برخی از دانشمندان بر این باورند درباره غذاهای فوق فرآوری شده باید همانند سیگار و تنباکو هشدار داده شود!
کارلوس مونتیرو، پروفسور برزیلی و متخصص تغذیه، در کنگره بینالمللی اخیر در مورد چاقی صحبت کرد و خواستار آن شد که غذاهای فوق فرآوری شده با برچسبهای هشدار به سبک سیگار به فروش برسند. او همچنین خواهان ممنوعیت فروش این غذاها به مدارس و بیمارستانها است.
دکتر ورا تارمن، متخصص پزشکی اعتیاد و نویسنده کتاب معتادان غذا، مخالف جدی غذاهای فوق فرآورده شده است. او اشاره کرد در درازمدت، تعداد زیادی از مردم در اثر بیماریهای ناشی از مصرف زیاد غذاهای فوقفرآوریشده جان خود را از دست خواهند داد.
او میگوید: «این تعداد بیشتر از افرادی که بر اثر اعتیاد به مواد مخدر جان خود را از دست میدهند خواهد بود. غذا و تنباکو دو عامل اصلی اعتیاد به یک سبک زندگی خاص هستند که افراد جامعه را میکشند.»
مصرف بالای غذاهای فوق فرآوری شده با چاقی، دیابت نوع ۲ و افزایش خطر بیماریهای قلبی و سرطان همراه است. دکتر مارتین کارلسون، متخصص غدد درون ریز و اختلالات متابولیک، میگوید به مداخلات فوری مانند بهبود برچسب گذاری مواد غذایی و تنظیم بازاریابی مواد غذایی نیاز است.
بنابراین، چهار غذای فوق فرآوری شده بدنام کدامند و چه چیزی را باید جایگزین آنها کنیم؟
۱. تنقلات طعم دار
اسنکها و چیپسهایی که سرشار از نمک، امولسیفایرها و تقویتکنندههای طعم هستند، بسیار مضر هستند. به طور خلاصه، هر چه ظاهر یا طعم یک خوراکی غیرواقعیتر باشد، ناسالمتر است. امیلی بوسی، متخصص تغذیه از داشنکده بهداشت عمومی جهان در دانشگاه کارولینای شمالی، میگوید: «بسیاری از این میانوعدههای رایج برای جذابیت بیشتر با ترکیب طعمدار شدید، رنگهای روشن، بافتهای ترد و طعمهای شور و چرب طراحی شدهاند که در طبیعت وجود ندارد. این محصولات اساساً از مواد صنعتی تهیه شدهاند و وقتی با هم ترکیب شوند تأثیر مخربی بر مغز ما دارند. آنها میتوانند باعث بیشتر شدن اشتها و تغییر خلق و خو شوند.»
مصرف زیاد نمک به بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی عروقی و فشار خون بالا منجر میشود، اما دکتر بوسی میگوید محتوای نمک و چربی موجود در این میان وعدهها تنها مشکل نیست.
او میگوید: «این میانوعدهها فاقد ساختار شیمیایی موجود در غذاهای کامل هستند. خوردن و هضم این میان وعدهها بسیار سریع و بدون ایجاد احساس سیری است.» علاوه بر این، افزودنیهای صنعتی مانند امولسیفایرها، تثبیتکنندهها و نگهدارندهها با اختلال در میکروبیوم روده و افزایش التهاب دستگاه گوارش مرتبط هستند.
یکی از بدترین میان وعدههای فوق فرآوری شده چیپس پرینگلز است. این چیپسها حتی از سیبزمینیهای برشخورده درست نمیشوند، بلکه بازسازی میشوند. پیش از این تحقیقات نشان دادند برای ایجاد طرح یکنواخت، پرینگلزها با استفاده از چیزی به نام پودر سیب زمینی فرآوری شده، نشاسته و آرد ساخته میشوند. تهیه چیپس و پاپ کورن خانگی بهترین جایگزین برای چیپسهای فوق فرآوری شده هستند.
۲. محصولات گوشتی فرآوری شده
محصولات گوشتی فرآوری شده مانند هات داگ، ناگت مرغ و ژامبون بسیار مضر هستند و از خمیری گوشت مانند، همراه با امولسیفایرها و سایر افزودنیهای غذایی ساخته میشوند.
مطالعه جدید منتشر شده از محققان در ایالات متحده نشان داد که کاهش ۳۰ درصدی مصرف گوشت فرآوری شده منجر به جلوگیری از دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی عروقی، سرطان روده بزرگ و مرگ زودرس در دهه آینده شود.
در سال ۲۰۱۵، آژانس بین المللی تحقیقات سرطان، گوشتهای فرآوری شده را به عنوان عامل قطعی سرطان طبقه بندی کرد که آن را در گروه سیگار و نوشیدنیهای الکلی قرار داد. بهتر است بجای سوسیس و کالیاس از گوشت و مرغ یا سوسیسهای ارگانیک استفاده کنید.
۳. نوشابههای شیرین
در اوایل سال جاری، یک مطالعه جدید از دانشگاه هاروارد نشان داد که مصرف روزانه نوشابههای گازدار طعمدار میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
مصرف منظم نوشیدنیهای شیرین مانند نوشابهها و نوشیدنیهای انرژی زا باعث بروز بیماری کبد چرب و دیابت نوع ۲ و همچنین مسائل مربوط به بهداشت دهان و دندان مانند پوسیدگی دندان و بیماری لثه نیز میشوند. فقدان مواد مغذی همراه با محتوای کالری بسیار بالا باعث میشود این نوشیدنیها در صورت مصرف منظم تهدیدی قابل توجه برای سلامتی باشند. به جای مصرف نوشابه میتوانید از ترکیب آب گازدار با یک شیرین کننده طبیعی لذت ببرید.
۴. غلات صبحانه
در حالی که بسیاری از غلات صبحانه بسته بندی شده اغلب به عنوان مغذی یا سرشار از فیبر به بازار عرضه میشوند، اما در واقع جزو خوردنیهای فوق فرآوری شده هستند.
اندرو آیزاک، کارشناس سلامت، تندرستی و تغذیه، میگوید: «اغلب موادی مانند امولسیفایرها، رنگها و طعم دهندههای مصنوعی به غلات صبحانه اضافه میکنند.» بجای استفاده از غلات صبحانه بسته بندی شده بهتر است از سبوس گندم و جو به همراه شکر و نمک ارگانیک استفاده شود.