واردات مکمل‌های ورزشی به کشور ممنوع است اما مصرف‌کنندگان این محصولات هیچ محدودیتی برای خرید برندهای خارجی ندارند و بازار قاچاق نیاز این حوزه را به‌خوبی پاسخ داده است. ۱۵درصد بازار دارویی ایران را مکمل‌ها تشکیل می‌دهند و ۱۲کارخانه تولید، ۳۰شرکت عرضه‌کننده و بیش از ۴۰برند مکمل‌های ورزشی در کشور وجود دارد و از نظر کیفی مورد تایید هستند.
اما به تأکید متولیان نظام سلامت، بخش قابل‌توجهی از مکمل‌های خارجی که از بازار قاچاق و محصولات تقلبی تامین شده و در باشگاه‌های ورزشی عرضه می‌شود؛ محصولاتی هستند که اسم کشورهای مطرح و برندهای معتبر را یدک می‌کشند اما در کویت، پاکستان، ابوظبی و حتی تهران به شکل زیرزمینی پر می‌شوند و جان و سلامت مصرف‌کنندگان را نشانه گرفته‌اند.
حافظ سوسن، عضو هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران در این‌باره به همشهری می‌گوید: «نه‌تنها مکمل‌های تقلبی که محصولات تاریخ مصرف گذشته هم داریم. شرکت‌های خارجی در زمان‌های نزدیک به تاریخ انقضا، محصولات‌شان را با قیمت‌های بسیار ارزان می‌فروشند و سودجویان این محصولات را با تاریخ انقضای جدید وارد کشور می‌کنند.»
نکته‌ای که پیش‌تر سیدمحمد میرخانی، عضو هیأت‌مدیره نظام پزشکی هم در گفت‌وگو با همشهری به آن اشاره کرده و گفته بود: «مکمل‌ها بازار پررونقی دارند و به‌دلیل سود قابل‌توجه حتی از سوی بلاگرها، سلبریتی‌ها و مربیان باشگاه‌های بدنسازی هم تبلیغ می‌شوند. این محصولات را به بهانه اینکه خارجی یا تولید شده با مواداولیه خارجی هستند با قیمت‌های بالاتر می‌فروشند، درحالی‌که در همین شهرک‌های اطراف تهران تولید شده‌اند.»
محصولاتی که به‌گفته عباس کبریایی‌زاده، رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیم غذایی ایران می‌توانند منجر به آسیب‌های زیادی برای مصرف‌کنندگان شوند. نکاتی که این فعال حوزه دارو و مکمل‌ها در گفت‌وگو با همشهری مطرح کرده را در ادامه بخوانید.
چرا مواداولیه مکمل‌ها مهم هستند؟
کبریایی‌زاده با بیان اینکه فرایند تولید مکمل‌های ورزشی، اختلاط است و مثل داروسازی تکنولوژی‌های ویژه‌ای در آن نهفته نیست، عنوان می‌کند: «مکمل‌های ورزشی حاوی انواع آمینواسیدها، پروتئین‌ها و برخی از چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها هستند و منبع آنها عمدتا از غذاهای پایه است. این منابع می‌توانند آلایندگی‌هایی را داشته باشند؛ از املاح فلزات سنگین گرفته تا آلاینده‌های ناشی از پستی‌سایدها، حشره‌کش‌ها، جونده‌کش‌ها و... به همین دلیل بسیار مهم است که کیفیت و سلامت مواداولیه آنها مورد تضمین قرار بگیرد.»
کدام گروه‌ها بیشترین آسیب را می‌بینند؟
به‌گفته این فعال حوزه مکمل‌ها، در آشفته‌بازار عرضه گسترده محصولات قاچاق، یک راهکار وجود دارد و در توضیح بیشتر بیان می‌کند: «توصیه ما این است که مکمل‌های ورزشی در داخل کشور تولید شوند که نظارت بر مواداولیه آنها صورت بگیرد. اگر هم نیاز به واردات است باید شکل رسمی داشته باشند. محصولاتی که به شکل قاچاق وارد کشور می‌شوند، هیچ اطمینانی روی سلامت آنها نیست، به‌ویژه که مصرف‌کنندگان مکمل‌های ورزشی نسل جوان و نوجوان ما هستند و به‌شدت در معرض این آسیب‌ها قرار دارند.»
آمار واردات قاچاق چقدر است؟
آمار دقیقی از مکمل‌های ورزشی غیرقانونی در کشور وجود ندارد اما در ۲۰۱۵میلادی، سازمان غذا و داروی ایران اعلام کرد که تقریبا ۵۰درصد مکمل‌های ورزشی موجود در بازار غیرقانونی و حاوی مواد مضر مانند استروئیدها، محرک‌ها و هورمون‌ها هستند که خطرات جدی برای سلامتی دارند. آماری که حالا به اذعان متولیان این حوزه افزایشی هم شده است.
کبریایی‌زاده در این‌باره می‌گوید: «محصولات قاچاق دغدغه مهم دولت و متولیان حوزه سلامت است. ما عدد مشخصی از واردات مکمل‌های ورزشی قاچاق به کشور نداریم اما آن چیزی که در قفسه مغازه‌های غیرقانونی و باشگاه‌های ورزشی دیده می‌شود، حاکی از حجم بالای واردات آنهاست.»
دلیل تبلیغ مکمل‌های خارجی چیست؟
رئیس هیأت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران به یکی از محدودیت‌ها درباره تولیدکنندگان داخلی هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «در زمینه تبلیغات مکمل‌های ایرانی و خارجی رقابت ناسالمی وجود دارد. درحالی‌که تولیدکنندگان داخلی اجازه تبلیغ محصولات‌شان را ندارند اما بنرهای تبلیغاتی مکمل‌های قاچاق به اشکال مختلف حتی در رسانه‌های رسمی دیده می‌شود.»
چه باید کرد؟
کبریایی‌زاده با تأکید بر اینکه مکمل‌های قاچاق از مهم‌ترین تهدیدهای سلامت است که به‌دلیل اهمال و کم‌کاری توسعه پیدا کرده است، عنوان می‌کند: «انتظار می‌رود که نهادهای مسئول به آن توجه بیشتری داشته باشند. ما شاهد کوتاهی وزارت ورزش و جوانان در توزیع و عرضه مکمل‌های قاچاق در باشگاه‌های ورزشی هستیم. آنها باید مسئولانه‌تر نسبت به این موضوع برخورد و به سلامت مکمل‌های عرضه‌شده در باشگاه‌های ورزشی توجه کنند. این مسئله دغدغه جدی وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروست اما نمی‌توانند نظارتی بر اماکن عرضه‌کننده این محصولات داشته باشند.»
او تأکید می‌کند: «نباید به قاچاق تن دهیم و اگر ضرورت وجود دارد، باید به شکل رسمی وارد کشور شوند تا زنجیره مکمل‌های ورزشی به شکل سالم تشکیل شود.»
این عوارض مکمل‌های ورزشی قاچاق را به شما نمی‌گویند
.سرکوب نظم طبیعی تستوسترون در بدن
.رشد غیرطبیعی سینه در مردان
.سطوح بالای کلسترول منجر به حملات قلبی و سکته مغزی
.آسیب و نارسایی برای کبد و کلیه
.مشکلات قلبی
.کاهش کلسترول خوب
.کوتاهی قد در نوجوانان
.ایجاد عفونت
.افزایش گلوکز خون
.ایجاد آکنه و پوست چرب
.اختلالات روانی
