارشات اسلام در باب ذبح روشن می شود که حیوان احساس درد دارد و روش ذبح اسلامی به گونه ای است که حیوان کمترین رنج و درد را متحمل شود. مثلا سفارش به تیز بودن چاقو، بریدن از رگهای گردن. بر خلاف آنچه در کشتن با دین اسلام قوانین و دستورهای جامعی در زمینه حقوق حیوانات بیان داشته است و این قوانین آن چنان دقیق و مفصل بیان شده‌اند که در نوع خود بی‌سابقه‌اند. شرایط و آدابی که اسلام برای کشتن حیوانات واستفاده از آنها مقرر داشته است همه به نوعی برگشت به حمایت از حقوق حیوانات دارد.

ارزیابی این شرایط می رساند که باید از مرگ توأم با قساوت و بی‌رحمی حیوان خودداری کرد و نیز باید مراقب بود که کشتن حیوان سبب بی‌رحمی و قساوت انسان نشود و به مرگ بی‌رحمانه و مثله کردن حیوانات نینجامد. ازهمین رو، فقها فرموده‌اند بنا بر احتیاط سرحیوان را پیش از بیرون آمدن روح از بدنش جدا نکنند البته اگر از روی غفلت یا به جهت تیزی چاقو سر جدا شود اشکال ندارد.

نهی از آزار حیوانات و رعایت حقوق آنان در احادیثو روایات بسیار مفصل و دقیق است و حتی کوچکترین مسائل از نظر دور نمانده است به طوری که در حدیثآمده است: سزاوار است کسی که شیر را می‌دوشد، ناخن‌های انگشتانش را بگیرد تا حیوان اذیت نشود. ذکر همین مقدار نشانگر اهمیتی است که اسلام به حقوق حیوانات داده است.

خداوند لعنت کند کسی را که یال و دم اسب را که وسیله دفاع اوست، قطع کند. همچنین در «وسایل الشیعه» آمده است شکار حیوانات برای تفریح و بدون احتیاج حرام است. بنابراین سفر کسی که برای تفریح به شکار می‌رود، سفر معصیت بوده و باید نمازش را تمام بخواند(حر عاملی, ۱۴۰۳ه‍، ج ۸, ص ۳۶۱). پیامبر(ع): لعن الله من مثل بالحیوان؛ «خداوند لعنت کند کسی را که حیوان را مثله کند»

نهی از ذبح حیوانی در مقابل حیوان دیگر

جایز نیست حیوانی را در مقابل حیوان دیگری که او را می‌بیند ذبح کنند(حلی, ۱۴۱۱ ه, ج ۳, ص ۹۱۴).
امام علی(ع) فرموده‌اند: «گوسفندی را نزد گوسفند دیگر ذبح نکنید».

نهی از جدا کردن بچه حیوان از مادرش

در اکثر این روایات و دستورها رعایت حقوق حیوانات به خوبی دیده می‌شود؛ از جمله:

الف‌ صید یا ذبح حیوان در شب:

در کتب فقهی صید حیوانات وحشی و پرندگان یا ذبح حیوانات در شب مکروه اعلام شده است، مگر هنگامی که ضرورت اقتضا کند(طوسی, ۱۳۴۳, ج ۲, ص ۵۹۴). شاید فلسفه کراهت که در آیات متعددی از قرآن هم بیان شده، این باشد که خداوند شب را مایه آرامش و استراحت قرار داده است، لذا به هم خوردن آسایش و آرامش هیچ موجودی حتی حیوانات در شب روا نخواهد بود.

ب وسیله صید:

در مورد وسیله صید و ذبح نیز دستورهایی هم چون برنده بودن وسیله(برای آزار ندیدن حیوان)، نهی از قطع و بریدن و مثله کردن اندامی از حیوان قبل از ذبح، متناسب بودن وسیله صید با شکار و … دیده می‌شود. از جمله اینکه ذبح کردن باید با وسیله آهنی تیز باشد و گرنه جایز نیست مگر در هنگام ضرورت که آن هم باید سعی شود وسیله حتی الامکان تیز و برنده باشد(حر عاملی، ۱۴۰۳ه‍، ج ۸، ص ۳۶۱).

احادیثو روایاتی در نهی از کشتن بیهوده حیوانات نقل شده که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

من قتل عصفوراً بغیر حق سأله الله عنه یوم القیامه؛ «کسی که گنجشکی را به غیر حق بکشد، خداوند روز قیامت از او سؤال خواهد کرد»(همو).
عن النبی صلی الله علیه و آله انه نهی عن قتل کل ذی روح الا ان یوذی؛ «از رسول نقل شده که ایشان نهی می‌فرمودند از قتل هر موجودی که روح دارد مگر آنکه جوازی برای آن کار باشد»(نائینی، ۱۳۷۸، ش ۲۶، ص ۴۷).

همچنین از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل شده که فرمود «در شبی که به معراج رفته بودم بر آتش جهنم گذری داشتم. زنی را در حال عذاب دیدم. از علت عذاب پرسیدم. گفته شد گربه‌ای را بسته بود و آب و غذایش نمی‌داد و اجازه استفاده از خس و ‌خاشاک زمین را هم به او نمی‌داد تا گربه به هلاکت رسید. پس خدا به واسطه آن عمل ناشایست عذابش می‌کند».

برای آگاهی بیشتر ر. ک: نائینی، علیرضا، ربانی، محمد، «حقوق حیوانات از دیدگاه قرآن و احادیث»، فصلنامه دانشور، سال هفتم، تهران، دانشگاه شاهد، ۱۳۷۸
شهیدی، سید جعفر، ترجمه نهج البلاغه، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هفتم، ۱۳۷۴
طوسی، محمد، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۴۳
فریدونی، حسین، بررسی حقوق حیوانات در اسلام و قوانین روز، پایان نامه دکترای دانشگاه تهران، بی تا
فلسفی، محمد تقی، گفتار فلسفی اخلاق از نظر همزیستی و ارزش‌های انسانی، هیأت نشر معارف اسلامی، ۱۳۹۷
[پایان کد انتخابی][کامل از کد۸۵۶۳۲]

از طرف دیگرعالم طبیعت دار تزاحم است و موجودات زنده در آن از همدیگر ارتزاق می کنند. حیوانات گوشت خوار مثل شیر و ببر از حیوانات گیاهخوار چون آهو و میش تغذیه می کنند. گیاهخواران نیز نیروی حیاتی خویش را از گیاهان زنده تأمین می کنند. انسان نیز از این قاعده مستثنی نیست. انسان هم محتاج گیاهان است هم محتاج حیوانات.

پزشکان تأیید می کنند که انسان با ترک خوردن گوشت جسما و روحا دچار بیماری می شود. در روایات اهل بیت(علیهم السلام) نیز توصیه شده است به خوردن گوشت و نهی شده است از خوردن زیاد آن. پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند: «هر کس چهل روز(پشت سر هم) گوشت بخورد سنگ دل می شود.» و علی(علیه السلام) فرمودند: «شکم هایتان را گورستان جانوران نکنید.» و امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «در هر هفته یک بار گوشت بخورید و خود و فرزندانتان را بدان عادت ندهید، زیرا موجب اعتیادی همچون اعتیاد به شراب می گردد. نیز آنان را بیش از چهل روز از گوشت محروم نکنید چرا که آنان را بد خوی می کند.» پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند: «هر کس بر او چهل روز بگذرد و گوشت نخورد، باید با امید به خدا قرض کند و گوشت بخورد.»(یعنی اگر پول ندارد قرض کند و گوشت بخورد.)(دانش نامه احادیثپزشکی، محمدی ری شهری، صص ۱۱۷-۱۳۳)

بنابراین اگر در اسلام به خوردن گوشت توصیه شده است به خاطر این است که ترک آن موجب زیان است و البته از زیاده روی در خوردن گوت نیز نهی شده است باز به خاطر مضرات آن. اگر حکیمانه و با عقل ناب و به دور از تأثیر عاطفه به طبیعت بنگریم خواهیم دید که این امور لازمه نظام مادی هستند. موجودات زنده در طبیعت محکوم به مرگند و هیچ موجود زنده ای تا ابد زنده نمی ماند. لیکن در برابر برخی از دیگر گونه های مردن بریده شدن سر راحت تر است چرا که گوسفندن با دیدن چاقو نمی ترسد و تا گلویش بریده نشده است از مرگ خود آگاه نمی شود. بنابراین با ذبح عذاب مضاعفی بر حیوان وارد نمی شود تا خلاف رحمت باشد و حیوان همان عذابی را تحمل می کند که بدون شک روزی تحمل خواهد کرد چرا که هر حیوانی روزی باید بمیرد، وناچار دردی را تحمل می کند.

منبع: جهان نیوز