اردکها و کلاغهای شهری ممکن است پل ارتباطی ما با طبیعت باشند اما دانشمندان دریافتهاند پرندگان وحشی که در نزدیکی انسان زندگی میکنند، مقدار بیشتری را از باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیکهای مهم در بدن خود دارند.
به نقل از وایرد، مقاومت ضد میکروبی عمدتا به دلیل استفاده بیش از حد از داروهایی مانند آنتیبیوتیکها در انسان و دام ایجاد میشود. این موضوع نگرانکننده و جدی است. براساس دادههای بهدستآمده در سال ۲۰۱۹، حدود ۴.۹۵ میلیون مورد مرگومیر در سراسر جهان با مقاومت ضد میکروبی باکتریایی مرتبط هستند که ۱.۲۷ میلیون مورد به طور مستقیم از چنین مقاومتی ناشی میشوند.
پژوهشگران میگویند، گونههایی از پرندگان وحشی که به حضور در محیطهای شهری تمایل دارند، مخزن باکتریهایی با ویژگیهای بارز مقاومت در برابر انواع داروها هستند. «ساموئل شپرد»(Samuel Sheppard) پژوهشگر «موسسه تحقیقات ضد میکروبی اینئوس آکسفورد» گفت: آنچه میبینیم، اساسا ژنهایی هستند که در برابر عوامل ضد میکروبی مورد استفاده برای درمان عفونتهای انسانی مقاومت میکنند.
این گروه پژوهشی، یافتههای خود را مهم میدانند زیرا پرندگان وحشی ظرفیت سفر کردن را در مسافتهای قابل توجهی دارند. شپرد گفت: نگرانی اصلی این است که این پرندگان میتوانند باکتریهای مقاوم به عوامل ضد میکروبی را به پرندگانی که قرار است توسط انسان خورده شوند، منتقل کنند.
شپرد و همکارانش ژنوم باکتریهای موجود در ۷۰۰ نمونه آب متعلق به ۳۰ گونه پرنده وحشی را در کانادا، فنلاند، ایتالیا، لیتوانی، ژاپن، سوئد، بریتانیا و آمریکا تجزیه و تحلیل کردند.
این گروه پژوهشی به طور ویژه به بررسی وجود سویههای گوناگون باکتری «کامپیلوباکتر ژژونی»(Campylobacter jejuni) پرداختند که در پرندگان به عنوان یک بخش طبیعی از میکروبیوم روده آنها وجود دارد. چنین باکتریهایی عامل اصلی بیماری التهاب معدهای-رودهای یا «گاستروانتریت»(Gastroenteritis) در انسان هستند. آنتیبیوتیکها معمولا فقط در موارد شدید این بیماری استفاده میشوند.
شپرد خاطرنشان کرد که به طور کلی انتظار میرود هر پرنده وحشی دارای یک سویه از کامپیلوباکتر ژژونی باشد و آن سویه به همان گونه اختصاص یابد. با وجود این، پژوهشگران دریافتند پرندگان وحشی که در محیطهای شهری ظاهر میشوند، حاوی گونههای بسیار بیشتری از کامپیلوباکتر ژژونی نسبت به پرندگان دور از انسان باشند. علاوه بر این، سویههای موجود در گونههای ساکن شهر حاوی حدود سه برابر ژنهایی بودند که به مقاومت ضد میکروبی منجر میشوند.
به گفته پژوهشگران، پرندگان وحشی ممکن است باکتریهای مقاوم در برابر میکروبها را به روشهای متفاوتی جمعآوری کنند. برای مثال، مرغهای دریایی و کلاغها در مکانهای دفن زباله کمین میکنند اما اردکها و غازها ممکن است میکروبها را از رودخانهها و دریاچههای آلوده به فاضلاب انسانی جمع کنند.
این پژوهش در مجله «Current Biology» به چاپ رسید.