فضای مجازی در دنیای امروز بهعنوان یک ابزار بسیار تاثیرگذار و پرکاربرد عنوان شده است که تأثیرات مختلف و متعددی بر زندگی افراد و جوامع بشری دارد.
استفاده گسترده از اینترنت و شبکههای اجتماعی باعث شده که افراد بدون داشتن آگاهی کافی، وارد این فضاها شده و وقت زیادی را در آنها بگذرانند.
شبکههای مجازی در حوزههای مختلفی مانند ارتباطات اجتماعی، اطلاعات، سرگرمی فعالیت میکنند، استفاده از این فضا در حد مجاز و در چهارچوب استاندار مشکلی ندارد، اما گاهی افراد مدت زمان زیادی را در این برنامهها سیر کرده و از قوانین فراتر رفته و زندگی روزمره آنها متأثر از این امر است که سبب بروز مشکلات اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی است.
فضای مجازی شامل بخش مهم زندگی است
امیرحسین شکوری، فعال سواد رسانه در گفتگو خبرنگار سراج24 در زنجان، گفت: فضای مجازی بر خلاف نام آن یک فضای حقیقی است که با استفاده از ابزارهایی که در وجود دارد توانسته به بخش مهمی از زندگی انسانها تبدیل شده و در حقیقت زندگی ما جاری شود.
وی با بیان اینکه زندگی امروز دو نگرش به این فضا وجود دارد، افزود: یکی از این نگرشها کل فضای مجازی آسیب شناخته و دیگری به این فضا به جنبه فرصت نگریسته میشود.
فعال سواد رسانه تصریح کرد: موضوع مهمی که ما باید به آن دقت و توجه داشته باشیم این است که بتوانیم در میان آسیبها و فرصتها یک تعادلی ایجاد کنیم تا از آسیبها در امان بوده و از فرصتها استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه فضای مجازی به دلیل آزادی که در آن وجود دارد و میتوان بسیاری از کارها در آن انجام داد، گفت: این فضا باعث ایجاد یک مجموعه آسیبها در افراد میشود.
شکوری خاطرنشان کرد: ما برای آگاهی از اینکه چه زمانی به آستانه آسیب این فضا نزدیک شدیم باید به چند فاکتور توجه کنیم.
فضای مجازی موثر در فرهنگ انسانها
فعال سواد رسانه یادآور شد: فاکتور اول این است که ببینیم فضای مجازی تا چه حدود روی باورهای ما تاثیر گذاشته است و باورها و فرهنگهای غلط را به ما منتقل کرده است.
وی با اشاره به اینکه فرهنگها و اتفاقاتی که سالهای سال در کشور اتفاق خوبی تلقی میشد و اعتقادی بر آن وجود داشت ولی امروزه فضای مجازی باعث شده از آنها فاصله بگیریم، عنوان کرد: در این حالت باید زنگ خطری را در ذهن خودمان داشته باشیم.
شکوری ادامه داد: مورد دیگر این است که این فضا چه مدت از زمان ما را به خود اختصاص میدهد.
وی با بیان اینکه در دنیای امروزه هر اندازه که شخص بتواند توجه افراد را به خود جلب کند توانسته است ثروت بیشتری را هم برای خود جلب کند، ابراز کرد: فضای مجازی و شبکههای اجتماعی هم بر اساس همین امر طراحی میشوند.
فعال سواد رسانه گفت: در این شرایط مشاهده میکنیم تمام توجه ما از دنیای حقیقی اطراف خودمان به این ابزارها و اینترنت محدود شده است و این امر زنگ خطری برای وجود آسیبها است.
وی با تاکید بر اینکه میتوان گفت فضای مجازی آسیب است، ابراز کرد: در این شرایط این موضوع مطرح است که ما هیچ قانونی برای استفاده از این فضا بر خودمان نداشته باشیم و کاملاً آزاد و رها داخل این فضا جولان بدهیم.
شکوری یادآور شد: بیشتر این آسیبها متوجه کودکان، نوجوانان در سن بلوغ و افرادی است که نسبت به مسائل مختلف آگاهی و تحلیل کمتری دارند و دچار آسیب در فضای مجازی میشوند، است.
وجود روشهایی متعدد برای پیشگیری از آسیبها
وی با تاکید بر اینکه نداشتن آگاهی از این فضا سبب بروز اقدامات اشتباه و حوادث ناگوار میشود، تصریح کرد: برای مثال طی چند سال پیش بر اثر یک خبر جعلی و عدم شناخت افراد، اقدامات اشتباه یک فرد منجر به قتل یک روحانی شد که سبب از بین رفتن یک خانواده شده و پیامدهای ناگواری برای جامعه بود.
فعال سواد رسانه با اشاره به اینکه روشهای متعددی برای پیشگیری از این آسیبها وجود دارد، ادامه داد: با وجود این آسیبها میتوان بیشتر فرصتهای فضای مجازی استفاده کرد.
وی با تاکید بر اینکه باید در مرحله اول که برای استفاده از این فضا قانون در نظر بگیریم، یادآور شد: مجموعه قوانینی که برای استفاده از فضای مجازی وجود دارد قوانین الهی است که خداوند متعال مردهای ما را به چشم پاک و زنان را به حیات دعوت کرده است.
شکوری گفت: همانطور که ما در دنیای واقعی به موضوع فوق اهمیت میدهیم در فضای مجازی نیز باید به این امر واقف باشیم.
وی تصریح کرد: اگر خبری بر ما ارسال میشود باید به منبع خبر پی برده و منبع را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
فعال سواد رسانه با بیان اینکه این قوانین الهی که در دنیای واقعی خداوند برای ما وضع کرده است، مطرح کرد: این قوانین باید در فضای مجازی نیز رعایت شود.
وی با اشاره به اینکه علاوه بر قوانین الهی یک مجموعه قوانین انسانی نیز در این زمینه وجود دارد، ادامه داد: این قوانین توسط انسانها وضع شده است که باید آنها را مورد توجه و تاکید قرار بدهیم.
شکوری خاطرنشان کرد: قوانین این است که در استفاده از شبکههای اجتماعی و فضای مجازی به این امر توجه کنیم که باید ابتدا برای آن زمان در نظر بگیریم و در هر فضا و مکانی از این شبکهها و فضای مجازی استفاده نکنیم.
کودکان در فضای مجازی آسیبپذیرتر هستند
وی خاطرنشان کرد: اوریگامی که بدن ما دارد در مواجه با استفاده از ای