تزریق ژل و بوتاکس، به‌عنوان یکی از روش‌های محبوب در زیباسازی و جوان‌سازی پوست، این روزها مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است. با این حال، انجام این روش‌ها بدون نظارت متخصصان پوست یا جراحان پلاستیک می‌تواند پیامدهای خطرناکی را به همراه داشته باشد. متاسفانه، تزریق توسط افراد غیرمتخصص مانند آرایشگرها و تکنسین‌ها در خانه‌ها و مراکز غیر مجاز رایج شده و همین امر سلامت افراد را به خطر می‌اندازد. در این خصوص، با فاطمه مختاری، دانشیار گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
می‌بینیم که این روزها تزریق ژل و بوتاکس در میان بسیاری از افراد رایج شده، در حالی که به نظر می‌رسد بسیاری از این افراد اطلاعات چندانی در مورد خطرات و عوارض آن ندارند. لطفا بفرمایید برای انجام این کار به چه نکاتی باید توجه کرد؟
تزریق ژل و بوتاکس اگر تحت نظر پزشک متخصص و با استفاده از مواد استاندارد و تایید شده انجام شود، معمولاً بی‌خطر است. اما موضوع اصلی این است که چه کسی و با چه موادی این تزریق را انجام می‌دهد. متخصص پوست باید با معاینه دقیق تشخیص دهد که آیا تزریق برای فرد مناسب است یا خیر. در غیر این صورت، عوارض جدی می‌تواند سلامت فرد را تهدید کند.
همچنین، نوع ماده‌ای که برای تزریق ژل یا بوتاکس استفاده می‌شود، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و تاثیر مستقیم بر نتیجه نهایی و ایمنی این فرآیند دارد. ماده‌ای که برای تزریق انتخاب می‌شود، باید حتماً توسط مراجع معتبر نظیر سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) یا وزارت بهداشت کشور تأیید شده باشد. این تأییدیه‌ها تضمین می‌کنند که ماده مورد نظر از نظر ترکیبات شیمیایی، کیفیت تولید، و ایمنی برای استفاده انسانی مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است.
متاسفانه، این روزها بسیاری از افراد غیر متخصص مانند آرایشگرها، تکنسین‌ها و افرادی بدون مدرک علمی، این کار را در خانه‌ها، آرایشگاه‌ها، به ویژه آرایشگاه‌های زنانه و مراکز غیرمجاز انجام می‌دهند. این افراد معمولاً از مواد بی‌کیفیت و بدون تایید وزارت بهداشت یا سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده می‌کنند که خطرات زیادی مانند عفونت، انسداد عروق، نکروز پوست، و حتی کوری چشم را به همراه دارد.
چرا محل تزریق و نوع ماده اهمیت زیادی دارد؟
محل تزریق یکی از عوامل کلیدی در ایمنی و موفقیت این روش‌ها است. برای مثال، اگر ژل یا بوتاکس به اشتباه در نزدیکی شریان‌های حیاتی تزریق شود، ممکن است باعث انسداد عروق و مرگ بافت‌های پوستی شود. این اتفاق می‌تواند منجر به نکروز یا سیاه شدن پوست شود. در اطراف چشم‌ها، این خطرات حتی شدیدتر است و ممکن است به کوری منجر شود.
مواد مورد استفاده نیز بسیار اهمیت دارد. برای مثال، یکی از مشکلاتی که در زمینه تزریق ژل به لب مشاهده می‌شود، بروز عوارض دیر هنگام است. در بسیاری از موارد، ژل‌هایی به لب تزریق می‌شوند که استانداردهای لازم را ندارند یا توسط افراد غیرمتخصص انجام می‌گیرد. این عوارض ممکن است تا سال‌ها پس از تزریق خود را به شکل عفونت، غیر قرینگی و سفتی زیر پوست نشان دهند و مشکلات جدی برای فرد ایجاد کند.
می‌بینیم که بعضی از افراد برای بالا رفتن ابروها و بیشتر شدن فاصله میان چشم و ابرو به بوتاکس رو می‌آورند. به طور کلی، بوتاکس در چه مواردی کاربرد دارد و آیا شما چنین مواردی را برای تزریق تایید می‌کنید؟
بوتاکس معمولاً برای کاهش چین‌وچروک‌های صورت، به ویژه در ناحیه پیشانی و اطراف چشم‌ها، استفاده می‌شود. بهترین سن برای تزریق بوتاکس معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ سال است. البته، در موارد خاص، ممکن است بعضی از افراد زیر ۳۰ سال به دلیل چین‌های عمیق ناشی از انقباض مداوم عضلات، کاندیدای مناسبی برای بوتاکس باشند.
اما باید توجه داشت که بوتاکس تنها می‌تواند ابروها را ۱ تا ۲ میلی‌متر بالا ببرد و تزریق بوتاکس برای تغییر فرم ابروها انتظار نادرست است. اگر فردی در ناحیه اخم یا پیشانی چین‌وچروکی ندارد، نیازی به تزریق نیست و این کار باید بر اساس معاینه و تشخیص متخصص انجام شود.
فکر می‌کنید دلیل اینکه بسیاری از افراد برای تزریق به مراکز غیر تخصصی مراجعه می‌کنند چیست؟
هزینه پایین یکی از عوامل اصلی است. بسیاری از مردم فکر می‌کنند چون آرایشگران و افراد غیرمتخصص قیمت پایین‌تری ارائه می‌دهند و مشتریان زیادی دارند، کار آن‌ها مشکلی ندارد. اما این تصور اشتباه است. انجام تزریق توسط افراد غیرمتخصص ممکن است هزینه اولیه را کاهش دهد، اما عوارض ناشی از آن هزینه‌های درمانی بیشتری را در آینده به همراه خواهد داشت.
ما در موارد متعددی مشاهده کرده‌ایم که بیماران پس از تزریق در آرایشگاه‌ها یا مراکز غیرمجاز با عوارض جدی مانند افتادگی پلک، افتادگی ابرو، عفونت‌های پوستی یا حتی مشکلات بینایی به ما مراجعه کرده‌اند. این عوارض می‌توانند ماندگار و بسیار خطرناک باشند.
آیا متخصصین غیرمرتبط هم این کار را انجام می‌دهند؟
بله، متأسفانه برخی از تکنسین‌ها، پرستاران و حتی پزشکان غیرمرتبط مانند دندانپزشکان نیز وارد این حوزه شده‌اند. طبق قوانین وزارت بهداشت، این نوع تزریق‌ها فقط در تخصص متخصصین پوست و جراحان پلاستیک است و در برنامه درسی (کوریکولوم) دیگر رشته‌ها جایی ندارد. اما افراد غیر متخصص به دلیل جذابیت مالی این کار، بدون دانش کافی وارد این حوزه می‌شوند.
عوارض شایع تزریق غیر تخصصی چیست؟
عوارض تزریق غیر تخصصی می‌تواند شامل عفونت، واکنش آلرژیک، غیرقرینگی صورت، سفتی زیر پوست، و حتی نکروز یا مرگ بافت باشد. همچنین، در مورد بوتاکس، اگر در عضلات نامناسب تزریق شود، می‌تواند باعث افتادگی پلک، افتادگی ابرو، یا ورم شدید در اطراف چشم و پیشانی شود.
عوارضی که در اثر تزریق ژل‌های بی‌کیفیت ایجاد می‌شوند نیز شامل مشکلات مزمن و ماندگار مانند تغییر شکل لب‌ها، عفونت‌های مکرر و عدم تقارن صورت هستند. این عوارض گاهی چند سال بعد از تزریق خود را نشان می‌دهند و درمان آن‌ها بسیار دشوار است.
در نهایت توصیه شما به افرادی که مایل به تزریق ژل و بوتاکس هستند چیست؟
مردم باید آگاه باشند که تزریق ژل و بوتاکس یک عمل پزشکی است و فقط باید توسط متخصصین پوست یا جراحان پلاستیک انجام شود. هر چه فرد تزریق‌کننده علم و تجربه بیشتری داشته باشد، با دقت و احتیاط بیشتری این کار را انجام می‌دهد. ما به‌عنوان متخصص، ممکن است به برخی بیماران بگوییم که تزریق برای آن‌ها مناسب نیست، اما متاسفانه در مراکز غیر تخصصی بدون توجه به شرایط بیمار این تزریق‌ها انجام می‌شود.
همچنین، استفاده از مواد استاندارد و تأییدشده اهمیت زیادی دارد. نباید به دلیل هزینه کمتر به مراکز غیرمجاز مراجعه کرد، زیرا عوارض ناشی از این کار می‌تواند به مراتب پرهزینه‌تر و حتی غیر قابل جبران باشد. افراد باید به سلامت خود اهمیت بیشتری بدهند و به هر کسی برای انجام این کار اعتماد نکنند. انتخاب متخصص پوست و استفاده از مواد معتبر، کلید یک تجربه ایمن و موفقیت‌آمیز است. همچنین، لازم است جامعه آگاهی بیشتری در مورد خطرات مراجعه به مراکز غیرمجاز پیدا کند تا شاهد کاهش این عوارض باشیم.
