از نگاه متخصصان طب سنتی ، در ایام گرم سال و تابستان، توجه به تعادل مزاج بدن اهمیت زیادی دارد. در طب سنتی ایرانی، تابستان دارای مزاج گرم و خشک است؛ بنابراین باید تا حد ممکن، از خوراکیها و نوشیدنیهایی که حرارات بدن را افزایش میدهند و موجب خشکی پوست بدن میشوند، پرهیز کرد.
مصرف غذاها و نوشیدنیهای گرم و خشک در تابستان و ایام گرم سال میتواند اثرات منفی بر سلامت و تعادل مزاج بدن داشته باشد. افزایش حرارت و خشکی پوست، تعریق بیش از حد، اختلالات گوارشی، تشنگی مداوم، مشکلات پوستی، خواب ناآرام و بیکیفیت و افزایش احتمال بیماریهای قلبی بخشی از تبعات رعایت نکردن تغذیه در فصل گرما است.
چه بخوریم، چه نخوریم؟
در این گزارش، انواع خوراکیهایی را که بهتر است در طول فصل گرما نخوریم یا کمتر بخوریم، معرفی کردهایم.
غذاهای گرم و خشک: مصرف زیاد گوشت قرمز به دلیل مزاج گرم و خشک آن میتواند باعث افزایش گرمی و خشکی در بدن شود. همچنین غذاهای سرخکردنی مانند سیبزمینی سرخشده، فلافل و ... به دلیل داشتن طبیعت گرم، توصیه نمیشوند. تخممرغ نیمرو و املت تخممرغ نیمرو و املت هم به دلیل مزاج گرم و خشکی که دارند، باید کمتر مصرف شوند.
ادویههای تند و چاشنیهای گرم: مصرف ادویههای گرم مانند فلفل، زنجبیل، دارچین، زعفران و سسهای تند میتواند باعث افزایش گرمای بدن شود. مصرف زیاد شیرینیها و دسرها مخصوصاً آنهایی که دارای شکر فراوان هستند هم میتواند گرمی بدن را افزایش دهد. حتی مصرف شکلات، عسل و کشمش بهتر است محدود شوند و یا کمتر مصرف شوند. خیلی از افراد دوست دارند در وعده صبحانه عسل بخورند یل آن را در چاب بریزند و بنوشند، اما باید بدانیم که عسل دارای طبیعت گرم و خشک است و مصرف آن در فصل تابستان که فصلی با مزاج گرم و خشک است، میتواند حرارت و خشکی بدن را افزایش دهد.
شربتها و نوشیدنیهای صنعتی شیرین نیز دارای طبیعت گرم هستند و بهتر است از آنها پرهیز شود. همچنین خوراکیهایی مثل سبزیجات تند مثل سیر، پیاز، تره، نعناع، شاهی و شوید که مزاج گرمی دارند، مصرف زیادشان در روزهای گرم سال مناسب نیست و توصیه نمیشود.
نوشیدنیهای گرم: مصرف زیاد چای و قهوه به دلیل طبیعت گرم و خشک آنها میتواند باعث افزایش گرمی و خشکی در بدن شود. همچنین الکل به شدت گرم و خشک است و مصرف آن در تابستان میتواند مشکلات زیادی ایجاد کند.
از نگاه طب سنتی، در فصل گرما باید بیشتر از خوراکیهای با طبع سرد وتر مصرف کرد تا هم آب بدن تامین شود و هم در طول روز احساس خستگی و گرما و تشنگی نکنیم و هم شبها خواب راحتتر و آرامتری داشته باشیم.
با رعایت یک سری توصیههای تغریهای و پرهیز از مصرف خوراکیها و نوشیدنیهای گرم و خشک، میتوان تعادل مزاج بدن را در تابستان حفظ کرد و از بروز مشکلات مرتبط با گرمازدگی، خشکی پوست و سایر عارضههای احتمالی جلوگیری کرد.
میوههای آبدار و خنک: در فصل تابستان مصرف میوههایی مانند هندوانه، خیار، خربزه و کاهو که دارای مزاج سرد وتر هستند، توصیه میشود.
سبزیجات تازه: سبزیجاتی مثل کاهو، کدو، خیار و نعناع به دلیل داشتن طبیعت سرد وتر مناسب هستند.
نوشیدنیهای خنک و طبیعی: شربتهای طبیعی و سنتی مانند شربت سکنجبین، شربت خاکشیر و شربت بیدمشک که خاصیت سرد وتر دارند، میتوانند بهترین گزینهها برای فصل گرما باشند. دوغ طبیعی و کمنمک هم به دلیل داشتن طبیعت سرد و تر، مناسب این فصل است.
مصرف غذاهای سبک و ساده: آشهای ساده و سبزیجاتی با طبیعت سرد و تر، مناسب تابستان هستند.
لبنیات: ماست و دوغ دارای طبیعت سرد وتر هستند و خوردنشان در این فصل هم توصیه میشود و هم بسیار لذتبخش است.